سپهر ستاری: حاشیه‌سازی‌های اخیر شجاع خلیل‌زاده، مدافع ۳۶ ساله تیم ملی، بار دیگر شکاف عمیق میان بخشی از بازیکنان و افکار عمومی را آشکار کرد. اظهاراتی که در آن منتقدان را «بی‌عقل» خطاب کرد و امروز نیز مردم را عامل فشار و استرس خود دانست، نه تنها سطح نگرانی‌ها درباره مدیریت روانی برخی بازیکنان تیم ملی را بالا برد، بلکه مسئله‌ای مهم‌تر را روشن کرد: درک نادرست از جایگاه پیراهن ملی.
وقتی یک بازیکن باتجربه و قدیمی چنین واکنشی به نقد یک مسابقه دوستانه نشان می‌دهد، این پرسش جدی مطرح می‌شود که او چگونه قصد دارد در رقابت‌هایی به مراتب سنگین‌تر – از جمله جام جهانی – با فشار روانی طبیعی فوتبال حرفه‌ای کنار بیاید؟ بازی دوستانه قرار است محل آزمون، آرامش و آماده‌سازی باشد، نه جایی که یک فوتبالیست ملی‌پوش از «استرس مردم» سخن بگوید.
بخش نگران‌کننده ماجرا اما فقط ضعف روانی نیست. نوع بیان خلیل‌زاده درباره مردم، به‌ویژه در فضایی که فوتبال ایران به حمایت اجتماعی وابسته است، خط قرمزی را رد کرده که در فوتبال حرفه‌ای جهان قابل چشم‌پوشی نیست. در بسیاری از تیم‌های ملی، کوچک‌ترین بی‌احترامی به هواداران با واکنش فوری و جدی فدراسیون‌ها روبه‌رو می‌شود. نمونه بارز آن ماجرای عبدالکریم حسن، بازیکن تیم ملی قطر است که تنها به دلیل یک پاسخ نسبتاً تند اما غیرتوهین‌آمیز به یک کاربر، ماه‌ها از تیم ملی و حتی باشگاه محروم شد. آنجا احترام به مردم «اصل» است، نه توصیه اخلاقی.
اینکه چنین رفتاری در تیم ملی ایران بدون پیامد رخ می‌دهد، نه تنها به موقعیت شخص خلیل‌زاده ضربه می‌زند، بلکه پیام غلطی به بازیکنان جوان‌تر، از جمله عارف آقاسی و آرمین سهرابیان، منتقل می‌کند. وقتی باتجربه‌ترین مدافع تیم از پذیرش مسئولیت فرار می‌کند و انگشت اتهام را به سمت مردم می‌گیرد، چگونه می‌توان از نسل بعدی انتظار داشت که در برابر اشتباهات خود پاسخ‌گو باشند؟
مسئله امروز صرفاً یک مصاحبه جنجالی نیست؛ موضوع اعتبار پیراهن ملی و رابطه تیم با هوادار است. بدون احترام، بدون مسئولیت‌پذیری و بدون درک جایگاه اجتماعی تیم ملی، هیچ ساختار موفقی شکل نمی‌گیرد. در فوتبال حرفه‌ای، بازیکنی که چنین خطایی می‌کند، یا سریعاً عذرخواهی می‌کند یا جایگاهش را از دست می‌دهد. این اصل ساده در تمام دنیا صادق است.
اگر قرار است تیم ملی ایران در مسیر حرفه‌ای حرکت کند، این خطوط قرمز باید رعایت شود. توهین به مردم نه قابل توجیه است و نه قابل تکرار. بازیکنی که پیراهن ملی را می‌پوشد، پیش از هر چیز باید احترام جامعه را تضمین کند؛ در غیر این صورت، جایگاهی برای او در تیم ملی معنا ندارد.
مرز میان نقد و بی‌احترامی را که پاک کنیم، دوباره می‌توان به آینده این تیم امیدوار شد.
۲۵۱۲۵۶
