الهه جعفرزاده: جنگ اخیر بین ایران و اسرائیل، با ماهیتی متفاوت از جنگ‌های سنتی، کل کشور را به یک منطقه عملیاتی تبدیل کرد و نظام سلامت ایران را در آزمونی دشوار قرار داد. در این شرایط، پزشکان در بخش‌های خصوصی، دولتی و وابسته به نیروهای مسلح با فداکاری و تعهد، خدمات درمانی را بدون وقفه ارائه کردند.
دکتر هادی یزدانی، پزشک و فعال صنفی، در گفت‌وگو با یولن از عملکرد درخشان جامعه پزشکی می‌گوید و با اشاره به یک تجربه تاریخی، بر نقش بی‌بدیل پزشکان در حفظ سلامت مردم در بحران تأکید می‌کند: «ایثار و پایداری کادر درمان از تجربه دیرینه مدیریت بحران‌های سلامت و تعهد نیروی انسانی متخصص نشأت می‌گیرد. در طول جنگ هشت‌ساله ایران و عراق، گروه‌های جهادی پزشکی به جبهه‌ها اعزام می‌شدند و خدمات ارزنده‌ای ارائه می‌دادند. اما جنگ اخیر ایران و اسرائیل ماهیتی متفاوت داشت؛ کل کشور به‌عنوان یک منطقه جنگی در نظر گرفته شد و جنگ بیشتر بر ابزار و ادوات نظامی متکی بود تا نیروی انسانی. به همین دلیل، نیازی به تشکیل گروه‌های جهادی سنتی احساس نشد و تمامی خدمات ضروری، اعم از جراحی و مراقبت‌های پزشکی، به طور کامل در مراکز درمانی دولتی و خصوصی ارائه می‌شد.»
از کرونا تا جنگ، مقاومتی بی‌نقص
یزدانی به مزیت نسبی ایران در حوزه بهداشت و درمان اشاره کرده و می‌گوید: «نیروی انسانی پزشکی و امکانات درمانی ایران همیشه در بحران‌ها خود را نشان داده و خوش درخشیده است. به‌عنوان نمونه، در همه‌گیری کرونا، برخلاف بسیاری از کشورهای پیشرفته که سیستم درمانی‌شان فروپاشید، ایران با وجود چالش‌ها تا آخرین لحظه مقاومت کرد و دچار کمبود شدید تخت‌های آی‌سی‌یو نشد. این مزیت در جنگ اخیر نیز آشکار بود، جایی که نظام سلامت توانست خدمات ضروری را بدون نقص ارائه دهد.»
او معتقد است: «این پایداری، نتیجه تعهد نیروی انسانی پزشکی است که حتی در مقایسه با کشورهای پیشرفته، عملکردی قابل‌توجه داشته است. این مزیت نسبی، ایران را در برابر بحران‌های غیرمنتظره مقاوم ساخته و امکان مدیریت شرایط سخت را فراهم کرده است.»
حضور بی‌وقفه پزشکان در بخش خصوصی و دولتی/ اولویتِ خدمات حیاتی
رئیس سازمان نظام پزشکی، نیز با ستایش و تحسین روحیه فداکارانه جامعه پزشکی در طول جنگ اخیر، به یولن می‌گوید: «بیش از چند هزار نفر از اعضای جامعه پزشکی به‌شکل خودجوش اعلام آمادگی کردند؛ این آمادگی نه‌تنها در تهران، بلکه از سوی پزشکان در شهرستان‌ها نیز به‌صورت گسترده ابراز شد و پزشکان با شجاعت و بدون هیچ اجباری، داوطلب بودند تا در صورت نیاز به پایتخت بیایند و به هموطنان خدمت کنند.»
دکتر محمد رئیس‌زاده، هم‌چنین از نقش برجسته پزشکان بخش خصوصی می‌گوید: «با وجود کاهش مراجعات به مطب‌ها در این دوره، پزشکان با اعلام آمادگی برای خدمت‌رسانی، تعهد خود را به سلامت مردم نشان دادند. این قشر، حتی در شرایطی که بسیاری از اقشار دیگر بنا به مصلحت در حالت تعطیل یا دورکاری بودند، در محل کار خود ماندند و هیچ وظیفه‌ای را زمین نگذاشتند.»
یزدانی نیز توضیح می‌دهد: «خدمات پزشکی روتین، چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی، به‌ویژه در شهرهایی که هدف حملات قرار گرفتند، بدون اختلال ادامه یافت. در این دوران، هیچ گزارشی از کمبود خدمات پزشکی یا عدم رسیدگی به بیماران دریافت نشد.
اگرچه در شرایط جنگی، خدمات غیرضروری مانند امور زیبایی یا بررسی‌های جانبی تقاضای کمتری دارند و تعطیلی آن مراکز طبیعی است. در مقابل، فعالیت مراکز جراحی، تروما و خدمات مرتبط اهمیت بیشتری دارند؛ که خوشبختانه این مراکز در جریان حوادث اخیر به‌صورت روتین به فعالیت خود ادامه دادند. این انعطاف‌پذیری و اولویت‌بندی، نشان‌دهنده آمادگی نظام سلامت برای مدیریت نیازهای بحرانی است و تعهد پزشکان را به سلامت مردم برجسته می‌کند.»
رئیس‌زاده با اشاره به فداکاری جامعه پزشکی در بحران‌هایی مانند دفاع مقدس، کرونا و جنگ اخیر، از مسئولان و رسانه‌ها می‌خواهد که قدردان زحمات این قشر باشند. او می‌گوید: «جامعه پزشکی فداکار است و کنار مردم می‌ماند؛ امیدوارم در ایام غیربحرانی هم حرمت آن‌ها حفظ شود.»
یزدانی نیز این دیدگاه را تأیید کرده و معتقد است که فداکاری‌های جامعه پزشکی باید به‌عنوان سرمایه‌ای ارزشمند پاس داشته شود. او خاطرنشان می‌کند: «بی‌توجهی به این تلاش‌ها می‌تواند انگیزه این قشر را تضعیف کند، در حالی که جامعه پزشکی همواره در خط مقدم خدمت به مردم ایستاده است.»
۴۷۲۳۲
