یولن ـ گروه حج و زیارت ـ مریم سادات آجودانی: حج تمتع بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان است که امسال با توجه به محدودیت اعمال شده از سوی سعودی‌ها، قرار است پس از ۲ سال تعطیلی برای زائران کشورهای خارجی به دلیل شیوع کرونا، ۸۵ درصد از سهمیه حج تمتع ۱۴۴۳ به زائران کشورهای خارجی اختصاص یابد و به این ترتیب از یک میلیون زائر حج تمتع امسال، ۸۵۰ هزار زائر از کشورهای مختلف دنیا به زیارت خانه خدا مشرف شده و حاجی می‌شوند.
حج تمتع سال گذشته که فقط با ۶۰ هزار ساکن عربستان برگزار شد
تعداد زائران هر کشور برای تشرف به حج تمتع چگونه تعیین می‌شود؟
سهمیه هر کشور بر اساس جمعیت آن تعیین می‌شود؛ به طوری که بر اساس مصوبه سازمان همکاری‌های کنفرانس اسلامی یک هزارم جمعیت هر کشور به عنوان سهمیه آنها برای حج تمتع به شمار می‌رود. بر همین اساس، اندونزی به عنوان بزرگ‌ترین کشور مسلمان جهان، هر ساله بیش‌ترین سهمیه زائر خارجی را در ایام حج تمتع به خود اختصاص می‌دهد و به نوعی حضور زائران این کشور تعیین کننده است؛ تا جایی که حتی در سال ۱۴۴۱ قمری (۱۳۹۹ شمسی) که هنوز عربستان وضعیت حج تمتع را به دلیل شیوع کرونا مشخص نکرده بود، وزیر حج اندونزی از اعزام زائران این کشور به حج تمتع به دلیل ناتوانی سعودی‌ها برای تصمیم‌گیری، انصراف داد و از همان زمان تعطیلی حج تمتع برای خارجی‌ها دور از انتظار نبود.
امسال با وجود ۲ سال تعطیلی حج تمتع، بسیاری از مسلمانانِ مشتاق، منتظر تصمیم سعودی‌ها بودند که عربستان اوایل ماه مبارک رمضان هم‌زمان با ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ (حدود ۲ ماه تا آغاز اعزام زائران)، از پذیرش زائر خارجی خبر داد و بذر امید را در دل‌های عاشقان زیارت کعبه کاشت.
کاهش بیش از ۵۰ درصدی سهمیه کشورها در حج امسال
در سال‌های اخیر تعداد زائران خانه خدا در ایام حج تمتع به بیش از ۲ میلیون نفر می‌رسید که امسال پس از کاهش بیش از ۵۰ درصدی تعداد زائران خانه خدا از سوی سعودی‌ها، سهمیه کشورها هم به مرور اعلام و سهمیه ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفری ایران در حج سال ۱۴۴۱ قمری (۱۳۹۹ شمسی)، برای حج تمتع سال جاری به ۳۹ هزار و ۶۳۵ نفر کاهش یافت.
| کشورها | سهمیه حج ۱۴۰۱ | سهمیه حج ۱۳۹۹ |
| اندونزی | ۱۰۰.۰۵۱ | ۲۲۱.۰۰۰ |
| پاکستان | ۸۱.۱۳۲ | ۱۸۰.۰۰۰ |
| هند | ۷۹.۲۳۷ | ۱۴۰.۰۰۰ |
| بنگلادش | ۵۷.۵۸۵ | ۱۳۷.۰۰۰ |
| نیجریه | ۴۳.۰۰۸ | |
| ایران | ۳۹.۶۳۵ | ۸۷.۵۵۰ |
| ترکیه | ۳۷.۷۷۰ | |
| مصر | ۳۵.۳۷۵ | ۱۲۰.۰۰۰ |
کشورهایی که امسال بیش‌ترین سهمیه حج تمتع را دارند
امسال کدام کشوها بیش‌ترین حاجی را دارند؟
بر همین اساس، سهمیه کشور اندونزی که ۲۲۱ هزار نفر بود، به ۱۰۰ هزار و ۵۱ نفر کاهش پیدا کرد و سایر کشورها هم متأثر از کاهش سهمیه حج تمتع، با کاهش بیش از ۵۰ درصدی تعداد زائران در حج تمتع ۱۴۴۳ مواجه شدند. هر ساله از بین کشورهای خارجی، پس از اندونزی، کشورهای پاکستان، هند، بنگلادش، مصر و ایران بیش‌ترین سهمیه حج تمتع را با توجه به جمعیت مسلمانان به خود اختصاص می‌دادند که امسال به دلیل شیوع کرونا تا ۴۵.۲ درصد از سهمیه آنها در سال‌های گذشته، امکان تشرف به حج تمتع را دارند و برخی از سهمیه کشورها متفاوت از سال‌های گذشته شده است؛ به طوری که امسال ۸۱ هزار و ۱۳۲ نفر از پاکستان، ۷۹ هزار و ۲۳۷ نفر از هند، ۵۷ هزار و ۵۸۵ نفر از بنگلادش، ۳۵ هزار و ۳۷۵ نفر از مصر و ۳۹ هزار و ۶۳۵ نفر از ایران به حج تمتع مشرف می‌شوند.
جابجایی ترتیب بیش‌ترین سهمیه کشورها/ عربستان باز هم کارشکنی کرد!
بر اساس آمار سهمیه زائران کشورهای مختلف، امسال تعداد زائران ایرانی نسبت به زائران کشور مصر بیش‌تر است. این امر در حالی است که در سال‌های گذشته تعداد زائران مصری بیش‌تر بود و حتی در صورت اعمال سهمیه ۵۰ درصدی، باید ۶۰ هزار نفر از زائران مصری به حج تمتع مشرف می‌شدند. اما با توجه به تصمیم دولت عربستان، سهمیه مصر کاهش یافت. با این وجود، کشور مصر در بین کشورهای عربی، بیش‌ترین سهمیه حج تمتع را از آنِ خود کرده است و در صدر جدول سهمیه کشورهای عربی برای حج تمتع سال جاری قرار دارد.
همچنین نیجریه با سهمیه ۴۳ هزار و هشت نفر در بین کشورهای آفریقایی بیش‌ترین تعداد زائر در حج تمتع ۱۴۴۳ قمری را دارد و امسال در جایگاه پنجم قرار گرفته و به این ترتیب جایگاه مصر را که در سال‌های گذشته به عنوان پنجمین کشور دارای سهمیه حج بود، گرفته و اکنون مصر به جایگاه هشتم تنزل پیدا کرده است. این اقدام سعودی هم بر اساس فعالیت‌های مشترک این دو کشور و افزایش نفوذ عربستان در آفریقا می‌توان دانست.
رشد سهمیه ترکیه پس از سفر اردوغان به عربستان!
نکته جالب در حج تمتع امسال هم رشد سهمیه ترکیه است که به نظر می‌رسد در سفر اخیر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور به عربستان، طرف سعودی همچون سال‌های گذشته بی‌توجه به مصوبه سازمان همکاری‌های کنفرانس اسلامی درباره نحوه سهمیه‌بندی تعداد حجاج، بر اساس برخی از معادلات سیاسی و روابط، عمل کرده و سهمیه ترکیه را به ۳۷ هزار و ۷۷۰ نفر افزایش داده است.
سفر اردوغان به عربستان و تشرف به داخل کعبه در ایام ماه رمضان سال جاری
عربستان حج امسال را برای زائران همه کشورها مجاز کرده است
عربستان در سال‌های گذشته هم تعداد زائران کشورهایی همچون امارات و کویت را افزایش می‌داد و از آن طرف در سال‌هایی اجازه ورود زائران فلسطینی و سوری را به سرزمین وحی نمی‌داد. با این وجود، امسال سعودی‌ها اعلام کردند که هیچ کشوری از تشرف به حج تمتع منع نمی‌شود و زائران همه کشورها با داشتن شرایط اعلام شده از سوی آنها بر اساس سهمیه، امکان زیارت خانه خدا در ایام حج تمتع را دارند.
کم‌ترین سهمیه حج؛ ۲۳ نفر از آنگولا به سرزمین وحی مشرف می‌شوند!
نکته جالب دیگر در حج تمتع امسال هم حضور محدود زائران برخی از کشورهاست؛ به طوری که با کاهش سهمیه کشورها، آنگولا با ۲۳ زائر و اوکراین با ۹۱ زائر کم‌ترین سهمیه در حج تمتع ۱۴۴۳ را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین امسال سهمیه کشورهایی همچون آمریکا ۹ هزار و ۵۰۴ نفر، روسیه ۱۱ هزار و ۳۱۸ نفر، چین ۹ هزار و ۱۹۰ نفر و تایلند ۵ هزار و ۸۸۵ نفر اعلام شده است.
بر اساس تصمیم سعودی‌ها، امسال هیچ کشوری از حج تمتع منع نشده و همه زائران کم‌تر از ۶۵ سال که حداقل ۲ دُز واکسن کرونا زده باشند، بر اساس سهمیه کشورها امکان تشرف به خانه خدا را دارند. همچنین واکسن جانسون جانسون، مدرنا، فایزر، اسپوتنیک، آسترازنکا و سینوفارم به عنوان واکسن‌های مورد تأیید سعودی‌ها برای تشرف به حج تمتع اعلام شده است. علاوه بر این، زائران کشورهای خارجی باید نتیجه منفی آزمایش pcr را نیز ارائه دهند.
| سال شمسی | تعداد کل حجاج | تعداد حجاج عربستان | تعداد حجاج سایر کشورهای خارجی |
| ۱۴۰۱ | ۱.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۵۰.۰۰۰ | ۸۵۰.۰۰۰ |
| ۱۴۰۰ | ۶۰.۰۰۰ | ۶۰.۰۰۰ | – |
| ۱۳۹۹ | ۱۰.۰۰۰ | ۱۰.۰۰۰ | – |
| ۱۳۹۸ | ۲.۴۸۹.۴۰۶ | ۶۳۴.۳۷۹ | ۱.۸۵۵.۰۲۷ |
| ۱۳۹۷ | ۲.۳۷۱.۶۷۵ | ۶۱۲.۹۵۳ | ۱.۷۵۸.۷۲۲ |
تعداد حجاج در سال‌های اخیر
عربستان در رتبه نخست تعداد حجاج
عربستان هر ساله بیش‌ترین سهمیه حج را دارد و ۲ سال اخیر که به دلیل شیوع کرونا هیچ زائر خارجی پذیرش نکرد، فقط افراد ساکن عربستان امکان تشرف به حج تمتع را داشتند، به طوری که در حج سال ۱۴۴۱ قمری (۱۳۹۹ شمسی) حدود ۱۰ هزار نفر و سال گذشته هم ۶۰ هزار نفر از افراد ساکن این کشور به زیارت خانه خدا مشرف شدند. امسال هم ۱۵ درصد از حجاج یعنی ۱۵۰ هزار نفر از زائران حج تمتع را سعودی‌ها تشکیل می‌دهند.
مسجدالحرام؛ شب گذشته
به گزارش فارس، با توجه به سهمیه حدود ۴۰ هزار نفری ایران در حج تمتع سال جاری و بالا بودن تقاضا به منظور تشرف زائران به سرزمین وحی، مسؤولان حج کشورمان در مکاتباتی با طرف سعودی خواستار افزایش ۵ هزار نفری سهمیه ایران شدند که هنوز عربستان پاسخی به آن نداده است.
انتهای پیام/
