به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی یولن امامان شیعه (ع) به عنوان کامل‌ترین هدایت‌گران و روشن‌ترین برهان خدا در میان مردم، توانسته‌اند در هنگام حیات و پس از شهادت خود، بسیاری را از گرداب گمراهی و سرگردانی رهانیده و در مسیر حقیقت و سعادت ثابت قدم کنند. از همین روی، جدا انگاری سیره ائمه شیعه (ع) از رفتار مدعیان پیروی از آنها، یکی از تلاش‌های دشمنان شیعه در راستای تحریف واقعیت‌ها است. شبهه پراکنی درباره باورها و شیوه رفتاری امام صادق (ع) نمونه بارزی از این حرکت‌های کور است.
چالش چیستی مذهب امام صادق (ع)
حجت‌الاسلام محمدامین غروی کارشناس مذهبی و پژوهشگر اهل بیت (ع) در گفت‌‌وگو با فارس با اشاره به نقش امام صادق (ع) در گسترش شیعه گفت: امام صادق (ع) به دلیل موقعیت تاریخی ویژه‌ای که به دست آوردند، توانستند با تربیت شاگردان بسیار از تمامی گروه‌های فکری جامعه و نه فقط شیعیان، معارف ناب و حقیقی اسلام را تبلیغ و گسترش دهند. اما نقل برخی احادیث از امام صادق (ع) سبب ایجاد پندار شیعه نبودن این امام (ع) شده است؛ گو آنکه شیعیان با تأسیس یک مذهب به نام تشیع، از نام امام صادق (ع) بهره‌برداری انحرافی می‌کنند و واقعیت درباره این امام با آنچه شیعیان انجام می‌دهند تفاوت دارد.
معیارهای مذهب‌شناسی
بی‌شک برای تشخیص مذهب هر شخصی، باید به رفتار او مراجعه کرد، به گونه‌ای که داشتن درک صحیح از باورهای هر انسان، بدون در نظر گرفتن رفتار و سلوک عملی وی ممکن نیست. به فرموده قرآن، رفتار هر کسی می‌تواند سرنوشت او را تعیین کند و نسبت‌های خانوادگی هیچ تاثیری در سرنوشت ندارد. (مؤمنون/۱۰۱-۱۰۳)
سلوک عملی و باورهای مذهبی امام صادق (ع) گویای این نکته است که ایشان تنها برای ترویج مذهب شیعه قدم برداشته و به دیگر مذاهب هیچ عنایت و توجهی نداشتند.
توحید در نگاه امام صادق (ع)
احادیث متعدد با موضوع بندگی و عبادت امام صادق (ع) بیانگر اهمیت دوری از شرک و توجه خالصانه به خدا در وجود ایشان است. همین نکته سبب جدا انگاری شیوه توسل و تبرک رایج میان شیعیان با سیره امام صادق (ع) در عبادت شده است.
اما توسل و تبرک یکی از باورهای صحیح قرآنی (مائده/۳۵) و سنت رایج میان مسلمانان است و هیچ منافاتی با توحید و دوری از شرک ندارد. شیعیان هیچگاه با توسل جستن به دوستان و اولیاء الهی، آنها را پرستش نمی‌کنند، بلکه آنها را وسیله و واسطه‌ای برای ارتباط سریع‌تر و مؤثرتر با خداوند قرار می‌دهند. (عطایی، پاسخهاى ما، ص: ۲۵۴)
منزلت و جایگاه امامان شیعه (ع)
امام صادق (ع) در پاسخ به پرسشی پیرامون منزلت و جایگاه ائمه دوازده‌گانه (ع) به گذشتگان فرمود:«کَصَاحِبِ مُوسَى وَ ذِی الْقَرْنَیْنِ کَانَا عَالِمَیْنِ وَ لَمْ یَکُونَا نَبِیَّیْنِ؛ (صفار، بصائر الدرجات، ج۱، ص: ۳۶۶) جایگاه ما همانند حضرت خضر و ذی القرنین است که پیامبر نبودند ولی از عالمان به شمار می‌آمدند.»
غرض‌ورزی دشمنان شیعه سبب فهم غلط و سوء برداشت از این حدیث شده و آن را دلیل بر پایین‌تر بودن منزلت امامان شیعه (ع) از پیامبران معنا می‌کنند، بر خلاف آنچه که در میان شیعیان رایج است و تمام ائمه (ع) را از پیامبران برتر و بالاتر می‌دانند.
اما واقعیت آن است که این حدیث در شمار احادیثی است که پیامبر بودن امامان (ع) را نفی می‌کند؛ زیرا یکی از ویژگی‌های ائمه (ع) «محدَّث بودن» یا هم سخن بودن با فرشتگان الهی می‌باشد و برای پاسخ به پندار تعارض با مساله خاتمیت پیامبر معظم اسلام (صلی الله علیه و آله)، در این احادیث، امامان شیعه (ع) تصریح می‌کنند که ما پیامبر نیستیم گرچه فرشتگان با ما هم سخن می‌شوند. (مجلسی، بحار الأنوار، ج۲۶، ص: ۶۶؛)
وانگهی، روایات متعدد دیگری با موضوع منزلت و جایگاه ویژه ائمه (ع) در منابع حدیثی شیعه نقل شده که رتبه و جایگاه همگی را با رتبه و جایگاه خاتم الانبیاء (ص) یکسان قرار داده به گونه‌ای که برای شیعیان و پیروان آنها اطاعت و فرمان‌پذیری باید به یک میزان اهمیت داشته باشد. (همان، ج۲۵، ص: ۳۵۲؛ باب ۱۲)
مسیر صحیح در مخالفت با غیر شیعه
یکی از روش‌های امام صادق (ع) برای تایید و پاسداشت از مذهب شیعه که از شهرت خاصی برخوردار است، اعلام علنی مخالفت با غیر شیعیان در مواجهه با اختلاف احادیث می‌باشد؛ ایشان در پاسخ به این پرسش که رفتار شیعیان در برخورد با روایات نقل شده از اهل بیت (ع) با مضامین متعارض، چه باشد؟ با صراحت فرمودند:«مَا خَالَفَ الْعَامَّةَ فَفِیهِ الرَّشَادُٰ؛ (کلینی، الکافی، ج۱، ص: ۶۸) در هر حدیثی که با تعالیم غیر شیعه مخالفت داشته باشد، مسیر صحیح و روشن وجود دارد.»
رهیافت
مطالعه در صفحات زندگی نورانی امام صادق (ع) بیانگر نکات نابی از روش و سیره ایشان پیرامون ترویج تعالیم شیعی و پاسداشت از آن می‌باشد و شیعیان آن حضرت در طول تاریخ همواره تلاش کرده‌اند با الگوگیری از رئیس مذهب جعفری، خود را هر چه بیشتر به خداوند نزدیک‌تر سازند گرچه دشمنان حسادت ورزند.
انتهای پیام/
