ایمان ربیعی– بازار اجاره مسکن در ایران روزهای داغی را حد فاصل خرداد ماه تا پایان شهریورماه تجربه می‌کند . از یک سو افزایش شدید قیمت مسکن سبب شده است بازار مسکن از دسترس خریداران بالقوه واقعی یا به عبارت دیگر مصرف‌کنندان خارج شود و در نتیجه تقاضا برای اجاره افزایش یابد و از سوی دیگر حضور پرتعداد مهاجران زینه را برای رشد تقاضای اجاره در اینبازار مهیا کرد .
حالا در شرایط فعلی خروج مهاجران افغانستانی از ایران سبب شده است یکی از عوامل رشد تقاضا در بازار مسکن از گردونه خارج شود اما نکته اینجاست که کاهش تقاضای مسکن اجاره‌ای در بازار همه‌گیر نیست و برخی مناطق خاص را هدف می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
پشت پرده توقف آمار مسکن/ رزبان: گزارش جدید تا یکی دو ماه دیگر منتشر می‌شود!
رکود سنگین ساخت و ساز/ مسکن گران می شود؟
گزارش‌های میدانی یولن از وضعیت بازار مسکن نشان از آن دارد که خروج افغانستانی‌ها زمینه را برای کاهش تقاضای اجاره از سوی افغان‌ها در برخی مناطق کشور رقم زده است. این کاهش تقاضا تاثیر پررنگی بر بازار اجاره در مناطقی مانند حاشیه تهران، مشهد، اصفهان، قم و کرج به جا گذاشته است. مشاوران املاک در این مناطق می‌گویند میزان کاهش تقاضا در شرایط فعلی کاهشی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد را شاهد است.
به طور خاص در تهران کاهش قیمت اجاره در مناطق مهاجرنشینی مانند شوش، مولوی و شهرری گزارش شده است . مشاوران املاک می‌گویند اغلب افغانستانی‌ها به شکل دسته‌جمعی یک خانه را اجاره می‌کردند و باتوجه به این‌که اجاره‌ی یک خانه‌ی کوچک چهل متری باید از سوی سه یا چهار خانوار پرداخت می‌شد، اجاره بهای سنگین تری را می‌پرداختند . فعالان بازار مسکن در این مناطق اذعان دارند که مهاجران بیشتر متقاضی خانه‌های قدیمی حیاط‌دار و دربستی بوده‌اند و حالا تقاضا برای این خانه‌ها با افت مواجه شده است از این رو انتظا برای کاهش قیمت اجاره در مناطق متوسط و شرق و غرب و شمال پایتخت چندان معقول به نظر نمی‌رسد.
فعالان حوزه مسکن چه می‌گویند؟
داود بیگی‌نژاد، نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران در این زمینه به فارس گفته است: ا
اتباع افغان در برخی از مناطق و اغلب زیر محور آزادی در املاک کلنگی سکونت داشته و دارند و در حال حاضر پس از خروج جمعیت قابل توجهی از افغان‌ها از کشور و تهران، عرضه واحدهای اجاره این مناطق در بازار مسکن افزایش پیدا کرده است و افزایش عرضه هم در قیمت‌گذاری موثر خواهد بود. شاهد آن هستیم که قیمت اجاره مسکن در این مناطق امسال افزایش پیدا نکرد و مالکان واحدها را با همان قیمت‌های سال گذشته در بازار عرضه کرده‌اند و فایل‌هایی در بازار موجود شده که بدون در نظر گرفتن افزایش قیمت اجاره بهای امسال، با همان قیمت پارسال عرضه می‌شوند.
حسین عبده تبریزی اقتصاددان نیز درباره‌ی تبعات خروج افغان‌ها بر بازار مسکن به انتخاب می‌گوید: خروج افغان‌ها از کشور باعث کاهش اجاره مسکن در حاشیه تهران شده است. او تاکید می کند خانواده‌های افغان عموما در مناطق ضعیف‌تر شهر بودند و خروج آن‌ها از کشور باعث تاثیر روی اجاره‌بهای مسکن شده است. وی می‌گوید: مشخصا در شهرری یا مناطق ضعیف‌تر شهر شاهد این هستیم که رهن اضافه نمی‌شود و صاحب‌خانه‌ها با مستاجران کنار می‌آیند.
وضعیت اجاره در سایر مناطق چگونه است؟
بررسی‌های میدانی نشان از آن دارد در سایر مناطق شهری ، میزان افزای اجاره تابعی از تورم بوده است. البته پس از جنگ دوازده روزه، در پی رکود در بازار خرید و فروش مسکن ، وضعیت بازار اجاره نیز با نوعی ابهام مواجه است . برخی فعالان این بازار می‌گویند فعلا ترجیح بسیاری از مالکان عدم تغییر مستاجران است از این رو تمدید توافقی اجاره در بازار بالاترین نرخ را نسبت به جابه‌جایی دارد. بسیاری از مستاجران و مالکان ترجیح می‌دهند به توافق برای تمدید اجاره دست یابند و در این توافق نمی‌توان آمار مشخصی داد.
یک مشاور املاک در منطقه شش تهران در این زمینه توضیح داد: اغلب وقتی توافق بین دو طرف حاصل می‌شود قرارداد پشت نویسی می‌شود و در نتیجه نمی‌شود امار مشخصی داد اما براوردها حکایت از رشد 25 درصدی تا چهل درصدی اجاره‌ها دارد.
این نکته از سوی کارشناسی که در بازار املاک در منطقه چهار فعالیت ارد تایید شد . وی به خبرنگار یولن گفت: قیمت‌ها در بازار در صورت تمدید اغلب کمتر از سی درصد و در صورت جابه‌جایی کمی بالاتر از چهل درصد افزیش را تجربه می‌کند.
به نظر می‌رسد رکود بازار مسکن حالا به بازار اجاره نیز تسری یافته است. در این شرایط بازگشت ثبات و مخابره سیگنال‌های سیاسی به اقتصاد می‌تواند فضای تمامی بازارها از جمله بازار مسکن را دستخوش تغییر کند.
223223
