هماندیشی قاریان و دعاخوانان برای رشد هنر تلاوت/ منعی برای ضبط اذان به سبک آقاتی یا مؤذنزاده نداریم

به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیتهای دینی یولن جلسه هماندیشی اعضای دورههای ارتقاء قاریان و دعاخوانان ممتاز کشور با حضور مسئولان شورای عالی قرآن، در مجتمع امام خمینی (ره)، حسینیه الزهرا (س) برگزار شد.
این نشست صمیمانه که سیدعلی سرابی قائم مقام شورا، کریم دولتی معاون پژوهش و برنامه ریزی، محمدتقی میرزاجانی معاون اجرایی و علی قاسم آبادی معاون نظارت در آن حضور داشتند، با تلاوت مرتضی یادگاری قاری ممتاز کشورمان آغاز شد. پس از آن، محمدتقی میرزاجانی معاون شورای عالی قرآن، با تشکر از مشارکت فعالانه قاریان عضو سیزدهمین دوره ارتقاء قاریان و دعاخوانان عضو پنجمین دوره دعاخوانان ممتاز کشور، همچنین زحمات دست اندرکاران، استادان و دبیران این جلسات، گفت: شرایط کرونایی کشور، ما را برآن داشت تا سال گذشته و امسال، جلسات ارتقاء را به صورت نیمه حضوری و مجازی برگزار کنیم. اگرچه در حد توان تلاش کردیم برنامههای مؤثری را طراحی و اجرا کنیم اما هیچ چیز جای جلسات حضوری را نمیگیرد لذا در صدد هستیم اگر شرایط اجازه بدهد، در اولین فرصت مجدداْ به برگزاری حضوری جلسات برگردیم.
میرزاجانی ادامه داد: در مجموعه شورا در تلاش هستیم بسترهای دریافت نقطه نظرات، پیشنهادات و انتقادات را با تشکیل جلسات، کارگروههای کارشناسی باحضور صاحب نظران، نشستهای تخصصی، حضور در استانها و سایر زمینههای ارتباطی توسعه دهیم. جلسه امشب هم با همین رویکرد ترتیب داده شده است تا ان شاءالله از پیشنهادات و انتقادات سازنده شما در راستای ارتقاء وظایف و مأموریتهای شورا استفاده کنیم.
در ادامه نشست هم اندیشی که با دبیری محمودرضا بیژنیاول قاری پیشکسوت قرآن همراه بود، تعدادی از قاریان و دعاخوانان حاضر در جلسه و اعضایی که به صورت برخط برنامه را دنبال میکردند به ارائه دیدگاهها و نقطه نظرات خود پرداختند.
عناوین برخی مطالب ارائه شده به این شرح است:
– مجال برای حرف های ناگفته و شنیده نشده باید بیش از پیش فراهم شود.
– در سبک برگزاری جلسات آموزش تخصصی قرائت و دعا باید تجدیدنظر کرد.
– راهکار ارتقاء واقعی قاریان، ایجاد کرسیهای تلاوت جهت اجراهای متعدد و مستمر است.
– لازم است برای حمایت از قاریانی که اشتغال دولتی دارند فکر اساسی صورت گیرد.
– مدارک تخصصی برای دعاخوانان هم طراحی شود.
– از قاریان و دعاخوانان بیشتری در صداوسیما استفاده شود و بسنده به تعداد خاصی نشود.
– اعزام جهادی قاریان به مناطق محروم جهت تلاوت در محافل و برنامهها برنامهریزی شود.
– در برنامهها و تریبون مهم کشور مثل مجلس شورای اسلامی، نماز جمعه و… از ظرفیت تعداد بیشتری از قاریان استفاده شود.
– در مورد کیفیت و کمیت اعزامهای تبلیغی به خارج از کشور، با شفافیت بیشتری اطلاعرسانی شود.
– امکان حضور تعداد بیشتری از قاریان و دعاخوانان سراسر کشور در جلسات ارتقاء فراهم شود.
– سازوکار تلاوت در محافل ترتیلخوانی ماه رمضان تبیین شود.
– برخی ادعیه و اذانهایی که از شبکههای صداوسیما پخش میشود از حس لازم برخوردار نیستند. باید در تولیدات تجدیدنظر شود.
– دوگانگی در اقتضائات تلاوت در مسابقات و محافل، جلسات ارتقاء و امثال آن، قاریان را به زحمت و سردرگمی انداخته است. باید برای آن چارهجویی کرد.
– بیتفاوتی و بعضی برخوردهای منفعلانه خود ما قاریان و دعاخوانان، باعث میشود که نتوانیم جایگاه تلاوت را در برنامهها و موقعیتهایی که ایجاد میشود تثبیت کنیم. نیاز به حرکت و عزم جدیتر داخلی داریم.
– تلاوت در کرسیهای تلاوت، محدود به عده خاصی نشود.
– ارتباط جلسات ارتقاء شورا با طرح ارزیابی قاریان تعریف شود تا با یکدیگر همافزایی داشته باشند.
– تا زمانی که زمینه و ظرفیت کمّی اجرای تلاوت افزایش پیدا نکند، هیچ کدام از این پیشنهادات محقق نمیشود.
– امکان ضبط اذان فارسی نظیر اذان مرحوم مؤذن زاده تسهیل شود.
– ما برای رسیدن به نقطه مطلوب در جریان قرائت کشور، مدل و طرح کارآمد نداریم و هدف مان مشخص نیست.
– برای عبور از سد مسابقات، برای کسانی که تلاوت شان در سطح کشور به یک نصاب قابل قبولی می رسد، عنوان بین المللی طراحی و اعطا شود.
– یک گروه تواشیح و هم خوانی قرآن باحضور اعضای همین جلسات ارتقاء تاسیس شود.
– تلاوت های اذانگاهی شبکه های صدا و سیما تکراری است، باید تولیدات جدید جایگزین شوند.
– اعضای فعال جلسات ارتقاء، به آزمون حج دعوت شوند.
– در تفاهم با نهادها و دستگاه های مختلف، لیست اسامی قاریان ممتاز جهت استفاده از ایشان در برنامه ها، در اختیارشان گذاشته شود.
– ظرفیت هیأت های عزاداری اهل بیت، بیش از پیش برای استفاده از قاریان مهیا گردد.
– لازم است شورای عالی قرآن، مقتضای شرایط حال، نگاه صرف نظارتی خود را تعدیل کند و با مسائل مبتلابه قاریان، فعالانه تر برخورد نماید.
– به شرکت کنندگان در طرح ارزیابی، کارنامه تفصیلی داده شود.
– در کارشناسی تلاوت ها در جلسات ارتقاء از کارشناسان جوان هم استفاده شود.
– دست اندرکاران جلسات ارتقاء بیش از اینکه دنبال ارائه نکات فنی به قاریان باشند، دنبال ایجاد انگیزه و روحیه دادن باشند.
– سخت گیری ها در طرح ارزیابی سال به سال بیشتر می شود. باید تعدیل شود.
– مسئولان سایر نهادهای قرآنی هم به این جلسه دعوت شوند تا این گفتگوها پربارتر دنبال شود.
– از سایر توانمندی های غیر قرائتی قاریان هم به نوعی استفاده شود.
– پس از مشخص شدن اولویت های پژوهشی جامعه قرآنی، طی تعامل با دانشگاهها، از ظرفیت علمی آنان جهت انجام این پروژههای تحقیقی بهره برداری شود.
در ادامه جلسه، مسئولان شورا درمورد برخی از نکاتی که مطرح شده بود توضیحاتی ارائه کردند و در این راستا سیدعلی سرابی با بیان این که نکات خوبی توسط قاریان و دعاخوانان ارائه شده و جا دارد که این جلسات ادامه پیدا کند، گفت: ابتدا باید مطالب را دستهبندی کنیم سپس آن را در جمعهای کارشناسی به صورت دقیقتر دنبال کنیم. برخی مطالبی که عنوان شد، راهبردی بود و برخی هم صنفی، بعضی از آنها امکان اقدام مستقیم توسط شورای عالی قرآن را دارد و بعضی هم خارج از محدوده مأموریتی و توان اجرایی ماست که باید با نهادهای ذیربط مطرح کنیم. در یک نگاه کلی معتقدم تک تک ما و شما برای رشد حوزه تلاوت قرآن در کشور باید جریانسازی فرهنگی کنیم؛ فرصت های عرضه این هنر شریف را شناسایی نماییم و اگر لازم شد از خودمان هزینه کنیم تا تلاوت حرفه ای قرآن جای خودش را در بین آحاد جامعه باز کند، آن وقت تبدیل به مطالبه عمومی میشود.
قائم مقام شورای عالی قرآن اذعان کرد: این نکته خیلی حائز اهمیت است که ما قاریان قرآن باید دقت کنیم تا اهداف عالیه تلاوت که همان انجام رسالت تبلیغی الهی است در کنار مسائل صنفی و مادی کم رنگ نشود. الآن متأسفانه تاحدودی این اتفاق افتاده، لذا مراقبت جدی لازم دارد.
در بخش دیگری از این جلسه، کریم دولتی معاون پژوهش و برنامهریزی شورا با اشاره به اقدام شورای عالی قرآن نسبت به فراخوان اخیر در راستای ایجاد تحول در زمینه نغمههای دینی در رسانه ملی و فضای مجازی، آن را فرصتی برای گسترش فرهنگ قرآنی به طور عام و فرهنگ قرائت به طور خاص و مجالی مناسب جهت مشارکت اعضای جلسات ارتقاء برای ارائه طرحها و ایدههای خلاقانه دانست.
دولتی لازمه هرگونه تحول در عرصه قرائت قرآن و دعاخوانی را مستلزم تلاش بیش از پیش خود قاریان و دعاخوانان و پرهیز از برخورد منفعلانه عنوان نمود و از عدم اهتمام بعضی از ایشان در توجه به امر حفظ و مفاهیم قرآن انتقاد کرد.
وی تصریح کرد: عدم ورود جدی قاریان به حوزه معانی و مفاهیم آیات و مقوله حفظ قرآن هیچ توجیهی ندارد و یک عیب بزرگ محسوب میشود.
در بخش پایانی این جلسه که حدود سه ساعت به طول انجامید، علی قاسمآبادی معاون نظارت شورای عالی قرآن گفت: سازوکار تلاوت در محافل ترتیلخوانی قرآن، این طور طراحی شده که قاریان استانها از طریق رابط شورا و متعاقب آن صداوسیمای مراکز استانها اقدام میکنند؛ در جایی مثل حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام هم از طریق نماینده شورا در حرم مطهر. دلیل این کار هم این است که امکان اجرایی مواجهه مستقیم با تک تک قاریان سراسر کشور را نداریم.
قاسم آبادی ادامه داد: در استفاده از مرتلین جدید هیچ محدودیتی نداریم. در دوسال اخیر هم کمیت و تعداد اجرای هر مرتل را مشخص کردیم تا به نحو عادلانهتر از تلاوت همه ترتیلخوانان استفاده شود. به نظر میرسد در بخشی مثل طرح ارزیابی، به جای این دوستان توقع داشته باشند نصابها تعدیل شود و پایین بیاید، تلاششان را بیشتر کنند تا بتوانند سطح و درجه مدنظر خود را کسب کنند.
وی در مورد تولید اذان با لحن و ادای فارسی هم گفت: در شورا مانعی برای ضبط اذان با این مختصات چنان چه در نصاب اذان مرحوم آقاتی یا مؤذن زاده اجرا شود، وجود ندارد.
در انتهای برنامه مقرر شد این جلسه هماندیشی یک نوبت دیگر هم در هفته آینده برگزار شود تا بحثها و گفتگوها به جمعبندی کاربردی برسند.
انتهای یام/