غزال زیاری: تصویر تازه‌ای که اخیراً از جنگنده رادار گریز J-۳۵ چین منتشرشده، واضح‌ترین نمای فعلی ما از جنگنده نسل جدید دریابرد Shenyang J-۳۵ است؛ جنگنده‌ای که بخش مهمی از ناوگان هوایی آینده ناوهای هواپیمابر چین را تشکیل خواهد داد.
این تصویر بخشی از موج تازه‌ای از عکس‌هایی است که برخی از پیشرفته‌ترین هواگردهای نظامی چین را با جزئیات بی‌سابقه‌ای نشان می‌دهند. پیش‌ازاین تصاویر تار یا به‌شدت ویرایش‌شده‌ای از چین دیده بودیم، اما این بار، این تصاویر باکیفیت، دیدگاه افراد درباره گستره پیشرفت‌هایی که هم‌اکنون در حوزه هوافضای نظامی چین در جریان است، را تغییر خواهد داد.
یک عکس که از زاویه هوا به هوا گرفته شده، اخیراً در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و تقریباً به شکل قطعی از سوی ارتش چین یا منبع رسمی دیگری در این کشور بازتاب یافته است. در این تصویر، دو نمونه آزمایشی J-۳۵ در حال پرواز در کنار هم دیده می‌شوند. یکی از آن‌ها با شماره بدنه ۳۵۰۱ مجهز به بوم پیتو برای تست‌های پروازی است و دیگری با شماره ۳۵۰۶ ظاهراً به نمونه نزدیک به تولید نهایی شباهت دارد و احتمالاً درون دماغه‌اش رادار نصب شده است.
پوشش سطحی بیرونی J-۳۵ کاملاً صاف و یکدست است که با الزامات رادار گریزی آن همخوانی دارد. هر دو هواپیما دارای عدسی Luneburg در بخش زیرین بدنه‌شان هستند که به نحوی بازتاب‌دهنده رادار بوده و البته این نکته رایجی در جنگنده‌های رادار گریز است که در مواقعی که پنهان‌کاری ضروری نیست یا در شرایطی که پرواز در فضای پرتراکم هوایی انجام می‌شود و یا حتی به منظور گمراه کردن اطلاعات راداری خارجی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دو تصویر دیگر از هواپیمای ۳۵۰۶ که کیفیت پایین‌تری دارند، هم در نوع خود جالب‌توجه هستند. در این تصاویر، نمای پشتی هواپیما را می‌بینیم که دید بهتری از موتورهای آن‌که احتمالاً توربوفن‌های بومی WS-۱۳E هستند، ارائه می‌دهد. این موتورها دارای نازل‌هایی با لبه‌های دندانه‌دار هستند و گمانه‌زنی‌هایی درباره وجود یک دریچه توپ در بالای ورودی هوای سمت چپ مطرح شده که اگر درست باشد، اولین نشانه از وجود توپ داخلی در J-۳۵ خواهد بود؛ قابلیتی که در جنگنده F-۳۵ که رسانه‌ها J-۳۵ را نسخه کپی شده‌ای از آن می‌دانند، مشکل‌ساز است.
در این نما، حسگرها و سامانه‌های پیشرفته دیگری که انتظار می‌رود J-۳۵ به آن‌ها مجهز باشد، ازجمله رادار AESA (آرایه فازی فعال الکترونیکی) مشاهده نمی‌شوند.
J-۳۵ نسخه دریایی شده جنگندهٔ FC-۳۱ است که نمونه اولیه پروازی آن در اکتبر سال ۲۰۲۱ میلادی برای اولین بار به پرواز در آمد. این نمونه دارای پوشش اولیه آبی-سبز و شمارهٔ سریال ۳۵۰۱ بود و دومین نمونه پروازی شناخته‌شده با شماره ۳۵۰۳، در ژوئن سال ۲۰۲۲ با رنگ خاکستری کم‌رنگ مشاهده شد.
در سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی هم طبق انتظار، سومین نمونه پروازی آن در آسمان دیده‌شد؛ اما کیفیت پایین تصاویر آن زمان باعث شد تشخیص اینکه آیا آن هواپیما واقعاً نسخه دریایی J-۳۵ بوده یا FC-۳۱ زمینی، دشوار باشد.
پرواز از روی ناوهای هواپیمابر
از آن زمان تا امروز، نشانه‌های زیادی مشاهده‌شده که J-۳۵ در آینده از ناوهای هواپیمابر موجود Type ۰۰۱ Liaoning و Type ۰۰۲ Shandong و همچنین از ناوهای هواپیمابر آینده ازجمله Type ۰۰۳ Fujian که در حال حاضر در مرحله آزمایش‌های پیش‌خدمتی قرار دارد، عملیات انجام خواهد داد.
در اواخر سال گذشته میلادی، چین از نسخه زمینی این جنگنده رادار گریز، به نام J-۳۵A رونمایی کرده بود.
صادرات جنگنده J-۳۵
درعین‌حال شنیده می‌شود که پاکستان اولین مشتری صادراتی J-۳۵ خواهد بود.
در اوایل سال ۲۰۲۴ میلادی، فرمانده نیروی هوایی پاکستان اعلام کرد که این کشور در حال بررسی جنگنده‌های رادار گریز به‌منظور خرید آن‌هاست و دولت پاکستان هم اخیراً در شبکه اجتماعی X اعلام کرد که پیشنهاد دریافت ۴۰ فروند جنگنده نسل پنجمی J-۳۵، یک فروند هواپیمای هشدار زودهنگام Shaanxi KJ-۵۰۰ و سامانه‌های پدافند هوایی HQ-۱۹ را از چین دریافت کرده است.
با KJ-۶۰۰ آشنا شوید:
در عین حال، تصاویر دیگری نیز به‌تازگی منتشرشده‌اند که یک هواگرد حیاتی دیگر برای ناوگان آینده دریایی چین را با جزئیات نشان می‌دهند: : KJ-۶۰۰ هواپیمای هشدار زودهنگام و کنترل دریا برد.
تصاویر جدید در حال پرواز KJ-۶۰۰ نمای دقیقی از این هواپیما ارائه داده و به نظر می‌رسد که شباهت زیادی به هواپیمای آمریکایی E-۲ Hawkeye که نقش مشابهی را در ناوهای آمریکا ایفا می‌کند، دارد.
KJ-۶۰۰ اولین پروازهای آزمایشی‌اش را در پاییز ۲۰۲۰ میلادی انجام داد و توسط شرکت Xi’an Aircraft Company ساخته‌شده است. با پیوستن KJ-۶۰۰ به ناو Fujian و سایر ناوهای آتی چین، مزایای مهمی برای ناوگان دریایی چین ایجاد خواهد شد: «هواپیمای KJ-۶۰۰ به‌عنوان بخشی از ناوگان هوایی ناو هواپیمابر Fujian وظیفه دارد تا برد راداری ناو را به‌ویژه برای شناسایی اهداف پروازی در ارتفاع پایین یا حتی شناورهای سطحی (مشابه با E-۲ آمریکایی) افزایش دهد. علاوه بر این، این هواپیما نقش مدیریت میدان نبرد را نیز ایفا می‌کند. کنترلرهای حاضر در آن مسیرهای جنگنده‌ها را تنظیم کرده و به‌عنوان مرکز فرماندهی و کنترل و آگاهی موقعیتی برای عملیات‌های بسیار هماهنگ عمل خواهند کرد. اطلاعات راداری و سامانه‌های حسگر غیرفعال آن به ناو گروه و هواپیماهای تاکتیکی دیگر متصل خواهند شد تا در زمان واقعی بهره‌برداری شوند. همچنین ایفای نقش به‌عنوان یک گره بازپخش و همگرایی داده‌ها نیز بسیار محتمل است.»
در کنار این، تصاویری از یک هواپیمای هشدار زودهنگام دیگر نیز منتشرشده: هواپیمای KJ-۳۰۰۰ که برای عملیات زمینی طراحی‌شده است.
نخستین تصاویر کیفیت پایین از KJ-۳۰۰۰ در دسامبر سال گذشته میلادی منتشر شد. این هواپیما بر پایه هواپیمای ترابری سنگین Y-۲۰ طراحی‌شده و بخشی از ناوگان در حال گسترش و متنوع چین درزمینهٔ هواپیماهای AEW&C است که شامل چندین نسخه مبتنی بر Y-۹ نیز می‌شود.
KJ-۳۰۰۰ در رده هواپیماهای سنگین‌وزن قرار دارد و انتظار می‌رود جایگزین کامل هواپیمای KJ-۲۰۰۰ Mainring که تا پیش‌ازاین، بزرگ‌ترین هواپیمای هشدار زودهنگام چین بوده است بشود.
در پایان هم تصاویر چشمگیر دیگری از برخی از هواپیماهای نظامی تثبیت‌شده چین منتشرشده‌اند. فارغ از اینکه انتشار این تصاویر نشان‌دهنده گشایش بیشتر در سیاست‌های رسانه‌ای چین است یا نه این‌طور به نظر می‌رسد که پکن تمایل دارد تا دستاوردهای اخیر نظامی‌اش را به نمایش بگذارد.
درهرحال، این تصاویر به‌خوبی نشان می‌دهند که چه پیشرفت‌های چشمگیری در عرصهٔ هوانوردی نظامی چین در حال وقوع است.
منبع: twz
