نیلوفر مولایی: بحث افزایش اختیارات استانداران، یکی از موضوعاتی است که این روزها گاه و بیگاه از زبان دولتمردان شنیده می شود. خاصه آنکه شهرام دبیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور نیز اخیرا تاکید کرده است؛ «طبق برنامه توسعه‌ای در حال افزایش اختیارات استانداران به ویژه استان‌های مرزی هستیم.»
در این میان، منصور حقیقت پور، فعال سیاسی اصولگرا که سابقه استانداری در کارنامه خود دارد، در گفت و گو با خبرگزاری یولن، درباره افزایش اختیارات استانداران بیان کرد: «افزایش اختیارات استانداران اقدام بدی نیست ولی باید تعریف شده و حدود آن معین شود. اینکه رویه ها و شیوه های مختلف و متنوع توسط استانداران در استان ها اجرا شود، شاید خیلی برای نظام خوب نباشد.»
وی گفت: «افزایش اختیارات استانداران یعنی روان کردن کارهای کشور. اختیار می دهید با استان مقابل خود نشسته و قرارداد ببندند. در این میان، اگر قراداد بعد هم بنویسد از سوی دولت برکنار خواهد شد.»
این نماینده ادوار مجلس به ایده فدرالیسم که از سوی برخی سیاستمداران مطرح می شود، اشاره و بیان کرد: «من احساس می کنم ما برای اداره فدرالی کشور آمادگی ندارم و این کار برای جمهوری اسلامی ایران مقداری زود است.»
مشروح گفت و گوی منصور حقیقت پور، فعال سیاسی اصولگرا را در خبرگزاری یولن می خوانید؛
********
* آقای حقیقت پور! دولت چهاردهم بحث افزایش اختیارات استانداران را چندین بار مطرح کرده و معتقد است که رئیس جمهور استان باید استانداران باشند و به جز مسائل امنیتی و دفاعی و گاها سیاسی در استان ها تصمیم گیری شود، این ایده را چطور ارزیابی می کنید و چقدر قابلیت اجرا شدن دارد؟
افزایش اختیارات استانداران اقدام بدی نیست ولی باید تعریف شده و حدود آن معین شود. اینکه رویه ها و شیوه های مختلف و متنوع توسط استانداران در استان ها اجرا شود، شاید خیلی برای نظام خوب نباشد. باید یک قالب و چارچوب تهیه شود و بر اساس آن اصول، به استانداران اجازه فعالیت و حرکت بدهند. نباید این اقدام منتج به اجرای رویه های مختلف در استان های کشور شود. بنابراین، افزایش اختیارات استانداران مشروط به داشتن چارچوب و قانون مشخص است.
سهم بودجه های استانی را باید افزایش بدهند
* ایران به لحاظ مساحت و جمعیت بزرگ و متنوع است، همچنین تنوع بالای فرهنگی، جغرافیایی، مذهبی، دینی، زبانی و نژادی داریم، این شرایط خودش تمرکززدایی از پایتخت و اداره کشور و افزایش اختیارات استانداران را ضروری می کند یا خیر؟
این تنوع ها منافاتی با افزایش اختیارات استانداران ندارد. استانداران باید بتوانند با بانک ها قوی تر کار کنند تا تولید و سرمایه گذاری در استان جلوتر برود. افزایش اختیار استانداران رجوع آنان را به ادارات معاونت ها، وزارت خانه های مختلف به حداقل برساند.
در بخش بودجه ریزی، سهم بودجه های استانی را باید افزایش بدهند. اینطور نباشد اغلب بودجه ها در اختیارات وزارتخانه باشد و استان ها برای برنامه های خیلی عادی دستشان تنگ باشد. می توانند بخش قابل توجهی از بودجه را در اختیار استان ها قرار بدهند و برای آن برنامه ریزی کنند.
* افزایش اختیارات استانداران، چقدر در جذب سرمایه های داخل استان و خارجی حتی می تواند اثر گذار باشد و به رونق اقتصادی استان ها کمک کند؟
حتما همینطور است، برای مثال، استانداران می توانند در مباحث اجتماعی و فرهنگی دارای اختیارات خوبی باشند و متناسب با آن تنوع قومی، برای استان خودشان در زمینه های اجتماعی و فرهنگی برنامه ریزی خوبی انجام بدهند تا از ظرفیت های خفته در درون اجتماع به نحو احسن استفاده کنند.
ما برای اداره فدرالی کشور آمادگی ندارم
* بحث شیوه حکمرانی و اداره فدرالی از سوی چهره های مختلف، چه اصولگرا چه اصلاح طلب مطرح می شود، عدم حرکت به این سمت بخاطر مختصیات سیاسی کشور است یا علتی دیگر از نگاه شما دارد؟
من احساس می کنم ما برای اداره فدرالی کشور آمادگی ندارم و این کار برای جمهوری اسلامی ایران مقداری زود است. اما افزایش اختیارات استانداران با توزیع منطقی و معقول قدرت در کشور منافاتی ندارد. در فدرالی شدن شما باید یک دولت تشکیل بدهید که در آن وزارتخانه ها منهای وزارت امور خارجه، دفاع و امنیت است. البته امنیت به منظور برون است.
ما در توسعه اختیارات استان ها، باید به استانداران مرزی اختیار بدهیم که به استان های همجوار کشورهای همسایه بروند و پروتکل و قراردادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ببندند. ۱۵ کشور در حاشیه مرزها داریم و می توانیم به آنان اعلام کنیم که با استان های مقابل مراوردات داشته باشند. همچنین می توان آنان را سازمان بندی کرد. یعنی چند استان با کشورهای ترکیه، آذربایجان، ترکمنستان و افغانستان ارتباط دارند و می توان با ایجاد تمرکز میان آنان، اجازه داد که مسائل و مشکلات استان ها را حل کنند.
افزایش اختیارات استانداران یعنی روان کردن کارهای کشور
* اگر این امر محقق شود امکان اینکه به سمت پارلمان استانی در گام بعد برویم چقدر است؟
من الآن حرکت به سمت فدرالیسیم را اصلا توصیه نمی کنم، برای مثال، امروز درباره بحث های بازارچه های مرزی، ظوابط و نکاتی وجود دارد. برای مثال، یک سقف ۵۰۰ میلیون دلار تعیین شود که در این چند بازارچه، کالا خریداری شود. این به معنی فدرالیسم نیست.
شرایط سیاسی کشور باید مطالعه شود و سپس تصمیم گیری شود که می شود به سمت فدرالیسم رفت یا خیر. ما ۳۱ استان داریم که باید اختیارات مناسب به آنان داده و اجازه فعالیت بدهیم. به استان هایی هم که در مرکز کشور قرار دارند مانند استان مرکزی یا فارس، اجازه بدهیم تا به کشورهای دور مانند آفریقا فعالیت هایی معادل با استان های مرزی انجام بدهند.
* برخی منتقدان این ایده بحث تجزیه را مطرح می کنند، واقعا با افزایش چند درصدی اختیارات استان ها و استانداران، تجزیه کشور ممکن است؟
نه، افزایش اختیارات استانداران یعنی روان کردن کارهای کشور. اختیار می دهید با استان مقابل خود نشسته و قرارداد ببندند. در این میان، اگر قراداد بد هم بنویسد از سوی دولت برکنار خواهد شد.
۲۷۲۱۵
