به گزارش یولن، با آغاز برداشت برنج در استان گلستان، انتظار میرفت بازار این محصول مهم و استراتژیک به تعادل برسد و قیمتها کاهش یابد، اما در عمل نه تنها قیمتها کاهشی نشد بلکه فشار بر سفره مردم بیشتر شده است.
تسنیم در خبری نوشت:برنج نیمدانه و لاشه که پیشتر به دلیل قیمت پایینتر طرفداران بیشتری را داشت، حالا به دلیل رشد چند برابری قیمت، از دسترس بسیاری از مردم خارج شده است. این وضعیت نارضایتی شدید مردم و فروشندگان را به همراه داشته و حکایت از ورود دلالان و احتکارکنندگان به بازار دارد که با پیشخرید محصول، کاهش قیمت را به چالش کشیدهاند.
با وجود نظارتها بر بازار و بازدید میدانی دادستان مرکز استان از بازار برنج، اما هنوز در بر همان پاشنه میچرخد. با این وجود مسئولان دولتی و قضایی گلستان وعده ورود جدیتر برای تنظیم بازار دادهاند، اما واقعیتهای میدانی نشان میدهد، بازار همچنان درگیر مشکلات جدی است.
گروگان گرفتن سفره مردم توسط محتکران
با فرا رسیدن فصل برداشت برنج در استان گلستان، منطقهای که به عنوان یکی از قطبهای تولید برنج شناخته میشود، انتظار میرفت که عرضه کافی موجب کاهش قیمتها در بازار شود. اما واقعیتهای بازار، حکایت از شرایطی کاملاً متفاوت دارد.
برخلاف انتظار، نه تنها قیمت برنج کاهش نیافته بلکه این افزایش قیمت همچنان پابرجاست. این موضوع مردم را در شرایطی قرار داده که توان خرید برنج به عنوان یکی از اصلیترین اقلام غذایی خانوار به شدت کاهش یافته است.
برنج نیمدانه و لاشه که همواره به دلیل قیمت پایینتر نسبت به برنج کامل، گزینه محبوبتری برای اقشار مختلف جامعه بوده است، حالا به کالایی لوکس و غیرقابل دسترس تبدیل شده است. قیمت برنج نیم دانه و لاشه تا ۱۸۰ هزار تومان و در برخی ارقام بالاتر سبب شده که نه مردم توان خرید داشته باشند و نه بازار خرید و فروش رونق داشته باشد.
افزایش چند برابری قیمت ارقام مختلف برنج، خرید آن را برای بسیاری از خانوارهای استان گلستان دشوار ساخته است. این در حالی است که مسئولان جهادکشاورزی گلستان اعلام کرده که امسال بیش از ۴۳۰ هزار تن شلتوک در این استان تولید خواهد شد.
مردم در حالی به این محصول مهم به عنوان گزینهای برای پر کردن سفرههای خود نگاه میکردند که اکنون در مواجهه با قیمتهای سرسامآور، به شدت تحت فشار اقتصادی قرار دارند. این در حالی است که مسئولان گلستانی تأکید کردهاند حدود ۴۵ درصد جمعیت استان جزو دهکهای پایین جامعه بوده و تحت پوشش نهادهای حمایتی قرار دارند.
برنج خارجی در بازار با نرخهای متفاوت
از سوی دیگر مسئولان با هدف تنظیم بازار، اقدام به عرضه برنج خارجی با قیمت مصوب کردند، اما این تلاش نیز به نتیجه دلخواه نرسید. قیمت برنج خارجی در بازار با اختلاف فاحشی همراه است؛ در برخی فروشگاهها برنج پاکستانی و هندی کیلویی ۷۴ هزار تومان و در برخی دیگر حتی ۹۵ هزار تومان به فروش میرسد که نشاندهنده ناهماهنگی و ضعف نظارت در بازار است. این اختلاف قیمتها موجب سردرگمی و نارضایتی مردم شده و کنترل بازار را دشوارتر میسازد.
همانطور که قبلتر اشاره شد دادستان گرگان اعلام کرد که با ورود به بازار برنج مشکلات تا حدی کاهش یافته، اما مشاهدات خبرنگاران ما نشان میدهد که بازار همچنان در همان وضعیت نامطلوب خود باقی است. وعدههای مسئولان برای تنظیم بازار و تعادل قیمتها به نظر میرسد تاکنون تنها بر روی کاغذ باقی ماندهاند و در عمل اتفاق قابل توجهی رخ نداده است.
دلالبازی در بازار برنج
یکی از مهمترین دلایل افزایش بیرویه قیمت برنج و عدم کاهش آن با آغاز فصل برداشت، حضور پررنگ دلالان و واسطههاست که محصول را پیشخرید کرده و در بازار عرضه نمیکنند. رئیس قوه قضائیه پیشتر درباره احتکار برنج هشدار داده بود و اکنون مشخص شده که دلالان در شالیزارهای گلستان به فعالیتهای پیشخرید و احتکار پرداختهاند تا قیمتها را به نفع خود بالا نگه دارند. این موضوع بیش از پیش ضرورت ورود جدی دستگاههای متولی و نظارتی را نمایان میکند.
در این میان، مدیر تعاون روستایی استان گلستان اعلام کرده است که برای تنظیم بازار برنج ورود خواهد کرد و بیشتر برنج فجر معروف به برنج گلستان را به صورت توافقی خریداری میکند. محمدرضا جامی گفته است که سال گذشته قیمت خرید برنج فجر حدود ۷۵ هزار تومان بود، اما با توجه به شرایط امسال، این قیمت حتما بالاتر خواهد بود. این اقدام میتواند تا حدی به حمایت از کشاورزان و کاهش فشار بر بازار کمک کند، اما نیازمند همکاری گسترده و نظارت مستمر است.
افزایش قیمت برنج و نان، دو کالای اساسی سفره مردم، باعث شده تا خانوارهای استان گلستان بیش از پیش تحت فشار اقتصادی قرار گیرند. نارضایتیهای گسترده مردمی در کنار اعتراضات فروشندگان که از کاهش چشمگیر فروش خود خبر میدهند، بیانگر عمق بحران است. فروشندگان برنج میگویند که کسب و کارشان از رونق افتاده و فروش به پایینترین حد خود در سالهای اخیر رسیده است؛ موضوعی که میتواند به تعطیلی کسبوکارهای کوچک در این حوزه منجر شود.
وضعیت بازار برنج در استان گلستان، به عنوان یکی از استانهای مهم تولید برنج کشور، نشانهای از ناکارآمدی سیاستهای تنظیم بازار و ضعف نظارت است. افزایش بیرویه قیمتها، عدم تناسب عرضه و تقاضا، دخالت دلالان و احتکارکنندگان، و ناهماهنگی در قیمتگذاری، همه عوامل دست به دست هم دادهاند تا این بازار از تعادل خارج شود. نیاز است دستگاههای مسئول با همکاری هم و نظارت جدیتر، راهکارهای عملی و موثر برای بازگرداندن آرامش به این بازار حیاتی اتخاذ کنند تا هم حقوق مصرفکنندگان حفظ شود و هم کسبوکار فروشندگان آسیب نبیند. در غیر این صورت، باید انتظار ادامه نارضایتیهای گسترده مردمی و آسیبهای بیشتر اقتصادی را داشت.
۲۱۷
