یولن- رسول سلیمی: هشدار آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل اسبق ناتو، در بروکسل درباره «جنگ ابدی» در اوکراین، ضرورت سپر هوایی ناتو و نیروی حفاظتی اروپا را برجسته کرد و تنش‌های شرق اروپا را به اوج رساند. این هشدار، در حالی که مارک روته، دبیرکل فعلی، ۴۰ میلیارد یورو کمک ناتو به اوکراین برای ۲۰۲۵ را تأیید کرد، پاسخی به حملات موشکی روسیه بود. این در حالی است که زلنسکی پیشنهاد «سپر هوایی مشترک با اروپا» داد، اما پیشرفت چنین پروژه ای کند است و فشار بر روسیه از طریق تحریم‌ها (۱۷۰۰ مورد) ادامه دارد.
زمینه این هشدار به جنگ روسیه بازمی‌گردد، جایی که ناتو کمک‌های غیرمستقیم (۱۰۰ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۵) را افزایش داد، اما توصیف «جنگ ابدی» به گفته راسموسن، با تلفاتی که تاکنون ۱۵۰ هزار اوکراینی را کشته، این کشور را تهدید می کند. در همین راستا روته در ۱۳ نوامبر ۲۰۲۵ در بروکسل گفت: «ناتو متحد اوکراین است، اما نیاز به سپر هوایی و نیروی حفاظتی دارد.»
هشدار راسموسن: “جنگ ابدی” و ضرورت سپر هوایی ناتو
هشدار آندرس فوگ راسموسن در بروکسل که «جنگ ابدی» در اوکراین را به عنوان تهدیدی وجودی توصیف کرد و ضرورت سپر هوایی ناتو را برجسته نمود، که این موضع، اروپا را به بازنگری تعهداتش واداشت. راسموسن، دبیرکل اسبق ناتو (۲۰۰۹-۲۰۱۴)، گفت: «اوکراین با جنگ ابدی روبرو است مگر اروپا فشار بر روسیه را افزایش دهد و سپر هوایی ناتو را مستقر کند.» در همین حال، گاردین گزارش داد که این هشدار، پاسخی به حملات موشکی روسیه بود، که ۱۵۰ هزار تلفات اوکراینی به جا گذاشت.
سپر هوایی، که شامل سیستم‌های پاتریوت و SAMP/T است، برای حفاظت از کی‌یف در برابر موشک‌های کروز ضروری است. مؤسسه بروکینگز تأکید کرد که ناتو، با ۴۰ میلیارد یورو کمک ۲۰۲۵، باید سپر را گسترش دهد، زیرا ۷۰ درصد حملات روسیه، هوایی است. نیویورک تایمز نیز به نقل از مقامات ناتو نوشت که راسموسن، با تجربه بحران کریمه، اروپا را به “اقدام فوری” فرامی‌خواند، زیرا وابستگی به گاز روسیه (۲۰ درصد، قبل از ۲۰۲۲) تعهدات را تضعیف می‌کند.
این هشدار، زلنسکی را تقویت کرد چرا که او در ۱۸ نوامبر گفت: «سپر ناتو، زندگی هزاران نفر را نجات می‌دهد.» مسئله ای که باعث شد لهستان نیز از سپر حمایت کردند. در نهایت، هشدار راسموسن، ناتو را به «لحظه تصمیم» رساند و «جنگ ابدی» را به عنوان تهدیدی که بدون سپر، اوکراین را نابود می‌کند، برجسته نمود.
نقش روته: تأیید ۴۰ میلیارد یورو کمک و فشار بر روسیه
نقش مارک روته، دبیرکل ناتو، در تأیید ۴۰ میلیارد یورو کمک ۲۰۲۵ به اوکراین، فشار بر روسیه را افزایش داد و ناتو را به سمت تعهدات عملی سوق داد، که این گام، «جنگ ابدی» را به چالش کشید. روته در بروکسل گفت: «ناتو ۴۰ میلیارد یورو برای اوکراین اختصاص داد و فشار بر روسیه ادامه دارد.» الجزیره هم گزارش داد که این کمک، ۳۰ درصد تسلیحات (تانک‌های لئوپارد) را پوشش می‌دهد، و پاسخی به حملات خارکیف است.
روته، که از اکتبر ۲۰۲۴ دبیرکل است، با تجربه آموزش در آکادمی های هلند (۲۰۱۰-۲۰۲۴)، ناتو را به «حمایت غیرمستقیم» از اوکراین هدایت کرد. مؤسسه بروکینگز تأکید کرد که کمک ۴۰ میلیاردی، تحریم‌ها را تقویت می‌کند، و روسیه را ضعیف‌تر می‌نماید. نیویورک تایمز نیز به نقل از روته نوشت که کمک‌ها «مشروط به اصلاحات اوکراین» است، که فساد را هدف قرار می‌دهد.
هزینه‌های اقتصادی “جنگ ابدی”: فشار بر روسیه و اروپا
آنچه از “جنگ ابدی” توصیف شد، با هزینه‌های اقتصادی فزاینده، روسیه را تحت فشار قرار داد و اروپا را به بازنگری سوق داد، که این دینامیک، ناتو را به سمت سپر هوایی واداشت. راسموسن گفت: «جنگ ابدی، اقتصاد روسیه را نابود می‌کند.» در همین راستا گاردین به نقل از صندوق بین‌المللی پول گزارش داد که تحریم‌ها GDP روسیه را ۲.۱ درصد در ۲۰۲۲ کاهش داد و ۱۴۹ میلیارد دلار هزینه نظامی در ۲۰۲۴، آن را به رکود نزدیک کرد.
این هزینه‌ها، روسیه را به دور زدن تحریم‌ها واداشت، اما برابر گزارش بانک مرکزی روسیه، تورم ۱۰ درصدی، آن را تشدید کرد. مؤسسه بروکینگز تأکید کرد که «جنگ ابدی»، اروپا را با ۲۰ درصد وابستگی به گاز روسیه روبرو می‌کند، و هزینه‌ها ۱۰۰ میلیارد یورو را بلعید. در همین راستا نیویورک تایمز به نقل از راسموسن نوشت که فشار اقتصادی، روسیه را ضعیف‌تر می‌کند.
پیامدهای ژئوپلیتیکی انتصاب مرتس به عنوان صدراعظم آلمان و بازی قدرت در اروپا
اما انتصاب مرتس، تعادل قدرت اروپا را به نفع روسیه تغییر داده و منازعات قدرت‌های بزرگ را از شرق به غرب گسترش می‌دهد، جایی که آمریکا و چین با انگیزه‌های انرژی و نفوذ، بازی را پیش می‌برند. مرتس، با کاهش کمک‌ها، اوکراین را آسیب‌پذیر کرد و روسیه را جسورتر. نیویورک تایمز گزارش داد که پوتین، با انگیزه گسترش نفوذ، مرتس را «متحد بالقوه» می‌بیند.
آمریکا، با انگیزه مهار روسیه (از طریق ناتو)، فشار بر مرتس می‌آورد؛ چین نیز با انگیزه انرژی، آلمان را به تجارت نرم سوق می‌دهد. مؤسسه بروکینگز تأکید کرد که مرتس، اهداف داخلی را پیش می‌برد، و انگیزه‌اش «تعادل شرقی-غربی» است.
در مجموع، این بحران، «پارادوکس جنگ و فساد» را تداعی می‌کند آنگاه که جنگ، اتحاد می‌سازد، اما فساد آن را می‌پوساند. بیانیه آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل سابق ناتو، مبنی بر ضرورت ایجاد «سپر هوایی ناتو» و «نیروی حفاظتی اروپا» تنها یک پیشنهاد نظامی نیست، بلکه اعترافی استراتژیک به شکست سیاست مهار متعارف در برابر روسیه و پیش‌بینی یک بن‌بست طولانی و فرسایشی است. این تحلیل نشان می‌دهد که استقرار چنین سپری، در کنار کمک ۴۰ میلیارد یورویی تأییدشده توسط مارک روته، در واقع تلاش ناتو برای تغییر «معادله هزینه-فایده» برای روسیه است؛ اقدامی که هدفش تبدیل یک جنگ فرسایشی به یک بن‌بست پرهزینه برای مسکو و در نهایت وادار کردن آن به میز مذاکره است.
با این حال، این راهبرد با یک تناقض ذاتی روبرو است: از یک سو، ناتو می‌کوشد با افزایش توان دفاعی اوکراین، از تبدیل شدن آن به یک «جنگ نیابتی بی‌پایان» جلوگیری کند، و از سوی دیگر، هراس از درگیری مستقیم با یک قدرت هسته‌ای، مانع از استقرار یک نیروی رزمی تمام‌عرض در اوکراین می‌شود.
در این چهارچوب، سناریوی محتمل برای سال ۲۰۲۶ نه یک پیروزی قاطع برای هیچ یک از طرفین، بلکه تثبیت یک «بن‌بست مسلح» است که در آن خطوط جبهه تا حدی تثبیت شده، اما درگیری در سطحی پایین و ویرانگر ادامه خواهد یافت. راه برون‌رفت از این معضل، نه در یک راهبرد صرفاً نظامی، بلکه در یک «دیپلماسی تهاجمی چندجانبه» نهفته است تا ترکیبی از فشار اقتصادی بی‌سابقه بر روسیه، تضمین‌های امنیتی روشن برای کیف، و ایجاد یک چارچوب بین‌المللی برای مذاکرات آتی تحت نظارت سازمان‌هایی مانند سازمان ملل متحد را به انجام برساند. بدون چنین تحول کیفی در رویکرد غرب، نه تنها اوکراین به وضعیت یک «دولت شکست‌خورده» سقوط خواهد کرد، بلکه خود ناتو نیز با بحران مشروعیت و انسجام استراتژیک مواجه خواهد شد که عواقبی بسیار فراتر از مرزهای اروپای شرقی خواهد داشت.
۲۱۳/۴۲
