به گزارش یولن، استان کرمانشاه ۲ میلیون نفر جمعیت دارد و اکنون بیش از چهار هزار تخت بیمارستانی در قالب ۱۸ بیمارستان دولتی دانشگاه علوم پزشکی، ۲ بیمارستان خصوصی، سه بیمارستان نظامی و ۲ بیمارستان تامین اجتماعی و ده‌ها کلینیک تخصصی و فوق تخصصی در استان فعال است.
این استان ۳۷۱ کیلومتر مرز مشترک و پنج گذرگاه مرزی رسمی با ۲ بخش عرب نشین و کُردنشین عراق دارد و روزانه ده‌ها مسافر از طریق مرزهای رسمی این استان تردد می‌کنند.
این روزها جمهوری اسلامی ایران به خوبی توانسته است در میان کشورهای مقصد توریسم درمانی جا باز کند و به عنوان یکی از مقاصد بیماران آسیایی مطرح شود و در این میان استان کرمانشاه به دلیل مرزی بودن و وجود مراکز درمانی متعدد می تواند به یکی از قطب‌های اصلی توریسم درمانی تبدیل شود.
آمارها نشان می دهد که بیماران خارجی که عمدتا از کشورهای جمهوری آذربایجان، عراق، ترکمنستان، افغانستان، کویت، سوریه، لبنان، بحرین و ترکیه برای اهدافی همچون درمان ناباروری، دندان پزشکی، جراحی قلب، جراحی چشم، درمان سرطان و عمل های مربوط به زیبایی به ایران سفر می کنند.
تاکنون چندین استان کشور همچون تهران، یزد، مازندران، آذربایجان غربی شیراز و برخی از دیگر استان های مرکزی ایران توانسته اند در جذب گردشگران خارجی از استان های مرزی پیشی بگیرند و از این رو استان های مرزی نیز باید با اطلاع رسانی و رایزنی های گسترده سهم بیشتری از این بازار را از آن خود کنند.
باتوجه به آمار بالای بیکاری در استان کرمانشاه و وجود مراکز درمانی و بیمارستانی فراوان در استان، جذب بیماران کشور عراق که معمولا برای مداوا به خارج از کشور سفر می‌کنند می‌توانند درمانی بر درد بیکاری استان کرمانشاه باشد.
بر اساس آخرین آمار رسمی، استان کرمانشاه ۹۸ هزار بیکار دارد که از این تعداد ۳۸ هزار نفر معادل ۴۰ درصد دانش آموختگان دانشگاهی هستند. براساس اعلام رسمی مرکز ملی آمار ایران، نرخ بیکاری فصل بهار سال ۱۴۰۱ استان کرمانشاه ۱۵.۴ درصد است.
هشت مرکز توریسم درمانی
به گفته مدیر نظارت و اعتباربخشی امور درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه مجوز پذیرش بیماران بین‌الملل در مراکز آموزشی درمانی امام رضا (ع)، امام علی (ع)، دکتر محمد کرمانشاهی، معتضدی، امام خمینی (ره) و بیمارستان‌های بیستون، امام حسین (ع) و شهدا صادر شده است.
«بیژن کبودی» چندی پیش در نشست بررسی موضوع توریسم سلامت در کرمانشاه اعلام کرد: صدور مجوز پذیرش بیمار خارجی برای بیمارستان سجاد و مرکز جراحی نور نیز در دست اقدام است.
وی از راه اندازی سامانه جامع (پلتفرم) گردشگری سلامت در آینده نزدیک خبر داد و گفت: این سامانه متشکل از سامانه اطلاعات برخی بیمارستان ها و بخش IPD، سامانه تریاژ برخط، ساماندهی نوبت دهی برخط، سامانه اطلاعات نظارت و ارزیابی‌های کیفی و کمی، سامانه رصد خدمات پشتیبان همچون حمل و نقل، اقامت و گردشگری در پیشبرد حوزه توریسم سلامت و ارتقا آن موثر است.
به گفته این مقام مسوول توسعه کمی و کیفی ظرفیت های ارایه خدمات تشخیصی، درمانی، انجام اقدامات زیرساختی در راستای توسعه بازار اقلام سلامت محور و حمایت از تولیدکنندگان، ایجاد زیرساخت‌های بهره‌مندی از خدمات نمایندگی (Agent) از مهمترین اقداماتی است که در راستای توریسم سلامت در دانشگاه انجام شده است.
تمایل کُردهای عراق برای ورود به کرمانشاه کم است
براساس مشاهدات خبرنگار یولن در اقلیم کردستان عراق، ساکنان این اقلیم تمایل کمتری برای استفاده از مرز پرویزخان برای ورود به کرمانشاه و پیگیری مسائل درمانی خود دارند.
اغلب ساکنان استان های پرجمعیت اربیل، سلیمانیه و دهوک معمولا مرز هوایی را برای ورود به ایران انتخاب می کنند و راهی استان های مرکزی کشور و در صدر آنها تهران می شوند.
کُردهای ساکن اربیل و دهوک نیز که به دنبال استفاده از مرز زمینی هستند با توجه به نزدیک بودن به مرز حاج عمران- تمرچین و جاده مناسب، این گذرگاه را برای عبور انتخاب می کنند و وارد استان آذربایجان غربی می شوند.
بر اساس مشاهدات خبرنگار یولن در اقلیم کردستان عراق، ساکنان این اقلیم تمایل کمتری برای استفاده از مرز پرویزخان برای ورود به کرمانشاه و پیگیری مسائل درمانی خود دارند.
در این میان بخش عمده ای از ساکنان استان سلیمانیه عراق که با استان های کرمانشاه و کردستان هم مرز هستند نیز ترجیح می دهند از مرز باشماق مستقیم وارد مریوان و استان کردستان شوند؛ زیرا آنان برای رسیدن به مرز پرویزخان باید بیشتر از سه ساعت در یک جاده نامناسب حرکت کنند در حالی که این زمان برای رسیدن به مرز باشماق کمتر از یک ساعت و نیم در مسیری ایمن تر است.
«رانو محمود» یکی از رانندگان تاکسی ترمینال سلیمانیه عراق در گفت وگو با خبرنگار یولن در رابطه با وضعیت مراجعه مسافران به مرز پرویزخان گفت: تقریبا در قبال هر سه تاکسی که به مرز باشماق تردد می کند یک تاکسی به شهر «کلار» و پایانه پرویزخان می رود و دلیل عمده آن نیز مسیر طولانی و جاده نا مناسب برای رسیدن به مرز محسوب می شود.
«چرو طه» مدیر یک آرایشگاه زنانه در شهر سلیمانیه عراق که چندی پیش برای جراحی زیبایی به تهران سفر کرده است، به خبرنگار یولن، گفت: ماهرترین جراحان زیبایی ایران در تهران هستند از طرف دیگر اگر به تهران برویم، بعد از عمل به راحتی به شهرهای شمالی ایران برای گردش دسترسی داریم.
بر اساس مشاهدات و گفت وگوهای خبرنگار یولن، عمده کُردهای عراقی که برای درمان به کرمانشاه سفر می کنند یا در این استان آشنایی دارند و یا از شهرهای «دربندی خان» و «کلار» می آیند که به مرز پرویزخان نزدیک است.
جای خالی رایزنی‌های بین‌المللی برای جذب توریسم سلامت
در این میان بخشی از بیماران که به ایران سفر می کنند با هماهنگی مراکز درمانی این اقلیم و یا با کمک شرکت های فعال در زمینه توریسم سلامت راهی ایران می شوند.
برخی از استان همچون آذربایجان غربی و کردستان برای جذب این دسته از بیماران راه رایزنی با دیگر مقامات کشور مقابل را در پیش می گرفته اند و زمینه امضا تفاهمنامه های متعدد توسط بخش های خصوصی و دولتی با شرکت ها و بیمارستان های اقلیم کردستان را فراهم می کنند.
به عنوان مثال «محمدصادق معتمدیان» استاندار آذربایجان غربی در کمتر از یک سال گذشته ۲ بار به اقلیم کردستان عراق سفر کرده و تفاهمنامه هایی را برای همکاری بخش توریسم درمانی با عالی ترین مقامات این اقلیم امضا کرده است.
این درحالی است که مدیران استان کرمانشاه در چند سال گذشته سفری به استان های های پرجمعیت اقلیم نداشته اند و رایزنی هایی در سطح کلان برای امضا تفاهمنامه های توریست درمانی انجام نداده اند؛ همچنین برنامه منسجمی نیز به منظور معرفی ظرفیت های درمانی کرمانشاه به طرف عراقی انجام نشده است.
به عنوان مثال رییس سندیکای کارکنان بهداشت اقلیم کردستان عراق که مرداد ماه امسال به کرمانشاه سفر کرده بود پس از مطلع شدن از زیر ساخت های درمانی این استان، گفت که تاکنون در رابطه با ظرفیت های درمانی کرمانشاه مطلع نشده بودیم و الا همکاری بیشتری با این استان انجام می دادیم.
«جبار محمد رحیم» در این سفر با بیان اینکه پیش از این عمده بیماران عراقی شهرهای دیگر ایران از جمله تهران را برای دریافت خدمات توریسم سلامت انتخاب می‌کردند، افزود: از این پس کرمانشاه اولویت اصلی ما در زمینه توریسم سلامت خواهد بود.
تمایل اقلیم به همکاری درمانی با ایران
رییس سندیکای کارکنان بهداشت اقلیم کردستان عراق همچنین در این سفر از تمایل این اقلیم برای همکاری های گسترده درمانی با کرمانشاه سخن بیان آورد و گفت: معضل فعالیت‌های دلالی در حوزه گردشگری سلامت تبعات منفی از جمله عدم دریافت خدمات مناسب و همچنین عدم بهره‌مندی مناسب مراکز درمانی کرمانشاه از ظرفیت توریسم سلامت را به همراه دارد.
محمدرحیم همچنین برلزوم گسترش همکاری بین دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و اقلیم عراق با هدف تربیت نیروی انسانی حوزه سلامت برای اقلیم عراق تاکید کرد.
رییس سندیکای کارکنان بهداشت اقلیم عراق، اشاره ای هم به راه‌اندازی مرکز پزشکی ایران در اقلیم عراق کرد و افزود: تقاضا داریم نمایندگانی از حوزه پزشکی و درمان کرمانشاه در آیین افتتاح این مرکز که در آینده نزدیک انجام می‌شود حضور داشته باشند.
لزوم ایجاد پل هوایی
به گفته کارشناسان گردشگری بهترین راه برای جذب بهتر بیماران عراقی به ویژه اقلیم کردستان به کرمانشاه بهبود وضعیت دسترسی و تردد است؛ از این رو با توجه به ناهمواری مسیر دسترسی کوردهای عراق به پرویزخان به نظر می رسد که ایجاد یک پرواز مستقیم بین کرمانشاه و استان های کوردنشین عراق منجر به رونق توریسم درمانی شود.
رییس سندیکای کارکنان بهداشت اقلیم کردستان عراق در سفر خود به کرمانشاه نیز به این موضوع اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از موانع گسترش توریسم سلامت نبود پرواز مستقیم از اقلیم بخصوص اربیل و سلیمانیه به کرمانشاه است؛ طی کردن این بعد مسافت به صورت زمینی، برای گردشگران سلامت دشوار است.
به گفته کارشناسان گردشگری بهترین راه برای جذب بهتر بیماران عراقی به ویژه اقلیم کردستان به کرمانشاه بهبود وضعیت دسترسی و تردد است؛ از این رو با توجه به ناهمواری مسیر دسترسی کُردهای عراق به پرویزخان به نظر می رسد که ایجاد یک پرواز مستقیم بین کرمانشاه و استان های کوردنشین عراق منجر به رونق توریسم درمانی شود.
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه نیز در این رابطه به خبرنگار یولن گفت: یکی از مهمترین این چالش‌ها نبود ارتباط مستقیم بین دو طرف بود که امیدواریم با سفر هیات اقلیم عراق، این تعامل به صورت مستمر و دایمی برقرار شود.
«کیوان کاشفی» اعلام کرد: پیگیر برقراری پرواز کرمانشاه – سلیمانیه هستیم که حتی اگر ۲ پرواز در هفته نیز برقرار شود پاسخگوی نیازهای حوزه توریسم سلامت خواهد بود؛ ایرلاین های داخلی امکان و ظرفیت راه‌اندازی چنین پروازی را دارند.
وی همچنین بر لزوم فعالیت شرکت‌هایی برای ارایه خدمات صفر تا صد خدمات به گردشگران سلامت تاکید و خاطرنشان کرد: تجربه موفق چنین کاری را بین تهران و بغداد داریم و باید این روند در کرمانشاه نیز برقرار شود.
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه معضل دیگر در حوزه گردشگری سلامت کرمانشاه را حوزه حمل و نقل عنوان کرد و افزود: می‌توانیم این هماهنگی را ایجاد کنیم که گردشگران سلامت اقلیم بدون کمترین معطلی و از مسیر VIP زمینی وارد کرمانشاه شوند.
ظرفیت های گردشگری کرمانشاه
در صورتی که راه ورود بیماران عراقی به کرمانشاه باز شود، آنها می توانند علاوه بر درمان از ظرفیت های گردشگری و شرکت های خدماتی این استان در حوزه سفر نیز بهره مند شوند.
به گفته معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه نزدیک به پنج هزار تخت اقامتی در استان وجود دارد که که در قالب ۲۷ هتل، چهار هتل آپارتمان، ۱۹ مهمانپذیر، ۷۵ خانه مسافر، ۴۳ اقامتگاه بومگردی و ۳۳ واحد پذیرایی بین راهی است.
«علی صابر» در گفت و گو با یولن، توضیح داد: چهار هزار و ۱۹۵ اثر شناسایی شده در استان داریم که شامل ۲ اثر ثبت جهانی، ۲ هزار و ۱۴۴ اثر تاریخی ملی، ۳۶ آثار طبیعی، ۳۱ آثار منقول و ۷۸ اثر معنوی است.
وی با اشاره به وجود ۵۰ منطقه نمونه گردشگری و ۱۴ روستای هدف گردشگری در کرمانشاه، تاکید کرد: این ظرفیت باعث شد کرمانشاه به عنوان میزبان رویداد جهانی گردشگری روستایی و اکوتوریسم در سال ۲۰۲۰ انتخاب شود که به دلیل شرایط بیماری کرونا به تعویق افتاد و در تلاشیم برای سال ۲۰۲۳ بار دیگر این میزبانی به ما واگذار شود.
سهم گردشگری سلامت برای اشتغالزایی در کرمانشاه
با وجود تمام این ظرفیت ها، دانشگاه علوم پزشکی اعلام کرده است که سال گذشته در مجموع تنها ۱۷۱ بیمار خارجی در بیمارستان‌های کرمانشاه پذیرش شده و تحت درمان قرار گرفتند.
بر اساس آمارها سازمان جهانی گردشگری به ازای هر چهار گردشگر خارجی حوزه سلامت، یک شغل در کشور ایجاد می شود و یعنی میزان اشتغالزایی این حوزه برای استان در سال گذشته تنها ۴۲ نفر است.
آمار پایین اشتغالزایی حوزه توریسم سلامت با وجود زیر ساخت های مناسب در حالی است که بر اساس آخرین آمار رسمی، کرمانشاه ۹۸ هزار بیکار دارد که از این تعداد ۳۸ هزار نفر معادل ۴۰ درصد دانش آموختگان دانشگاهی هستند.
براساس استانداردهای جهانی، به ازای هر گردشگر سلامت ۲۴۰۰ دلار درآمد برای کشورها ایجاد می‌شود؛ درآمدی که در صورت توجه می تواند کمک شایانی به اقتصاد ضعیف استان کرمانشاه باشد.
