به گزارش یولن، ویتامین B۱۲، که با نام «کوبالامین» نیز شناخته می‌شود، یکی از حیاتی‌ترین ویتامین‌های گروه B است که نقش کلیدی در عملکرد سیستم عصبی مرکزی ایفا می‌کند. این ویتامین محلول در آب، برای ساخت DNA، تولید گلبول‌های قرمز، و حفظ سلامت سلول‌های عصبی ضروری است. کمبود آن می‌تواند منجر به اختلالات شناختی، خستگی مزمن و حتی آسیب‌های عصبی برگشت‌ناپذیر شود.
نقش بیولوژیکی ویتامین B۱۲ در مغز
ویتامین B۱۲ در سنتز میلین (پوشش محافظ سلول‌های عصبی) نقش دارد. بدون میلین کافی، انتقال پیام‌های عصبی کند یا مختل می‌شود. همچنین B۱۲ در متابولیسم هموسیستئین مؤثر است؛ سطح بالای هموسیستئین با افزایش خطر زوال شناختی و آلزایمر مرتبط است. این ویتامین همچنین در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین نقش دارد که بر خلق‌وخو، تمرکز و حافظه تأثیر می‌گذارند.
تأثیر بر حافظه، تمرکز و سلامت شناختی
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که کمبود B۱۲ می‌تواند با علائمی مانند فراموشی، گیجی، افسردگی و حتی توهم همراه باشد. در افراد مسن، کمبود مزمن B۱۲ یکی از عوامل مهم در بروز زوال عقل و کاهش عملکرد شناختی است. در یک مطالعه مشخص شد که مکمل‌سازی با B۱۲ در افراد با کمبود خفیف، منجر به بهبود حافظه و کاهش خستگی ذهنی می‌شود.
منابع غذایی و جذب
ویتامین B۱۲ به‌طور طبیعی فقط در منابع حیوانی یافت می‌شود، از جمله:
– گوشت قرمز و مرغ
– ماهی و صدف
– تخم‌مرغ
– لبنیات (شیر، پنیر، ماست)
افراد گیاه‌خوار یا وگان در معرض خطر کمبود B۱۲ هستند، زیرا رژیم غذایی آن‌ها فاقد منابع طبیعی این ویتامین است. در چنین مواردی، مصرف مکمل‌های B۱۲ یا غذاهای غنی‌شده (مثل شیر سویا یا غلات صبحانه) توصیه می‌شود.
جذب B۱۲ نیازمند عملکرد صحیح معده و روده است. عواملی مانند افزایش سن، جراحی‌های گوارشی، بیماری‌های خودایمنی (مانند کم‌خونی پرنیشیوز)، یا مصرف طولانی‌مدت داروهای ضداسید می‌توانند جذب B۱۲ را مختل کنند. علائم کمبود شامل خستگی، بی‌حسی دست و پا، اختلال حافظه و افسردگی است.
منابع: mayoclinic ، nih
مترجم: الهه جعفرزاده
۴۷۲۳۲
