غزال زیاری: چند روز پیش تصاویری از برگزاری یک سمینار با حضور خلبانان چینی منتشر شد که در آن خلبانان مشغول مقایسه بین محدوده‌های پروازی موشک‌های هوابه‌هوای PL-15 و PL-16 بودند. گرچه این تصاویر توسط منابع رسمی چین تأیید نشده، اما یکی از مستندترین شواهد از وجود و آمادگی عملیاتی موشک PL-16 محسوب می‌شود.
موشک PL-16، موشک هوابه‌هوای نسل جدید است که احتمالاً برای تجهیز جنگنده‌های پنهان‌کار J-20 و جت حامل آینده J-35 مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ویژگی‌ها و فلسفه طراحی PL-16
PL-16 یک موشک هوابه‌هوای دوربرد است که با در نظر گرفتن محدودیت‌های موشک PL-15 طراحی شده است.
موشک PL-15 که از سال ۲۰۱۶ مورداستفاده قرار می‌گیرد، دارای موتور دو مرحله‌ای و رادار AESA است ولی ابعاد این موشک و اندازه و طراحی بال‌های میانی‌اش به نحوی است که حمل آن در جنگنده‌های پنهان‌کار با محدودیت روبروست؛ اما PL-16 با ابعادی کوچک‌تر و بال‌های تاشو، فضای داخلی کمتری اشغال می‌کند و امکان حمل شش موشک (در مقایسه با 4 موشک PL-15 ) را فراهم می‌کند.
این موشک ساختار ساده‌تری دارد و از بال‌های میانی در بدنه آن خبری نیست و به‌جای آن، بالچه‌های کنترلی تاشو طراحی شده تا ضمن حفظ عملکرد بالا، حجم کمتری اشغال کرده و برای مخفی‌کاری مناسب باشد.
ابعاد و مشخصات فنی موشک جدید
گرچه ابعاد دقیق موشک PL-16 هنوز محرمانه است، اما طول آن نزدیک به ۴ متر و قطرش بین ۱۸۰ تا ۲۰۳ میلی‌متر تخمین زده می‌شود. وزن این موشک حدود ۲۱۰ کیلوگرم است که مشابه وزن PL-15 به نظر می‌رسد.
سیستم پیشرانه موشک جدید، موتور دو مرحله‌ای سوخت جامد است که دو مرحله رانش جداگانه را فراهم می‌کند: یکی هنگام پرتاب و دیگری در فاز نهایی برای حفظ انرژی و مانورپذیری بهتر.
برد تخمینی موشک PL-16 بیش از PL-15 است که حدود ۲۰۰ کیلومتر است و می‌تواند تا ۲۲۰ تا ۳۰۰ کیلومتر هم برسد. این افزایش برد در حالی است که اندازه موشک کوچک‌تر شده و این نشان از پیشرفت در شیمی سوخت و کارایی آیرودینامیکی دارد.
این برد در شرایط پرتاب از ارتفاع بالا و سرعت زیاد ممکن است حتی بتواند تا با موشک روسی R-37M هم به رقابت بپردازد.
سیستم هدایت و هدف‌گیری
موشک PL-16 مجهز به رادار AESA در باند Ku است که امکان هدف‌گیری دقیق و مقابله با اختلالات الکترونیکی را فراهم می‌کند.
درعین‌حال ممکن است که این موشک از سیستم ترکیبی AESA و جست‌وجوی مادون‌قرمز تصویری (IIR) نیز بهره مند باشد که این‌ها باعث بهبود هدف‌گیری نهایی در شرایط پنهان‌کاری و جنگ الکترونیکی خواهند شد. به‌علاوه موشک جدید چینی، دارای لینک داده دو طرفه برای به‌روزرسانی مسیر پرواز در میانه مسیر و ناوبری اینرسی با تصحیح ماهواره‌ای بیدو است.
نقش و کاربرد در تاکتیک‌های نوین
موشک PL-16 به نحوی طراحی شده که با جت‌های پنهان‌کاری مثل J-20 معروف به «اژدهای نیرومند» و J-35 سازگار است و می‌تواند به‌طور کامل درون فضای داخلی جنگنده حمل شود؛ یعنی نیازی نخواهد بود که با نصب و پرتاب آن از روی بدنه، قابلیت مخفی‌کاری را کاهش دهند. این موشک توانایی قفل‌کردن پس از پرتاب (LOAL) را دارد؛ به این معنا که می‌تواند حتی در زاویه‌های غیرمستقیم نیز هدف را نشانه بگیرد.
در یک جنگنده می‌توان تعداد بیشتری از موشک PL-16 را در مقایسه با PL-15حمل کرد و به دلیل طراحی جمع‌وجور، امکان حمل شش موشک درجایی که قبلاً چهار موشک PL-15 جا می‌گرفت، فراهم خواهد بود.
موشک جدید ضمن حفظ ویژگی‌های فنی مشابه، قابلیت‌های جدیدی مثل جست‌وجوی ترکیبی و قابلیت مانور بالاتر را ارائه می‌دهد.
جایگاه PL-16 در خانواده موشک‌های هوابه‌هوای چین
PL-16 به‌عنوان یک موشک دوربرد در کنار موشک‌های کوتاه بردی مثل PL-10 قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که موشکPL-10 برای نبردهای نزدیک و چابک طراحی شده و مجهز به فناوری جهت‌یابی سرجت و نشانه‌گیری کلاه‌خود است.
در حالی که PL-16 برای برخوردهای دوربرد و مقابله با اهداف پنهان‌کار و جنگ الکترونیکی به کار می‌رود. ترکیب این دو موشک امکان دفاع چندلایه و انعطاف بالا را برای جنگنده‌ها فراهم می‌کند.
مقایسه با رقبای خارجی
موشک جدید چینی (PL-16)، اغلب با موشک آمریکایی AIM-260 JATM که جایگزین AIM-120D شده است، مقایسه می‌شود. هر دو موشک اندازه مشابهی دارند و از موتور دو مرحله‌ای و سیستم‌های پیشرفته هدایت بهره می‌برند.
موشک AIM-260 به شبکه‌های گسترده اطلاعاتی و ارتباطی آمریکا متصل است و از این رو احتمالاً در برخی سناریوها برتری نسبی خواهد داشت. اما PL-16 به خاطر قابلیت حمل بالاتر و طراحی جمع‌وجور، امکان شلیک داخلی بیشتری را فراهم می‌کند.
با ورود موشک PL-16 به چرخه عملیاتی، نیروی هوایی چین می‌تواند بدون آنکه به نمایش خارجی پیکربندی جنگنده‌هایش لطمه‌ای بزند، تعداد موشک‌های دوربرد حمل شده داخل جنگنده‌های پنهان‌کارش را افزایش دهد. این موضوع به‌ویژه در مأموریت‌های دفاعی و هجومی در فضای هوایی متخاصم که پنهان‌کاری نقشی حیاتی را ایفا می‌کند، اهمیت دارد.
طراحی و توسعه PL-16 نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر چین در هم‌سویی تسلیحات هوابه‌هوای دوربرد با مفاهیم جدید نبردهای هوایی، ازجمله افزایش تعداد موشک‌های قابل‌حمل، استفاده از فناوری‌های پیشرفته هدایت و حفظ کمینه قابلیت راداری است.
بدون هیچ تردیدی، این موشک بخشی از استراتژی کلی چین برای برتری هوایی در نسل آینده جنگنده‌هایش خواهد بود.
منبع: armyrecognition
58321
