گروه جامعه یولن- صحبت‌های رییس مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز سه شنبه 11 آبان ماه در باره تعداد فرزندان دلخواه زنان متاهل اما و اگرهای زیادی را به همراه داشت. در این نشست محمد باقر قالیباف اعلام کرد بر اساس تحقیقات میدانی در استان های مختلف تعداد فرزندان دلخواه زنان در بازه سنی 15 تا 49 سال سه فرزند بوده است و این بدان معناست که در شرایط فعلی میان تعداد فرزندان دلخواه و نرخ باروری در کشور فاصله‌ای معنادار حتی تا دو برابر وجود دارد. بعد از انتشار این اطلاعات بود که در برخی از رسانه‌ها و فضای مجازی سوال‌هایی درباره نحوه و روش تحقیق درباره این اطلاعات آماری مطرح شد. در گفتگوی پیش رو محزون کارشناس جمعیت در این باره داده‌های آماری دقیق تری را در اختیار ما گذاشته است. محزون اظهارات رییس مجلس درباره تعداد فرزندان دلخواه را تایید می‌کند و می‌گوید تمام این اطلاعات آماری دارای پشتوانه علمی و تحقیق میدانی هستند.
*** آقای محزون با تایید اظهارات رییس مجلس درباره فرزندآوری در ایران و تعداد فرزندان دلخواه اعلام کردید که این داده های آماری دارای پشتوانه مطالعات دقیق هستند.
لطفا در باره روند و سیر این تحقیقات توضیحاتی را بفرمایید.
اظهار نظر درباره مسئله‌ای مانند فرزندآوری در ایران با پشتوانه مطالعاتی دقیق و علمی صورت گرفته است. خوشبختانه چند مطالعه استاندارد در زمینه نگرش خانواده‌ها به فرزند آوری انجام شده است و آمارهایی که مطرح شد از دل همین تحقیقات دقیق بیرون آمده است.
***این مطالعات به سفارش چه نهادی و با چه هدفی انجام شده است؟
پژوهشکده آمار وابسته به مرکز آمار ایران نیز متولی بخشی از این تحقیقات بوده است. این مطالعات دربازه زمانی چند سال گذشته تاکنون انجام شده است و در آن به طور مشخص به مسئله فرزندآوری پرداخته شده است.
*** جامعه آماری این تحقیق در چه استان‌هایی پراکنده بودند؟
معمولا در چنین مطالعاتی سعی بر جامع بودن اطلاعات است. پس بنابراین تلاش بر این است که تمام استان‌ها را در این زمینه به نوعی مشارکت دهیم. به عنوان مثال در پژوهشی که جهاد دانشگاهی در این زمینه انجام داده است 31 استان در این زمینه مشارکت داشته‌اند.
***چه مواردی در انتخاب جامعه آماری نقش تعیین کننده داشته‌اند؟
جوانان در آستانه ازدواج، زوج‌های جوان بدون فرزند، زوج های صاحب فرزند و زنان متأهل در سن باروری (15 تا 49 سال) در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند.
***آیا این آمار به تفکیک شهر و روستا قابل مطالعه است؟ در این زمنیه تفاوت محرزی درباره تعداد فرزندان دلخواه وجود دارد یا آمار نسبتا مشابهی به دست آمده است؟
در این باره تحقیقاتی که توسط جهاد دانشگاهی انجام شده مثال زدنی است. در این پژوهش آمارها با تفکیک و مرزبندی های متعددی منتشر شده‌اند و از طریق آن‌ها به سادگی می‌توان به مواردی مانند تعداد فرزندان دلخواه در جامعه شهری و روستایی، به تفکیک جنسیت و به تفکیک ترکیب و تعداد دلخواه فرزندان از نظر جنسیت در یک خانواده دسترسی پیدا کرد.
***این پژوهش گسترده که در آن 31 استان مشارکت داشته‌اند با همکاری چه نهادها و سازمان‌هایی انجام شده است؟
پیمایش زندگی خانوادگی در ایران با همکاری سازمان برنامه و بودجه، وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، شورای فرهنگ عمومی، معاونت زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری، معاونت پیشگیری از جرم و وزارت علوم انجام شده است. فصل ششم این پیمایش به طور ویژه به مسئله فرزندآوری می‌پردازد.
*** این فصل از این پیمایش دارای چه عناوینی بوده است. پژوهشگران به سراغ چه مسائلی در باره فرزندآوری رفته‌اند؟
تمایل به فرزندآوری، محدودیت‌ها و موانع بچه‌دار شدن، تعداد فرزند دلخواه و مسائلی در زمینه بارداری از جمله سرفصل‌هایی است که در این پیمایش به آن ها پرداخته شده است.
***در نهایت تعداد فرزندان دلخواه در خانواده‌های ایرانی در این جامعه آماری عدد 3 بوده است؟
بله. حتی در این مطالعات تفاوت‌هایی جزئی هم در تمایل مردان و زنان در فرزندآوری به دست آمده که میانگین تعداد فرزند دلخواه مردان 3.05 و زنان 2.98 بیان شده است. از لحاظ جنسیت فرزند دلخواه نیز میانگین به دست آمده از تعداد فرزند «پسر» و «دختر» دلخواه برای مردان به ترتیب 1.61 (پسر) و 1.44 (دختر) و برای زنان 1.48 (پسر) و 1.50 (دختر) بوده است.
***بیشترین تعداد فرزند و کمترین تعداد آن مربوط به چند درصد از جامعه آماری بوده‌اند؟
7.8 درصد 5 فرزند و بیشتر را عنوان کرده اند و 7.2 درصد یک فرزند را به عنوان تعداد دلخواه فرزند مطرح کرده اند.
*** از نظر ترکیب و تعداد جنسیت فرزندان هم پیمایشی در این خانواده‌ها صورت گرفته است؟
بله این از بخش‌هایی است که به طور تفکیک شده به آن پرداخته شده است. 31 درصد از افراد حاضر در این جامعه آماری ترکیب یک پسر و یک دختر را انتخاب کرده‌اند و در بیشترین تعداد فرزندان دلخواه 22 درصد از این جامعه آماری تعداد و ترکیب و جنسیت فرزندان دلخواه را 2 پسر و 2 دختر بیان کرده‌اند.
*** برای اطمینان بخشی بیشتر به اطلاعات خروجی این پیمایش از چه گروه‌های علمی بهره گرفته شده است؟
ببینید همان طور که عنوان شد مراکز و نهادهای بسیاری در این پیمایش مشارکت داشته‌اند. اما در نهایت این اطلاعات در اختیار یا سابقه‌ترین ناظران فنی مرکز آمار ایران قرار گرفته است. تدوینگر فنی این پیمایش به دقیق ترین شکل ممکن آمار خروجی این پیمایش را از دل نظر سنجی ها بیرون آورده و به این شکل منتشر کرده است. ما در این زمینه از طریق مختلف اطمینان حاصل کرده‌ایم و صحبت های ریاست محترم مجلس درباره تعداد فرزندان دلخواه، بر اطلاعات دقیق این پیمایش نیز کاملاً منطبق است.
انتهای پیام/
