به گزارش خبرنگار حوزه مسجد و هیأت یولن، مقام معظم رهبری بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ در دیدار با جامعه مداحان به تاریخچه و ریشه شکل‌گیری هیأت و تطوراتی که در طول تاریخ و از زمان ائمه تاکنون داشته پرداختند و مطالبه کردند اهل تحقیق بررسی بیشتر روی جزئیات این امر داشته باشند.
در این راستا نشست‌های علمی، تخصصی «هیأت در آینه تاریخ» به همت اندیشکده مطالعات حسینی مرکز تخصصی احیاء امر برگزار شد که دومین نشست آن، با حضور محمدحسین رجبی دوانی در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد.
بیانیات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان
در ابتدای این نشست و پس از پخش بیانات مقام معظم رهبری، سید ابوالحسن حسینی دبیر این نشست به مقدماتی در خصوص ضرورت آن و همچنین گزارشی از جلسات گذشته و مسیری که پیش روی اندیشکده مطالعات حسینی در این خصوص قرار دارد، پرداختند.
الزام به پژوهش و اقدام تشکیلاتی
رجبی دوانی سخنان رهبر معظم انقلاب در ارتباط با بررسی تاریخی شکل‌گیری و سیر تطورات هیأت و عزاداری را امری مهم دانست که برای محققین و مورخین ایجاد تکلیف می‌کند و باید برای تحقیق و پژوهش در این موضوع همت گماشت.
وی فعالیت انفرادی در این زمینه را دشوار دانست و کار تیمی روش‌مند و محققانه را ضروری دانست و گفت: در ارتباط با روش تحقیق یکی از اشکالات موجود در تحقیقات، پی‌جویی خود «عنوان» به صورت مستقیم و نه «مفهوم» مورد نظر است. به عنوان مثال اکتفا به تحقیق درباره لفظ «هیأت» به صورت مستقیم نادرست است و جستجوی اجتماعات و تشکل‌های مرتبط با این مفهوم، ضروری است.
هیأت؛ محرّک فعالیت‌های اجتماعی شیعه در طول تاریخ
رجبی دوانی تصریح کرد: اگرچه که لفظ هیأت را در منابع تاریخی نمی‌بینیم و این اصطلاح از دوره قاجار باب شده است، اما منابع تاریخی ما اشارات متعددی به عزاداری‌هایی دارد که در اعصار مختلف توسط مردم و حاکمیت انجام می‌شده است. تاریخ را باید بدون دخالت دادن حساسیت‌های سیاسی و بدون پیش فرض مورد بررسی قرار داد. برخی پادشاهان قاجار و خصوصاً صفویه برای ترویج عزاداری و یاد و نام اهل بیت تلاش‌های بسیاری انجام دادند. هیأت؛ محرّک فعالیت‌های اجتماعی شیعه در طول تاریخ است.
رژیم پهلوی ضدیت بی‌مانندی با اسلام و تشیع داشت
رجبی دوانی سیر تطور عزاداری بر سیدالشهدا از بعد حادثه عاشورا تا دوران ائمه اطهار و سپس آغاز عصر غیبت را تشریح کرد و گفت: وضعیت عزاداری‌های مردم و اقداماتی که حاکمان در دوران آل بویه، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایلخانیان، صفویه، افشاریه، زندیه، قاجار و دوران پهلوی در این خصوص انجام داده‌اند، باید تحلیل و بررسی شود. در میان تمام ادوار تاریخی و تمام حکومت‌های پادشاهی ایران، هیچ دورانی همچون دوران پهلوی اول و دوم، وضعیت فرهنگی ایران وخیم نبوده است و ضدیتی که پادشاهان پهلوی با اسلام و تشیع داشته‌اند، در هیچ یک از دیگر سلاطین و پادشاهان ایرانی سابقه نداشته است.
این پژوهشگر تاریخ با اشاره به اینکه سهم انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی در گسترش هیأت‌های مذهبی در زمانه حاضر باید بررسی شود، گفت: انقلاب دلیل گسترش و به خصوص تحول هیأت‌ها بوده است که امروز شاهدیم هیأت‌ها صرفاً محل برگزاری مراسم نیست و کارهای متعددی انجام می‌دهند. پیوند بوجود آمده میان «هیأت» و «نظام» امری خوب است که دشمن به دنبال برهم زدن این پیوند است.
اهل سنت هم هیأت عزاداری دارد
وی با بیان اینکه جریان فتنه و خنثی شدن و سرنگون شدن آن به واسطه به میدان آمدن هیأت‌ها و جسارتی که فتنه‌گران به عزاداری و هیأت کردند و باعث جوشش غیرت دینی مردم شدند، رقم خورد، تصریح کرد: هیأت و عزاداری موهبتی استثنایی است که اختصاص به شیعه ندارد و مکاتب مختلف اهل سنت و حتی اسماعیلیان در دوران‌های مختلف تاریخی به عزاداری برای سیدالشهدا می‌پرداختند. فاطمیون در شمال آفریقا و مصر عزاداری برپا می‌کنند.
این جلسات، در ادامه تلاش‌های اندیشکده مطالعات حسینی برای شکل‌گیری یک گروه پژوهشی با محوریت رجبی دوانی برای تحقیق در خصوص جریان تاریخی هیأت و عزاداری بود که در مرکز تخصصی احیاء امر مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) برگزار می‌شود که به زودی نتایج آن منتشر خواهد شد.
انتهای پیام/
