نگار علی- بر اساس گزارشی که اوایل ماه مه در نشریه علمی «توان هوافضا» منتشر شد، تیمی از پژوهشگران آکادمی فناوری پرتاب چین (CALT) و دانشگاه پلیتکنیک شمالغرب این کشور موفق شدهاند با موفقیت، آزمایش زمینی محفظه ODE را با استفاده از سوخت معمولی جت (نفت سفید هوایی RP-3) انجام دهند. این آزمایش در شرایطی مشابه پرواز با سرعت هشت برابر سرعت صوت (ماخ ۸) و در ارتفاع ۳۰ کیلومتری انجام شده و توانسته بیش از دو ثانیه احتراق پایدار و متمرکز ایجاد کند.
این پیشرفت در حالی رخ داده که موتورهای هایپرسونیک رایج، نظیر اسکرمجتها، معمولاً نیازمند سوخت هیدروژنی هستند. استفاده از سوخت متداول جت در ODE میتواند گامی بزرگ در عملیاتیسازی این فناوری بهویژه در کاربردهای نظامی باشد.
ODE، مفهومی که در دهه ۵۰ میلادی در دانشگاه میشیگان و با حمایت نیروی هوایی آمریکا شکل گرفت، نوعی موتور بدون قطعات متحرک است که با ترکیب موج شوک و احتراق، نیروی پیشران تولید میکند. طبق توضیح ناسا، این نوع موتور مزایایی از جمله سبکتر بودن، نیاز کمتر به خنکسازی، و عملکرد بهتر در سرعتهای بسیار بالا نسبت به اسکرمجتها دارد.
چین پیشتر نیز در زمینه فناوریهای با منشأ آمریکایی عملکرد قابل توجهی داشته است. از جمله در سال ۲۰۲۴ اعلام کرد توانسته در توسعه گلولههای هوشمند هایپرسونیک برای پرتاب از توپ ریلی الکترومغناطیسی، مشکلات فنی را حل کند؛ پروژهای که نیروی دریایی آمریکا آن را در سال ۲۰۱۲ آغاز کرده بود اما در سال ۲۰۲۱ کنار گذاشت.
در نمونه اخیر، محققان چینی با آزمایشی دقیق توانستند احتراق موجی را در جریان هوای مافوق صوت پایدار نگه دارند. سوخت از طریق نازلهایی بسیار کوچک وارد محفظه احتراق شده و پس از برخورد با گوهای زاویهدار، موج احتراق آغاز شد. نتایج عددی نشان داد که فشار پس از انفجار به بیش از ۱۰ برابر حالت عادی رسیده است.
با این حال، مقاله به محدودیتهایی نیز اشاره کرده است. از جمله اینکه تنها ۳۹ درصد از کانال عبور جریان، بهطور مؤثر با سوخت پر شده بود و بیثباتیهایی ناشی از تغییر فشار مشاهده شده است. پیشنهادهایی برای بهبود، از جمله بازطراحی انژکتورها و افزایش زمان اختلاط سوخت و هوا مطرح شدهاند.
در حالی که فاصله زیادی تا ساخت هواپیماهای مافوق سریع برای سفرهای بینقارهای باقی مانده، پژوهشگران چینی معتقدند کاربردهای نظامی این فناوری بسیار نزدیکتر خواهد بود. چین برنامه دارد تا سال ۲۰۳۵ ناوگانی کوچک از هواپیماهای سرنشیندار هایپرسونیک بسازد که قادرند در مدت زمان کوتاه به هر نقطه از زمین برسند. این کشور همچنین تسلیحات هایپرسونیک متعددی مانند DF-17، YJ-21 و DF-27 را نیز تولید و آزمایش کرده است.
این پیشرفتها در حالی رخ میدهد که آمریکا هنوز با چالشهایی مانند پایداری احتراق موجی و کنترل حرارت و فشار بالا مواجه است.
منبع: eurasiantimes
۲۲۷۲۲۷
