تینا مزدکی_ایده بازگرداندن دایناسورها به حیات برای دهه‌ها، موضوعی محدود به دنیای علمی-تخیلی بود که با فیلم‌هایی مانند «پارک ژوراسیک» در ذهن همه ما نقش بسته است. اما اکنون، هوش مصنوعی (AI) در حال تبدیل این رویا به واقعیت است؛ البته نه به معنای خلق دایناسورهای زنده، بلکه به شیوه‌ای متفاوت و بسیار هوشمندانه!
دانشمندان با استفاده از هوش مصنوعی، فسیل‌ها را با دقتی بی‌نظیر بازسازی می‌کنند، تصاویر و ویدئوهای فراواقع‌گرایانه از آن‌ها می‌سازند و حتی درباره کدهای ژنتیکی گمشده آن‌ها فرضیه‌سازی می‌کنند. اگرچه احیای کامل (De-extinction) این موجودات به دلیل ماهیت شکننده DNA و تجزیه آن پس از ۶۵ میلیون سال غیرممکن است، اما هوش مصنوعی این امکان را فراهم کرده تا دایناسورها را بهتر از همیشه مطالعه، مشاهده و حتی لمس کنیم.
بازسازی دقیق دایناسورها با هوش مصنوعی
یکی از بزرگترین چالش‌های دیرینه‌شناسان، کار با فسیل‌های ناقص، آسیب‌دیده یا تکه‌تکه است. هوش مصنوعی با تحلیل این فسیل‌ها و مقایسه آن‌ها با ساختار اسکلتی خویشاوندان امروزی‌شان (مانند پرندگان)، می‌تواند جاهای خالی را پر کرده و مدل‌های سه‌بعدی کاملی از دایناسورها خلق کند. این مدل‌ها از نظر علمی کاملاً قابل قبول بوده و به دانشمندان و عموم مردم کمک می‌کنند تا تصویر روشنی از شکل و شمایل این موجودات باستانی داشته باشند.
با اینکه هیچ DNA کاملی از دایناسورها در دست نیست، هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای حدس زدن توالی‌های ژنتیکی گمشده به کار گرفته می‌شود. الگوریتم‌ها با ترکیب داده‌های تکاملی از گونه‌های زنده امروزی و تحلیل بقایای فسیلی، فرضیه‌هایی درباره ژنوم دایناسورها ارائه می‌دهند. این تلاش‌ها فعلاً در مرحله آزمایشی و نظری هستند، اما راه را برای پروژه‌هایی در زمینه «زیست‌شناسی مصنوعی» مانند خلق موجودات ترکیبی که ویژگی‌هایی از حیوانات منقرض‌شده را به نمایش بگذارند، باز می‌کنند.
تجربه پارک ژوراسیک در دنیای مجازی
فناوری‌های هوش مصنوعی اکنون قادر به ساخت تصاویر، انیمیشن‌ها و ویدئوهای فراواقع‌گرایانه از دایناسورها هستند. پلتفرم‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) به کاربران اجازه می‌دهند تا در محیط‌های آموزشی یا سرگرمی، با این دایناسورهای دیجیتال تعامل داشته باشند. این تجربیات فراگیر، رویای رویارویی با دایناسورها به سبک پارک ژوراسیک را بدون نیاز به موجودات واقعی، برای میلیون‌ها نفر زنده می‌کنند.
با وجود تمام این پیشرفت‌های شگفت‌انگیز، باید تاکید کرد که شبیه‌سازی (کلون کردن) یک دایناسور واقعی به دلیل تجزیه کامل DNA پس از میلیون‌ها سال، همچنان غیرممکن است. هوش مصنوعی تجربه پارک ژوراسیک را از نظر بصری و تحقیقاتی به ما نزدیک‌تر می‌کند، اما دایناسورهای زنده همچنان در قلمرو داستان‌های علمی-تخیلی باقی خواهند ماند.
انتظار می‌رود در دهه آینده، هوش مصنوعی انقلابی در علم دیرینه‌شناسی ایجاد کند. از بازسازی خودکار فسیل‌ها گرفته تا تحلیل‌های ژنتیکی پیشرفته و تجربیات کاملاً فراگیر در دنیای مجازی، همه و همه متحول خواهند شد. برخی از پیشگامان حوزه بیوتکنولوژی درباره خلق «گونه‌های مهندسی‌شده» شبیه به دایناسورها صحبت می‌کنند، اما این موجودات تنها یک «تقریب مهندسی‌شده» خواهند بود، نه یک حیوان ماقبل تاریخ واقعی.
در نهایت، اگرچه دایناسورهای واقعی برای همیشه از بین رفته‌اند، اما اکنون به لطف هوش مصنوعی به شیوه‌ای زنده، تعاملی و هیجان‌انگیزتر از همیشه می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد.
منبع: timesofindia
۵۸۳۲۳
