اگر به اطرافتان نگاه کنید، ممکن است این فکر به ذهنتان بیاید که پیدایش حیات بسیار دشوار است؛ ولی با پدیدار شدن حیات، از بین بردن آن نیز امر بسیار دشواری خواهد بود. در طول تاریخ کره زمین، دستکم پنج رویداد انقراض جمعی رخ داده که باعث از بین رفتن حداقل ۷۵ درصد از گونهها شده؛ اما در نهایت حیات مجددا به زمین بازگشته است.
به گزارش یولن، شواهد سنگوارهای و محاسبات فرگشتی حاکی از آن است که حیات روی زمین حداقل ۳٫۷ میلیارد قدمت دارد و در این مدت، فرگشتهای متعددی را شاهد بوده؛ اما این احتمال وجود دارد که در روزگاری دور یا نزدیک، سیاره زمین سکونتگاه تنها یک نوع جاندار باشد که نه سوسک است، نه عقرب و نه انسان؛ بلکه احتمالا تاردیگرید (خرس آبی) است.
شرح عکس: نمایی از تاردیگرید، جانسختترین جانور روی زمین
به نقل از زومیت، شدیدترین رویداد انقراض به نام انقراض پرمین حدود ۲۵۰ میلیون سال پیش رخ داد و طی آن ۹۰ درصد از گونهها در اثر فورانهای آتشفشانی فاجعهباری از بین رفتند؛ البته پس از چند میلیون سال حیات شکوفا شد و به تعادل بهتری رسید.
برخی براین باورند که در حال حاضر در میانه انقراض جمعی ششم قرار داریم، ولی عامل اصلی آن فعالیتهای انسانی از جمله تخریب زیستگاهها، آلودگی و تغییرات اقلیمی هستند؛هر چند که بعید به نظر میرسد که مرگ همه شکلهای حیات روی زمین را به همراه داشته باشد.
یکی از مهمترین تهدیدهای انقراض حیات روی زمین، تسلیحات هستهای است که مواد پرتوزا را در سراسر جهان پراکنده خواهد کرد. غبار حاصل از بمبها در اتمسفر زمین پخش میشود و زمستان هستهای را به همراه میآورد که دورههای طولانی تاریکی و انجماد را به همراه خواهد آورد و موجب توقف فتوسنتز و فروپاشی اکوسیستمها و مرگ جانوران بر اثر گرسنگی خواهد شد.
البته محاسبات نشان میدهد که بعد از چنین رخدادی، برخی از شکلهای حیات حداقل برای مدتی باقی خواهند ماند که شامل بسیاری از شکلهای میکروسکوپی حیات و همچنین سوسکها و عقربها خواهد بود که میتوانند سطح بالایی از تشعشعات را تحمل کنند.
تهدید دیگر، رویدادهای اخترفیزیکی مانند فورانگرهای گاما، برخورد سیارکها و انفجارهای ابرنواختری است که میتوانند کل شکلهای حیات را نابود کنند. رویداد انفجار ابرنواختر(مرگ انفجاری ستارهای سنگین و پیر)، حجم زیادی از تشعشعات کیهانی را بهسوی زمین روانه میکند و به لایه ازن آسیب میزند؛ هرچند که احتمال چنین رویدادی بسیار کم است.
بررسی مقاومت گونههای زنده
سال ۲۰۱۷ بود که دانشمندان دانشگاه آکسفورد و هاروارد با بررسی مقاومت شکلهای مختلف حیات در برابر رویدادهای اخترفیزیکی، به این نتیجه رسیدند که تنها جانداری که احتمالاً در این شرایط جان سالم به درمیبرد، تاردیگرید (خرس آبی) است؛ جانوری میکروسکوپی با هشت دستوپا که مقاومت بالایی دارد و در سیستم طبقهبندی جانوران، عضوی از سلسله حیوانات به شمار میرود. این موجود ریز برای تحمل محیطهای شدید، بیش از ۹۵ درصد از آب بدن خود را از دست میدهد.
تاردیگریدها میتوانند در بازه دمایی گستردهای، از منفی ۲۷۲٫۹۵ درجه سانتیگراد تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد و همچنین فشار بالا و تشعشات زیاد زنده بمانند و شرایط خلأ فضا را تاب بیاورند؛ در نتیجه انتظار میرود که تاردیگریدها بتوانند فورانهای ابرنواختری را نیز تحمل کنند.
مرگ حیات در زمین
با مرگ خورشید، زندگی روی زمین هم به پایان خواهد رسید. مرگ خورشید با اتمام هیدروژن ذخیرهشده در هستهاش و حدود ۵ میلیارد سال بعد رقم خواهد خورد. در آن زمان، خورشید به غول سرخ تبدیل میشود و به حدی متورم میشود که دو سیاره نزدیک به خود، یعنی عطارد و زهره را میبلعد و درنهایت احتمالا زمین نیز بلعیده خواهد شد.
در طول این دوران، زمین گرم و گرمتر میشود و درمعرض تشعشعات زیادی قرار میگیرد؛ اقیانوسها تبخیر میشوند و اتمسفر از بین میرود؛ در آن زمان تاردیگریدها نیز از بین خواهند رفت و فقط شاید برخی از باکتریهای اکستریموفیل که به گرمای شدید عادت دارند، برای مدتی زنده بمانند.
۵۴۳۲۱
