غزال زیاری: خمیازه کشیدن رفتاری است که تقریباً همه موجودات زنده از انسان گرفته تا ، گربه و حتی کروکودیل انجامش می‌دهند. اما سؤال اصلی اینجاست: چرا؟ برای سال‌ها تصور می‌شد خمیازه کشیدن راهی برای رساندن اکسیژن بیشتر به بدن است، اما مطالعات علمی انجام شده در دهه ۱۹۸۰ میلادی این فرضیه را کاملاً رد کردند. پس اگر دلیلش این نیست؛ پس موجودات زنده چرا خمیازه می کشند؟
واقعیت چیست؟
دکتر اندرو گالوپ، زیست‌شناس دانشگاه جانز هاپکینز، در پژوهش‌هایش متوجه شد که خمیازه نوعی کشش موضعی در ناحیه سر است که باعث افزایش جریان خون در مغز می شود. بر همین اساس، نظریه تازه ای شکل گرفت: خمیازه در واقع روشی برای تنظیم دمای مغز است. وقتی دهان باز می‌شود و هوای خنک وارد می‌شود، مثل عبور هوا از رادیاتور، گرمای اضافی از مغز خارج می‌گردد.
از سوی دیگر، خمیازه می‌تواند راهی برای تغییر وضعیت هوشیاری مغز باشد؛ یعنی پلی بین خواب و بیداری یا میان بی‌حوصلگی و تمرکز. این رفتار شاید به مغز کمک کند تا خود را برای حالت بعدی آماده کند.
و البته در این میان داستان جذاب “خمیازه‌ی واگیردار” را هم نمی‌توان نادیده گرفت؛ همان لحظه‌ای که دیدن خمیازه یک نفر باعث می‌شود بقیه هم پشت سر او خمیازه بکشند! پژوهش‌ها نشان می‌دهد این پدیده با نورون‌های آینه‌ای و حس همدلی اجتماعی در ارتباط است و حتی در میان حیواناتی مثل شیر و بابون هم دیده می‌شود.
پس شاید خمیازه، برخلاف ظاهر ساده‌اش، ترکیبی از فیزیولوژی، روان‌شناسی و تکامل اجتماعی باشد؛ رفتاری که هم مغزمان را خنک می‌کند و هم ما را به دیگران نزدیک‌تر.
برای کشف ادامه ماجرا و دانستن رازهای علمی پشت این پدیده مسری، اینجا کلیک کنید.
۵۸۳۲۱
