فرزانه فراهانی: «گل» مخدری به ظاهر خوشنام با عوارضی وحشتناک و خطرناک است که متاسفانه مصرف آن طی سالهای اخیر در بین نوجوانان و جوانان ایرانی، روندی افزایشی داشته است. امروزه برخلاف آنچه در گذشته حاکم بود، قبح اعتیاد تا حد زیادی ریخته است و خیلی از افراد در بسیاری از مواقع به طور علنی به مصرف موادمخدر دست میزنند.
بیشترین ماده مخدری که این روزها توسط افراد نوجوان و جوان مصرف میشود، مخدر گل است؛ مخدری که برخلاف نام زیبایش، سیاهی و تباهی را برای فرد مصرفکننده خود رقم میزند و عوارض بسیاری را به جا میگذارد.
سعید صفاتیان، درمانگر و پژوهشگر اعتیاد، در مورد اثرات مخرب مخدر گل، به یولن میگوید: در مورد مخدر گل تغییرات ژنتیکی از اول اتفاق افتاده که گل به وجود آمده است، چون گل که ماده طبیعی نیست و به صورت مصنوعی و با ماده اولیهای که در حشیش وجود دارد، ساخته شده است؛ یک چیزی شبیه مورفین است در داخل تریاک؛ همانطور که تریاک را بر اساس مورفین آن میسنجند، حشیش را هم بر اساس ماده دلتا THC آن میسنجند.
مشروح این گفتوگو را در ادامه بخوانید:
مخدر گل مصرفی در همه جای ایران دارای یک کیفیت و اثر است؟
گلی که الان به ایران آمده است، تراریخته است؛ یعنی تغییرات ژنتیکی در آن صورت گرفته است و این تغییر ژنتیکی باعث شده که میزان مادهای که تاثیر اصلی حشیش در بدن است بیشتر باشد و میزان این تاثیر میتواند در یک نوعی از مخدر گل به ۱۵ درصد باشد، در یک نوع ۲۰ درصد و یا در بذر اولیه ۳۰ درصد باشد و این چیز خاصی نیست و نمیتوان گفت که مخدر گلی که در همه جای ایران مصرف میشود، دارای یک اثر هستند؛ مثل اینکه بگوییم همه تریاکها دارای بک درصد خلوص مشخصی هستند.
گفته میشود مخدر گل در خانه هم قابل کشت است؛ آیا این گل با گلی که مافیای موادمخدر میفروشند، یکی است؟
بله این گل همان حشیشی است که سوداگران مرگ به مصرفکنندگان میفروشند؛ در یک گلدان خیلی کوچک یا در حیاط باغچه خانه، میشود گل را کاشت و خانوادهها باید در این خصوص مراقب فرزندانشان باشند.
مصرف گل در کشور افزایش پیدا کرده است؟
بله؛ مصرف گل به ویژه در نوجوانان کشور روند رو به رشدی در جامعه دارد و البته این چیزی است که ما به عنوان درمانگر اعتیاد میبینیم و تحقیقاتی در این صورت نگرفته است و باید بررسی شود که چرا مصرف این مخدر بین نوجوانان در حال افزایش است.
در بین دختران نوجوان و جوان هم مصرف مخدر گل افزایش پیدا کرده و این مسئله در پارکها خیلی دیده میشود و انگار قبح موضوع شکسته شده است.
علت افزایش مصرف مخدر گل به نظر شما چیست؟
عموما در کشورهای جهان سوم وقتی که در فرایند توسعه قرار میگیرند، یک سری از ساختارهای آنها بهم میریزد، شغلها و کارهای جدید به وجود میآید، پدر و مادر هر دو کارمند و شاغل میشوند و کمتر فرصت میکنند به بچههای خود برسند و مجموعه این عوامل باعث میشود که نوجوان به سمت مصرف گل برود.
از دلایل اصلی روی آوردن نوجوانان به مصرف مخدر گل هم میتوان به لذت، کنجکاوی، ناامیدی، در دسترس بودن، قیمت پایین، گروههای همسن و سال، اختلافات خانوادگی، مصرفکننده بودن پدر و مادر، فشارهای اقتصادی و مواردی از این دست اشاره کرد.
وقتی فرزندی مشاهده میکند که پدر و مادر با وجود داشتن لیسانس و فوقلیسانس شغل درست و حسابی ندارند یا بیکارند و شرایط اقتصادی مناسبی هم ندارند، این مسئله ناامیدی به وجود میآورد و در کنار سایر عوامل احتمال گرایش به سمت مصرف موادمخدر نوجوانان و جوانان افزایش پیدا میکند.
مهمترین عوارض مخدر گل چیست؟
مصرف مخدر گل هم عوارض جسمی را به دنبال دارد و هم اثرات مخرب روانی برای مصرفکننده به جا میگذارد؛ بیشترین عوارض جسمی مخدر گل روی کلیه، کبد، قلب و فشار خون فرد مصرف کننده است و از آنجا که گل یک مخدر روانگردان محسوب میشود تاثیرات روانی زیادی مثل توهم، هذیانگویی، اختلال شخصیت، اضطراب و استرس است.
مصرفکننده مخدر گل نه میتواند شغل و خانواده خود را به خوبی حفظ کند و نه میتواند به تشکیل خانواده اقدام کند؛ تصادفات وحشتناک رانندگی هم به دلیل عدم تشخیص دقیق مسافتها از دیگر تبعات مصرف مخدر گل است. گاهی عوارض مصرف گل چنان شدید است که کار فرد مصرفکننده را به بستری شدن در تیمارستان روانی میکشاند.
خودکشی، قتل و دیگرکُشی هم از عوارض مهم دیگری است که فرد در نتیجه مصرف مخدر گل به آن دچار میشود.
توصیه شما به مصرفکنندگان گل چیست؟
مصرفکنندگان گل و به ویژه نوجوانان اگر میخواهند سرانجام مصرف مخدر گل را بدانند پیشنهاد میکنم به یکی از مراکز درمانی اعتیاد بروند و مصرفکنندگان تحت درمان که روزی این مخدر را مصرف میکردند را ببینند؛ یا به تیمارستانها بروند و ببینند که وضعیت مصرفکنندگان گل چگونه است.
مصرف مخدر گل بیماریهای روانی مقاوم به درمانی مثل اضطراب، افسردگی، خودکشی و … را ایجاد میکند که یا به سختی قابل درمان و کنترل هستند و یا قابلیت درمان ندارند؛ کسی نیست که بگوید با مصرف مخدر گل عاقبت خوبی دارد و به راحتی توانسته آن را ترک کرده و از شر عوارض متعدد آن خلاص شود.
دسترسپذیری به مخدر گل را چقدر در شیوع مصرف آن بین نوجوانان موثر میدانید؟
یکی از دلایلی که در روی آوردن نوجوان به مصرف مخدر گل بالقوه است و الان بالفع شده است، همین موضوع در دسترس بودن این مخدر در جامعه است.
عموما گیر آوردن موادمخدری مثل گل خیلی راحت است و زیر ۱۰ دقیقه فرد میتواند به این مخدر دسترسی پیدا کند و از طرفی قیمت آن هم مناسب است و برای نوجوانی که از پدرش پول تو جیبی میگیرد مناسب است.
آیا کشت مخدر گل در کشور افزایش یافته است؟ یا بیشتر وارداتی است؟
میزان مصرف مخدر گل در کشور خیلی بالاست و حتما در داخل کشور هم تولید میشود اما بیشتر این مخدر مصرفی به طور قاچاق وارد کشور میشود و تولید مخدر گل در داخل کشور به اندازهای که حجم مصرفی سایر مصرفکنندگان را کفایت کند، نیست؛ یا برای مصرف خود شخص است و یا به قدری که بتواند مقداری هم بفروشد.
۵ سال است که میگویم کشور عراق در همجواری ما دارد به مرکز کشت حشیش و گل در منطقه تبدیل میشود و کشور افغانستان هم به جای کشت تریاک به سمت تولید روانگردانها میرود؛ وقتی در دو کشور در نزدیکی ما چنین اتفاقاتی میافتد ستاد مبارزه با موادمخدر کشور ما باید برنامهریزی چند سالهای داشته باشد که از ورود انواع مخدرها و محرکها به بازار مصرف کشور جلوگیری شود.
وظایف دستگاههای متولی در جلوگیری از گرایش نوجوانان به مصرف مخدر گل چیست؟
به نظرم دستگاهی چون ستاد مبارزه با موادمخدر بیشتر باید به مسئله پیشگیری از اعتیاد به ویژه در نوجوانان دقت کند و به جای موازیکاری سایر دستگاهها با یکدیگر مثل آموزش و پرورش، قوه قضائیه، نیروی انتظامی، بهزیستی، شهرداری و … باید برنامهریزی منسجمتر و دقیقتری در این خصوص وجود داشته باشد.
الان در کشور ما قوه قضائیه دارد کارش را انجام میدهد، نیروی انتظامی دارد کار دستگیری فروشندگان موادمخدر را انجام میدهد و در بحث پیشگیری هم که وظایف به وزارت بهداشت، بهزیستی و رسانهها بازمیگردد که به نحوی انجام میشود. اگر به طور کلانتر نگاه کنیم به این بحث رئیسجمهور در مورد کوچکسازی دستگاهها میرسیم که گفتند باید نگاه کنیم اگر یکسری از دستگاهها که در نهاد ریاستجمهوری هستند، تعطیل شوند یا تعداد کارمندانشان کم شود چه اتفاقی میافتد؛ به نظر من یکی از جاهایی که باید این اتفاق بیوفتد خود ستاد مبارزه با موادمخدر است که باتوجه به تحریمها و فشارهای اقتصادی که دولت دارد، میلیاردها تومان هزینه ساختار ستاد شامل هزینههای اداری، ساختمان، حقوق و مزایای پرسنل میشود اما نتیجه چندانی هم از فعالیت و عملکرد ستاد به ویژه در حوزه پیشگیری از اعتیاد به دست نمیآید.
بودجه مربوط به پیشگیری از اعتیاد که در اختیار ستاد مبارزه با موادمخدر است را میتوان به نیروی انتظامی، قوه قضائیه، بهزیستی، رسانهها و … داد تا کارها بهتر انجام شود؛ یا باید در ستاد مبارزه با موادمخدر تعدیل نیرو انجام شود و یا باید به طور کلی تعطیل شود؛ چون هیچ کار خاصی انجام نمیدهد.
ستاد مبارزه با موادمخدر برای دیگر دستگاهها مثل یک ترمز است و شاید اگر خود دستگاهها هر کدام به تنهایی در هر حوزهای ائم از پیشگیری، درمان و همچنین در حوزه بینالملل اعتیاد و مبارزه با موادمخدر کار خود را انجام دهند، اتفاق بهتری بیفتد.
۴۷۲۳۲
