اژدهای نیرومند، برگ برنده چین در آسمان

تینا مزدکی_جنگنده J-۲۰ ساخت چنگدو نخستین‌بار در سال ۲۰۱۱ در ارتش آزادی‌بخش خلق چین پرواز آزمایشی انجام داد و تأثیر قابل‌توجهی برجای گذاشت. ورود آن به خدمت در سال ۲۰۱۷ رویدادی مهم بود که چین را پس از ایالات متحده، به دومین کشور دارنده جنگنده پنهان‌کار بدل کرد. در مقایسه با سایر جنگنده‌های مشابه، J-۲۰ نسبتاً بزرگ است و دارای طراحی دو موتوره با بالک‌های جلویی (canards) برای افزایش مانورپذیری است که راهکاری برای جبران توان کمتر موتورهای نمونه‌های اولیه این هواپیما به شمار می‌رود. از زمان ورود به خدمت، چندین نسخه از این جنگنده ساخته شده‌اند از جمله: J-۲۰A و J-۲۰S.

در مقایسه با مدل پایه J-۲۰، مدل J-۲۰A از ورودی‌های هوای مافوق صوت بدون جداکننده (diverless) متفاوتی بهره می‌برد. این بهینه‌سازی به نفع موتور WS-۱۵ طراحی‌شده در داخل چین است؛ موتوری که عملکرد بهتری نسبت به موتورهای نصب‌شده در نمونه‌های اولیه J-۲۰ ارائه می‌دهد. علاوه بر این، J-۲۰A دارای بخشی بزرگ‌تر در بدنه است که حجم بیشتری برای سوخت و تجهیزات الکترونیکی (avionics) فراهم می‌کند.

مدل J-۲۰S یکی دیگر از گونه‌های این جنگنده است که دارای کابین دو نفره با دو خدمه است. صندلی دوم برای افسر سامانه تسلیحاتی یا WSO در نظر گرفته شده که مسئولیت کار با تسلیحات J-۲۰S را به‌جای خلبان برعهده دارد. بااین‌حال، به‌جز صندلی دوم، J-۲۰S از لحاظ طراحی کلی شبیه مدل پایه J-۲۰ باقی مانده است؛ با دم V شکل مایل، بالک‌های جلویی، محفظه داخلی تسلیحات، و دماغه و بدنه با طراحی پنهان‌کار.

موتورهای جت روسی و چینی

نمونه اولیه جنگنده J-۲۰ با موتورهای جت Saturn AL-۳۱ پرواز کرد؛ موتوری روسی که ابتدا برای جنگنده‌های شوروی طراحی شده بود. وابستگی صنعت هوافضای چین به طراحی‌های شوروی سابق و روسیه در نتیجه دشواری‌ها در توسعه موتورهای پرقدرت بومی بود. بعدها موتور ساخت چین WS-۱۰C بخشی از این چالش را برطرف کرد و موتور امروزی WS-۱۵ بر اساس همان طراحی شکل گرفته است.

با این حال، جدای از افزایش سرعت، یکی از مزایای مورد انتظار این موتور جدید، توان خروجی بیشتر است؛ چیزی که اجازه تأمین برق برای تجهیزات الکترونیکی قدرتمندتر، از جمله رادار را می‌دهد. همچنین، توان بیشتر برای پرواز هماهنگ با پهپادهای همراه «loyal wingman» نیز مفید است.

برد پروازی نیز یکی از معیارهای حیاتی است، به‌ویژه با در نظر گرفتن وسعت منطقه هند-آرام. گستردگی این منطقه از جهان، نیازمند سامانه‌هایی با برد بالا برای عبور از فواصل طولانی میان جزایر و آب‌های پهناور است.

هرچند که هیچ جنگنده‌ای به‌تنهایی توان عبور از کل اقیانوس آرام یا حتی نصف آن را ندارد اما افزایش برد نسبت به جنگنده‌های رقیب، یک مزیت مشخص خواهد بود. این موضوع یکی از انتقادهایی است که به جنگنده‌های پنهان‌کار آمریکایی مانند F-۲۲ رپتور و F-۳۵ وارد شده است. برد آخرین جنگنده آمریکایی یعنی F-۴۷، که یک جنگنده نسل ششمی است، نیز هنوز محل بحث و گمانه‌زنی است.

تحلیل آمار مربوط به موتورهای هر جنگنده یا حدس‌هایی درباره برد یا توان خروجی، تنها بخشی از ماجرا را روشن می‌کنند. به همان اندازه یا حتی بیشتر، موضوع توان تولید صنعتی اهمیت دارد. بر اساس برخی برآوردها، چین می‌تواند سالانه حدود ۱۰۰ فروند J-۲۰ تولید کند. هرچند درباره ویژگی‌های هر جنگنده، آموزش خلبانان و عملکرد آن‌ها در نبرد اختلاف‌نظرهایی وجود دارد، اما در سمت تولید صنعتی، چین می‌تواند سریع‌تر از هر کشور دیگری در حال حاضر، جنگنده بسازد.

منبع: nationalsecurityjournal

۵۸۳۲۳