«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید همه در کار خود اشتباه میکنند اما مشاغل کمی وجود دارد که در آن یک گام اشتباه بتواند یک جنگ پایانناپذیر جهانی را آغاز کند، جایی که موفقیت به این بستگی دارد که بیوقفه با افرادی که فکر میکنید به شما دروغ میگویند، تعامل کنید و جایی که در آن، مورد جاسوسی قرار گرفتن یک واقعیت زندگی است.
گروسی در پاسخ به این سوال که آیا به شغل خود علاقه دارد؟ گفت: منظورم این است که نمیخواهم آن را فریبنده جلوه دهم. کار آسانی نیست و عوارض زیادی دارد. من خود را یک معتاد به کار نمیدانم. من موهای خاکستری دارم که سه سال پیش نداشتم اما نمیتوانم بگویم که از آن لذت نمیبرم.
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل و به نوعی رافائل گروسی ماه گذشته هشدار دادند که جهان روی «لبه چاقوی هستهای» قرار دارد.
روزنامه انگلیسی تلگراف با اشاره به نزدیک بودن خطر جنگ هستهای در این روزها نوشت: جنگ بین روسیه و اوکراین برای اولین بار پس از جنگ سرد، شاهد بحث آزاد در مورد استفاده احتمالی از تسلیحات هستهای بوده است. در آسیا نیز تنشها بین چین و تایوان و شمشیر غیرقابل پیشبینی کره شمالی بحث ساخت بمب را در کشورهای دیگر داغ کرده است و ایران که گروسی ادعا میکند بیش از هر زمان دیگری به ظرفیت تولید ساخت بمب اتم نزدیک است و مقامات مدعیاند که احتمال دارد ایران سلاح هستهای بسازد.
ادعاها درباره برنامه هستهای ایران، اغراق است
تلگراف در ادامه به موضوع ایران در دوارن کاری گروسی بهعنوان مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پرداخت و نوشت: از زمان خروج یکجانبه «دونالد ترامپ» رئیسجمهور پیشین آمریکا از توافق هستهای با ایران در سال ۲۰۱۸، تهران به توسعه فعالیتهای غنیسازی خود پرداخته و آژانس نیز بخشی از دسترسیهای نظارتی خود در این کشور را از دست داده است. با این حال، نظارت محدود آژانس بینالمللی انرژی اتمی تنها منبع قابل اعتماد اطلاعات در مورد برنامه هسته ای ایران است.
گروسی درباره ادعاها مبنی بر اینکه ایران تنها یک هفته برای دستیابی به مواد مورد نیاز تولید یک سلاح هستهای زمان لازم دارد، گفت «این اغراق است اما نه زیاد».
او تصریح کرد: من فکر نمیکنم آنها بتوانند این کار را به این سرعت انجام دهند اما صادقانه بگویم، آنها میتوانند این کار را در مدت یک ماه یا کمی بیشتر انجام دهند. آنها در حال حاضر مواد کافی برای چند کلاهک را در اختیار دارند. اما بیایید مردم را گیج نکنیم، آنها در حال حاضر سلاح هستهای ندارند.
تلگراف مینویسد: جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش برای دستیابی این کشور به بمب را رد کرده است. آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب حتی فتوایی مبنی بر ممنوعیت سلاح هستهای به دلایل مذهبی صادر کردهاند. «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه فقید ایران نیز شخصا به گروسی اطمینان داد که کشورش قصد خروج از معاهده منع اشاعه هستهای (انپیتی) را ندارد.
دولت پزشکیان ممکن است امیدهای بیشتری برای کنترل بر فعالیتهای هستهای ایران ایجاد کند
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید که این دو نفر «موفق شدند به یک رابطه کاری مناسب و تفاهم دست یابند اما امیرعبداللهیان در اردیبهشت ماه در کنار رئیس جمهور ایران در سانحه سقوط بالگرد جان باخت. دیپلماسی هم کم و بیش متوقف شد تا اینکه نتایج ریاست جمهوری ایران اعلام شد».
تلگراف به پیروزی «مسعود پزشکیان» در انتخابات ریاست جمهوری ایران روز جمعه ایران اشاره کرد و افزود: رئیس جمهور منتخب ایران مورد حمایت کسانی است که برای توافق هستهای ۲۰۱۵ مذاکره کردند و اکنون ممکن است به دنبال احیای آن باشند. دولت پزشکیان ممکن است امیدهای بیشتری برای کنترل بر فعالیتهای هستهای ایران ایجاد کند اما تصمیمگیری نهایی درباره آن به عهده رهبری ایران است.
در ادامه این مطلب آمده است: گفتوگوها در تهران بخشی از موضوعات گستردهتری است که گروسی میگوید او را به خود مشغول کرده است. او بدون اشاره مستقیم به روسیه گفت یک شتاب کلی در لفاظیهای هستهای وجود دارد یعنی عادیسازی بحث استفاده از سلاحهای هستهای که عمیقاً نگرانکننده است.
آمریکا به دنبال بازگشت آزمایشهای هستهای است
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه هفته گذشته گفت مسکو ممکن است دکترین هستهای خود را با تعیین شرایط استفاده از کلاهک تغییر دهد.
برخی از کارشناسان روس علناً خواستار بازگشت آزمایشهای هستهای بهعنوان راهی برای ترساندن غرب به دلیل حمایتش از اوکراین شدهاند.
«رابرت اوبراین» مشاور امنیت ملی سابق ترامپ که گفته میشود در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا نقشی در دولت ایفا خواهد کرد، ماه گذشته با اشاره به توسعه هستهای روسیه و چین از ایالات متحده خواست که همین کار را انجام دهد.
تلگراف نوشته است: خود چین به سرعت در حال گسترش زرادخانه هستهایاش است و مطالعات در مورد درگیری احتمالی در اقیانوس آرام بر سر تایوان پیشبینی میکند که تهدیدات هستهای «ضمنی و صریح» در آن وجود داشته باشد. در منطقه خاورمیانه نیز عربستان سعودی آشکارا گفته است که در صورت دستیابی ایران به دنبال بمب خواهد بود.
گروسی میگوید اگر نقشهتان را کمی باز کنید و به آسیا بروید، کشورهای دیگری هم هستند که در آنها بحثی مشابه در حال انجام است.
او افزود: برخی میگویند خب، شاید نباید گزینههای هسته ای را رد کرد و به نظر من، این یک خطر بزرگ است و میتواند ما را بهعنوان تمدن بشری در مسیری بسیار خطرناک قرار دهد. زیرا در لحظهای که شما دو یا سه کشور دارای سلاح هستهای باشید، امکان استفاده از آنها بسیار زیاد است.
به نوشته تلگراف، مدیریت این نیروها مستلزم خالصترین هنر دیپلماسی است، رفت و آمد بین رهبرانی که در برخی موارد به معنای واقعی کلمه میخواهند یکدیگر را بکشند و در عین حال، حفظ اعتماد هر دو.
رژیم عدم اشاعه هستهای در جهان شکننده است
رسانه انگلیسی با اشاره به این نکته که «این یک بازی با ریسک بالاست»، مینویسد: حفظ روابط صمیمانه در واشنگتن و تهران تنها بخشی از آن است. او همچنین باید با پوتین و ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین صحبت کند و اولی را متقاعد کند که به بازرسانش اجازه دهد در زاپوریژیا باقی بمانند، در حالی که اطمینان میدهد حضور آنها مؤثر است و صرفاً توسط روسها برای تبلیغات مورد سوء استفاده قرار نمیگیرد.
تلگراف در ادامه به شکننده بودن رژیم عدم اشاعه هستهای در جهان امروز اشاره کرد و نوشت: آژانس بینالمللی انرژی اتمی مانند سایر بخشهای سیستم سازمان ملل، تنها مجموعهای از اجزای آن است. دورانی که در آن ایالات متحده، اروپا، روسیه و چین میتوانستند بر سر یک توافق پیچیده برای محدودیت برنامه هستهای ایران به توافق برسند، مرده است. اکنون، نشانههایی مبنی بر این وجود دارد که رژیم منع اشاعه که جهان را برای دههها نسبتاً ایمن نگه داشته است، میتواند همان مسیر را طی کند.
اما گروسی هنوز نمیخواهد که دست از کار بکشد. او گفت: «سیستم هنوز خراب نشده است. سیستم تحت فشار بسیار زیادی است. من در مورد رژیم عدم اشاعه و نظم جهانی هستهای آنطور که میشناسیم، صحبت می کنم. چالشها بسیار بزرگ هستند و به همین دلیل است که فکر میکنم کار آژانس و فعالیت ما، اگر بتوانم اینگونه بیان کنم، ضروری است».
گروسی تاکید کرد: فکر نمیکنم به جایی رسیدهایم که دستهایمان را بالا بیاوریم و بگوییم خدایا بس است، دیگر نمیتوانیم انجامش دهیم. ما نمیتوانیم این را بگوییم.
311311
