به گزارش خبرگزاری یولن، روزنامه اعتماد نوشت:
یک سال قبل در ۱۹ دی ماه ۱۴۰۲ بخشی از جنگل مناطق مرتفع صخره‌ای موسوم به (جنگل هلیک بن) بخش چمستان نور حوالی ساعت ۹ صبح آتش گرفت که به گفته رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری این آتش پس از ۳۰ ساعت، مهار و خاموش شد. آتش حدود ۱۰ هکتار از بهترین رویشگاه‌های ارزشمند این منطقه از نوع راشستان را سوزاند.
همچنین در بعدازظهر روز ۳ آذر ۱۴۰۲، بخشی از جنگل‌های دوهزار در بالادست روستای «بالاسکوه» شهرستان تنکابن دچار حریق شد و با اینکه تا روز بعد بخش عمده این آتش‌سوزی‌ها مهار شد، اما وزش باد گرم در صبح روز بعد مجددا باعث شعله‌ور شدن حریق شد.
از صبح ۵ آذر ۱۴۰۲ آتش‌سوزی دیگری در جنگل‌های «کجور» شهرستان نوشهر و نیز حریق دیگری در بالادست منطقه ییلاقی «لفور» شهرستان سوادکوه به وقوع پیوست.
برخی از این آتش‌سوزی‌ها عمدی است و به علت تعارض منافع اتفاق می‌افتد (از بین رفتن جنگل برای ویلاسازی) در نقاطی از استان گیلان این آتش‌سوزی مثل ماسال، رودبار، شفت و آستارا گزارش شد و در سایر نقاط مازندران نیز در نمک‌آبرود چالوس اتفاق افتاد.
در فصل خشک که درجه حرارت بالا می‌رود و سطح رطوبت کاهش می‌یابد بعضی مناطق بیشتر مستعد آتش‌سوزی هستند. دوره‌های خشک طولانی‌مدت یا الگوهای هوای گرم غیرمعمول شرایط مطلوبی را برای آتش‌سوزی‌های جنگلی ایجاد می‌کند.
پوشش‌های گیاهی حساس به آتش‌سوزی با بوته‌های انبوه، مراتع و جنگل‌ها به عنوان سوخت برای آتش‌سوزی‌های جنگلی عمل می‌کنند. مناطقی مانند جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران یا رشته کوه‌های زاگرس دارای پوشش گیاهی قابل‌توجهی هستند که به طور بالقوه در شرایط مناسب می‌توانند آتش بگیرند.
اگر این مناطق اقلیم خشک بادهای شدید را تجربه کنند، آتش‌سوزی‌های جنگلی مشابه جنوب کالیفرنیا در دی ماه ۱۴۰۳ ممکن است. شیوه‌های کشاورزی، پاک‌تراش کردن جنگل‌ها برای خانه‌سازی و دفع با بی‌احتیاطی حتی یک سیگار یا شعله‌های آتش خانگی باعث شعله‌ور شدن آتش می‌شود. گسترش شهرها به مناطق طبیعی احتمال آتش‌سوزی ناشی از انسان را نیز افزایش می‌دهد.
ایران در گذشته آتش‌سوزی‌های جنگلی را تجربه کرده به‌ویژه در ماه‌های تابستان که شرایط گرم‌تر و خشک‌تر است. الگوهای اقلیمی غیرمعمول می‌تواند منجر به حوادث غیرمنتظره آتش‌سوزی حتی در ماه‌های زمستان شود. در ایران اطفای آتش‌سوزی‌های جنگلی از طریق سازمان جنگل‌ها و مراتع و همچنین هلال‌احمر و آتش‌نشانی‌های شهرهای همجوار صورت می‌گیرد.
تغییرات اقلیم الگوهای اقلیمی را در سراسر جهان تغییر داده و منجر به افزایش فراوانی و شدت رویدادهای شدید اقلیمی ازجمله خشکسالی و موج گرما شده که به ریسک‌های بالاتر آتش‌سوزی انجامیده است. با افزایش دمای جهانی، مناطقی که قبلا کمتر مستعد آتش‌سوزی بودند با چالش‌های جدید در ارتباط با آتش‌سوزی مواجه شده‌اند. وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی به شدت تحت اثر شرایط اقلیمی است. مناطق ساحلی کاسپین در شمال ایران در استان‌های مازندران، گیلان و گلستان اقلیم قاره‌ای مرطوب دارند که با زمستان‌های مرطوب و تابستان‌های خشک مشخص است.
لس‌آنجلس اقلیم مدیترانه‌ای با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های معتدل و مرطوب دارد. برای وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی در منطقه کاسپین مشابه آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس یک دوره طولانی از هوای خشک، درجه حرارت بالا و سطح رطوبت پایین تعیین کننده است.
در ۲۵ سال اخیر در منطقه دریای کاسپین، به ویژه در امتداد سواحل آن در کشورهایی مانند ایران، آذربایجان و روسیه، تغییرات قابل توجهی در الگوهای اقلیمی تجربه شده است. شرایط خشکسالی طولانی و میانگین دمای سالانه که برخی مطالعات حاکی از افزایش ۱.۵ تا ۲ درجه‌ای آن به روندهای گسترده‌تر گرمایش جهانی تحت اثر تغییرات اقلیمی نسبت داده می‌شود.
داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی در امتداد سواحل کاسپین نشان می‌دهد که دماهای اوج تابستان شدیدتر و امواج گرما در ماه‌های تابستان مکرر و شدیدتر شده و منجر به اثرهای نامطلوب بر اکوسیستم‌های محلی و کشاورزی شده است. شرایط خشکسالی نیز از سال ۲۰۰۰ تشدید شده و فراوانی رویدادهای خشکسالی افزایش و سطوح بارندگی کمتر از حد متوسط تجربه شده است. براساس گزارش‌های سازمان‌های منطقه‌ای پایش اقلیم، بسیاری از مناطق حاشیه دریای کاسپین به دلیل کاهش بارندگی و افزایش میزان تبخیر ناشی از افزایش دما با کمبود شدید آب مواجه شده‌اند.
ترکیب آب و هوای گرم و خشکسالی بازده محصولات را به دلیل رطوبت ناکافی خاک کاهش داده و بر امنیت غذایی و امرار معاش کشاورزان اثر گذاشته است. منابع آبی رودخانه‌هایی که به دریای کاسپین می‌رسند کاهش یافته و رقابت برای آب در میان استفاده‌کنندگان کشاورزی و شهری تشدید شده است. تغییر شرایط اقلیمی بر اکوسیستم‌های محلی در امتداد ساحل کاسپین نیز اثر گذاشته است.
تالاب‌هایی که برای تنوع زیستی حیاتی هستند به دلیل کاهش سطح آب و افزایش شوری ناشی از فرآیندهای تبخیر کوچک شده‌اند. ساحل کاسپین خانه اکوسیستم‌های مختلفی ازجمله جنگل‌ها، مراتع و تالاب‌ها است. البته ترکیب پوشش گیاهی در جنوب کاسپین در بعضی مناطق با آنچه در کالیفرنیای جنوبی یافت می‌شود متفاوت است و در حالی که آتش‌سوزی می تواند رخ بدهد، ویژگی‌های آن ممکن است با آنچه در لس‌آنجلس دیده می‌شود، متفاوت باشد.
فعالیت‌های انسانی نقش مهمی در اشتعال و گسترش آتش‌سوزی ایفا می‌کند. در مناطقی که کاربری زمین شامل کشاورزی، توسعه شهری یا گردشگری است – در امتداد ساحل کاسپین- می‌تواند احتمال وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی را افزایش بدهد. ساحل کاسپین در مقایسه با موارد مقررات ایمنی در مناطق مستعد آتش‌سوزی کالیفرنیا، منابع یا سیاست‌های مدیریت آتش ناکافی دارند که منجر به آسیب‌پذیری بیشتر هنگام رویدادهای اقلیمی شدید و آتش‌سوزی محتمل می‌شود.
آتش‌سوزی‌های جنگلی در منطقه دریای کاسپین از لحاظ تاریخی به دلایل طبیعی مانند برخورد رعد و برق یا اقدامات انسانی گزارش شده است. البته تغییرات اقلیمی الگوهای اقلیم را در سطح جهان تغییر می‌دهد و فراوانی و شدت رویدادهای شدید اقلیمی از جمله خشکسالی را افزایش می‌دهد که می‌تواند منجر به آتش‌سوزی شود. تغییرات اقلیمی با دماهای گرم‌تر یا دوره‌های خشک طولانی‌مدت‌تر در ساحل کاسپین به طور قابل‌توجهی بر اقلیم منطقه اثر می‌گذارد و شرایط مساعدتری را برای آتش‌سوزی‌های جنگلی مشابه لس‌آنجلس فراهم می‌کند .
۲۷۳۰۲
