یولن-فاطمه غریبی: همزمان با تغییرات گسترده در معادلات امنیتی منطقه، روند نزدیکی ایران و پاکستان با سرعت بیشتری دنبال می‌شود. پس از سفرهای وزیر امور خارجه، رئیس جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی، هفته گذشته، علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز به اسلام‌آباد سفر کرد و با مقام‌های بلندپایه این کشور دیدار و گفت و گو کرد.
سید محمدعلی حسینی، سخنگوی اسبق وزارت خارجه و سفیر پیشین ایران در پاکستان، افزایش سفرهای مقامات دو کشور را نتیجه ظرفیت‌های متراکم و منافع مشترک می‌داند و تأکید می‌کند که تهران و اسلام‌آباد در مسیر تقویت همکاری‌های اقتصادی، امنیتی و نظامی قرار گرفته‌اند.
او در گفت‌وگو با یولن با اشاره به حمایت کم‌سابقه پاکستان از ایران در جنگ دوازده روزه می‌گوید: همکاری‌های نظامی دو کشور ادامه دارد، هرچند جمهوری اسلامی نیازی به اتکا به توانمندی نظامی هیچ کشور دیگری ندارد.
در ادامه متن کامل گفت و گوی «یولن» را با سید محمد علی حسینی، سفیر پیشین ایران در پاکستان، مطالعه می‌کنید.
*** چرا تراکم سفرهای مقامات جمهوری اسلامی ایران در ماه‌های اخیر به پاکستان تا این اندازه بیشتر شده است؟
مناسبات ایران و پاکستان به دلیل مشترکات فراوان تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی، زبانی و دینی، دارای ظرفیت‌های متراکم و ابعاد مختلف است و قابلیت رشد و گسترش در همه عرصه‌ها را داراست.
منافع مشترک اقتصادی و تجاری، ضرورت تقویت همکاری‌های نظامی و امنیتی و عملیاتی‌کردن تفاهمات و توافقات برزمین‌مانده از جمله دلایل افزایش رایزنی‌ها و تبادل دیدار مقامات دو کشور برادر، مسلمان و همسایه است.
*** آیا واقعا پاکستان می‌تواند یک شریک راهبردی برای ایران در منطقه باشد؟
علاوه‌بر آنچه در پاسخ به سوال قبلی عرض کردم، علاقمندی مردم دو کشور و عزم و اراده سیاسی مقامات و مسئولین عالی‌رتبه آن‌ها می‌تواند بستر مناسب برای شراکت راهبردی بین دو کشور را فراهم نماید.
*** پاکستان در جنگ دوازده روزه به صورت علنی از ایران حمایت کرد، آیا ممکن است که این حمایت‌ها به پشتیبانی‌های نظامی و مادی تبدیل شود یا در حد موضع‌گیری‌های سیاسی باقی خواهد ماند؟
حمایت پاکستان از دفاع مشروع و مقتدرانه جمهوری اسلامی در مقابل رژیم متجاوز و جنایتکار صهیونی در مقایسه با سایر کشورها بی‌نظیر و مورد اتفاق نظر افکار عمومی و تمامی جناح‌ها و احزاب مختلف سیاسی و مذهبی این کشور بود.
البته با توجه به قابلیت های متنوع دفاعی ایران و ظرفیت های متعدد رونمایی‌نشده کشور بعید به نظر می‌رسد نیازی به استفاده از توانمندی کشور دیگری وجود داشته باشد. در عین حال همکاری‌های دو کشور در حوزه نظامی همچون گذشته در جریان و انشاءالله رو به افزایش است.
*** آقای قالیباف اظهار تمایل کرده که ایران به پیمان دفاعی پاکستان و عربستان بپیوندد، این امر تا چه اندازه امکان‌پذیر است؟
این توافق، «توافقنامه دفاعی متقابل راهبردی» دوجانبه بین پاکستان و عربستان است که نتیجه رایزنی‌ها و همکاری‌های مشترک چند سال گذشته میان اسلام‌آباد و ریاض بوده است. شاید اهمیت این توافقنامه موجب شد که از همان ابتدای امضاء آن با ابهاماتی همراه باشد. از آن جا که جمهوری اسلامی ایران تاکنون عضو هیچ پیمان نظامی‌ای نبوده است لذا باید بررسی نمود:
اولا؛ آیا تغییری در سیاست کلان جمهوری اسلامی در خصوص پیوستن به پیمان‌ها یا اتحادها و توافقنامه‌های نظامی پدید آمده یا خواهد آمد؟
ثانیا؛ آیا ابهامات موجود در این توافقنامه برای ما قابلیت رفع دارد یا خیر؟ چون وجود ابهامات، توان تصمیم‌گیری جامع و سازنده را سلب می‌نماید.
ثالثا؛ آیا در این توافقنامه دفاعی دوجانبه امکانی برای پیوستن کشور ثالث یا سایر کشورها اندیشیده شده است؟ و این دو کشور پذیرای کشور ثالثی در آن خواهند بود؟
سوالات دیگری نیز در این خصوص وجود دارد که از حوصله این مصاحبه خارج است. در مجموع از انعقاد این توافقنامه راهبردی بین دو کشور همسایه و مسلمان که روند هم‌گرایی بین کشورهای منطقه را تقویت می‌کند و موجب انزوای بیشتر رژیم آپارتاید صهیونی و افزایش ثبات و امنیت منطقه‌ای بدون دخالت قدرت‌های متجاوز فرامنطقه‌ای می‌شود، باید استقبال نمود اما پیوستن به آن نیازمند بررسی‌های بیشتر و دقیق‌تری است.
*** آیا نزدیک‌ترشدن تهران به اسلام‌آباد تأثیری بر وضعیت روابط ایران و عربستان بر جای می‌گذارد؟
جمهوری اسلامی ایران در راستای سیاست همسایگی، تقویت مناسبات با مجموعه کشورهای همسایه را در ابعاد مختلف دنبال می‌کند و روند روابط بین ایران با دو کشور مهم منطقه یعنی عربستان و پاکستان به طور همزمان رو به رشد و گسترش است. به طور اساسی، نزدیکی و تقویت روابط میان کشورهای مختلف در منطقه، روند هم‌گرایی و صلح و ثبات منطقه‌ای و در نتیجه پیشرفت و شکوفایی هر یک از کشورهای عضو را نوید می‌دهد.
*** آیا توسعه روابط سیاسی می‌تواند برخی از پروژه‌های بسیار به تاخیر افتاده در روابط دو کشور- از جمله مساله خط لوله گاز – را حل و فصل کند یا این مسئله وابسته به رفع تحریم‌ها توسط آمریکا است؟
دخالت‌ها و زورگویی کشوری مانند آمریکا که رشد و گسترش همکاری‌های میان کشورهای اسلامی و منطقه‌ای را برنمی‌تابد و به دنبال اعمال تحریم‌ها یا جریمه‌های ظالمانه و غیرقانونی بر ایران و پاکستان است، بر روند گسترش همکاری‌های دوجانبه تاثیرگذار است اما سابقه نشان می‌دهد که اراده و عزم راسخ مشترک بین دو کشور می‌تواند بر بسیاری از این دست موانع فائق آید.
*** آیا توسعه روابط میان تهران و اسلام‌آباد تأثیری بر روابط تهران با دهلی‌نو و کابل بر جای می‌گذارد یا خیر؟
جمهوری اسلامی ایران روابط خود با کشورهای مختلف از جمله سه کشور نامبرده را بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک تنظیم کرده و پیش می‌برد و همواره اعلام آمادگی نموده تا از ظرفیت روابط خوب خود استفاده کرده و در بحران‌ها یا اختلافات میان کشورها بخش موثری از راه حل باشد و به رفع سوءتفاهمات و تقویت همگرایی‌ها کمک و مساعدت نماید.
۳۱۲/۴۲
