تینا مزدکی_پژوهشگران در آزمایشگاهی در جنوب هند با تراشیدن مینای یک دندان ۲۵۰۰ ساله در تلاش هستند تا چهره یکی از دو جمجمه انسانی کشف شده در منطقه‌ای به نام کیلادی در هند را بازسازی دیجیتالی کنند. پژوهشگران دانشگاه مادورای کاماراج می‌گویند این دندان‌ها متعلق به یکی از دو جمجمه‌ای هستند که در این منطقه کشف شده و هدف آنها این است که بفهمند ساکنان اولیه این منطقه چه شکلی بوده‌اند.
این جمجمه‌ها متعلق به مردانی از «کوندگای»، یک محوطه تدفین باستانی از محوطه باستان‌شناسی کیلادی حفاری شده‌اند. باستان‌شناسان دپارتمان ایالتی تامیل نادو می‌گویند یک تمدن شهری با قدمتی که به سال ۵۸۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد، در کیلادی وجود داشته است؛ این ادعا بُعد جدیدی به داستان شبه‌قاره هند می‌افزاید.
تمدن دره سند که بیش از ۵۰۰۰ سال پیش در بخش‌های شمالی و مرکزی هند امروزی ظهور کرد، نخستین تمدن بزرگ این کشور محسوب می‌شود و روایت‌های مربوط به شهرنشینی آن تاکنون به شمال محدود بوده است. اما باستان‌شناسان می‌گویند یافته‌های کیلادی برای نخستین بار نشان می‌دهد که یک تمدن باستانی مستقل در جنوب هند نیز وجود داشته است.
به گفته آنها، مردم کیلادی باسواد، بسیار ماهر و در سراسر شبه‌قاره و خارج از آن مشغول تجارت بوده‌اند. آنها در خانه‌های آجری زندگی می‌کردند و مردگان خود را به همراه مایحتاج روزمره مانند غلات و ظروف، در خمره‌های تدفین عظیمی در کوندگای دفن می‌کردند.باستان‌شناسان تاکنون حدود ۵۰ خمره از این نوع را از این محوطه حفاری کرده‌اند و پژوهشگران دانشگاه مادورای کاماراج اکنون در حال استخراج دی‌ان‌ای از استخوان‌های انسان و دیگر اشیای یافت‌شده در این خمره‌ها هستند تا درک بهتری از هویت ساکنان کیلادی و سبک زندگی آنها به دست آورند.
ظاهرا این پژوهش فقط با هدف بازسازی چهره‌ها نیست. پروفسور جی. کومارسان، رئیس دپارتمان ژنتیک این دانشگاه می‌گوید: «ما می‌خواهیم تبار و مسیرهای مهاجرت نیاکان خود را درک کنیم. این سفری است برای پاسخ به این پرسش بزرگ‌تر که ‘ما که هستیم و چگونه در اینجا به وجود آمدیم؟’» فرایند بازسازی چهره جمجمه‌های ۲۵۰۰ ساله، سرنخ‌هایی را آشکار کرده است که می‌تواند حداقل به بخشی از این پرسش پاسخ دهد. پروفسور کومارسان می‌گوید: «این چهره‌ها عمدتاً دارای ویژگی‌های ‘نیاکان باستانی جنوب هند’ هستند؛ گروهی از جمعیت که گمان می‌رود نخستین ساکنان شبه‌قاره هند بوده‌اند.»
این ویژگی‌ها همچنین ردپاهایی از تبارهای اوراسیای خاورمیانه‌ای و آسترو-آسیایی را نشان می‌دهند که به مهاجرت جهانی و آمیختگی گروه‌های جمعیتی باستانی اشاره دارد. اما پروفسور کومارسان می‌گوید برای تثبیت قطعی تبار ساکنان کیلادی به تحقیقات بیشتری نیاز است. بازسازی چهره جمجمه‌ها با ایجاد اسکن‌های سه‌بعدی از آنها توسط پژوهشگران دانشگاه مادورای کاماراج آغاز شد. این اسکن‌های دیجیتالی سپس به «فِیس‌لَب» (Face Lab) در دانشگاه جان مورس لیورپول در بریتانیا ارسال شد. فیس‌لب در زمینه بازسازی جمجمه-چهره دیجیتالی با استفاده از اصول و فناوری‌های قضایی، هنری و علمی تخصص دارد. کارشناسان این آزمایشگاه با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری، عضلات، گوشت و پوست را به اسکن جمجمه‌ها افزودند و ویژگی‌های چهره آنها را آشکار کردند. این افزوده‌ها بر اساس تناسبات و اندازه‌گیری‌های استاندارد آناتومی انسان انجام شد.
چالش بزرگ فرا رسید
افزودن رنگ به این تصاویر، چالش بزرگی بود که سوالاتی را به وجود آورد؛ به عنوان مثال مردان باید کدام طیف از رنگ پوست را داشته باشند، رنگ چشمانشان چه باشد و موهایشان چه شکلی به نظر برسد؟
پروفسور کومارسان می‌گوید این کار با رویه استاندارد طی شد یعنی استفاده از رنگ‌هایی که با ویژگی‌های فیزیکی مردمی که در حال حاضر در تامیل نادو زندگی می‌کنند مطابقت دارد، اما این پرتره‌های دیجیتالی همچنان بحث‌هایی را در رسانه‌های اجتماعی برانگیخت که عموما برگرفته از اختلافات دیرینه در جامعه هند پیرامون نژاد، فرهنگ و میراث بود. روایت‌های تاریخی که آریایی‌ها، مردمی که در بخش شمالی هند ساکن شدند را به عنوان «شهروندان اصلی» کشور معرفی می‌کردند، با روایت‌هایی که این عنوان را به دراویدی‌ها، مردمی که عمدتاً در ایالت‌های جنوبی هند زندگی می‌کنند نسبت می‌دادند، در تضاد بود.
هند همواره از یک شکاف شمال-جنوب رنج برده است که بخشی از آن ریشه در این باور عمومی دارد که تمدن هند – و هر آنچه با آن مرتبط است، مانند زبان، فرهنگ و حتی دین – در شمال ریشه دوانده و بقیه کشور را شکل داده است. اما پروفسور کومارسان می‌گوید پرتره‌های چهره جمجمه‌های کیلادی پیامی پیچیده‌تر و فراگیرتر را آشکار می‌کنند. او می‌گوید: «پیامی که همه ما می‌توانیم از این موضوع بگیریم این است که ما متنوع‌تر از آن چیزی هستیم که تصور می‌کنیم، و اثبات این امر در دی‌ان‌ای ما نهفته است.»
این نخستین باری نیست که پژوهشگران در هند تلاش کرده‌اند چهره‌ها را از روی جمجمه‌های باستانی بازسازی کنند. در سال ۲۰۱۹، دانشمندان چهره‌های دو جمجمه یافت‌شده در گورستانی در «راخی‌گارهی»، یک محوطه مهم تمدن دره سند در هند را بازسازی کردند. اما آن طراحی‌ها فاقد رنگ و دیگر ویژگی‌های فیزیکی بودند. کارولین ویلکینسون، که سرپرستی این تیم در پروژه مردان کیلادی را بر عهده داشت، می‌گوید: «ما به عنوان انسان، شیفته چهره‌ها هستیم؛ توانایی ما در تشخیص و تفسیر چهره‌ها بخشی از موفقیت ما به عنوان یک گونه اجتماعی است. این ترسیم‌های چهره همچنین مخاطب را تشویق می‌کند تا بقایای باستانی را به عنوان انسان و نه صرفاً اشیاء باستانی درک کند و از طریق یک روایت شخصی به جای تاریخ یک جمعیت گسترده، با آنها ارتباط برقرار کند.»
در دانشگاه مادورای کاماراج، تلاش‌ها برای مطالعه کیلادی به اندازه تمدن دره سند در حال انجام است. پروفسور کومارسان می‌گوید: «تاکنون دریافته‌ایم که مردم کیلادی به کشاورزی، تجارت و دامپروری مشغول بوده‌اند. آنها گوزن، بز و گراز وحشی نگهداری می‌کردند و مقدار زیادی برنج و ارزن می‌خوردند. جالب اینجاست که ما شواهدی یافته‌ایم که آنها خرما نیز مصرف می‌کردند، هرچند که در حال حاضر درخت خرما در تامیل نادو فراگیر نیست.»
اما چالش‌برانگیزترین وظیفه برای تیم او، استخراج دی‌ان‌ای کافی از اسکلت‌های انسانی یافت‌شده در کوندگای برای ایجاد یک کتابخانه ژنی باقی مانده است. از آنجا که اسکلت‌ها به شدت تخریب شده‌اند، دی‌ان‌ای استخراج‌شده از آنها کم و با کیفیت پایین است. اما پروفسور کومارسان امیدوار است که از این تلاش‌ها نتیجه خوبی حاصل شود. او می‌گوید: «کتابخانه‌های دی‌ان‌ای باستانی مانند دروازه‌هایی به گذشته هستند؛ آنها می‌توانند بینش‌های شگفت‌انگیزی را درباره زندگی آن‌گونه که بوده و زندگی آن‌گونه که ما می‌شناسیم، آشکار کنند.»
منبع: bbc
۲۲۷۳۲۳
