به گزارش یولن، به نقل از یورونیوز، این طرح که با همکاری دانشگاه ویتواترسرند، مقامات انرژی هسته‌ای و فعالان حفاظت از حیات‌وحش اجرا می‌شود، با پنج کرگدن آغاز شد و دانشگاه امیدوار است سرآغاز استفاده گسترده‌تر در جمعیت رو به کاهش کرگدن‌ها باشد.
در این کارزار ضد شکار، که به اصطلاح «ریزوتوپ» (Rhisotope) نامیده شده است، به شاخ‌های کرگدن‌ها ایزوتوپ‌های رادیواکتیو تزریق می‌شود؛ موادی که به گفته دانشگاه برای حیوانات بی‌خطرند اما توسط مأموران گمرک قابل شناسایی هستند.
سال گذشته حدود ۲۰ کرگدن در یک پناهگاه به طور آزمایشی تحت تزریق قرار گرفتند. این آزمایش‌ها زمینه‌ساز آغاز رسمی این طرح در روز پنجشنبه شد. ایزوتوپ‌های رادیواکتیو شکل‌های ناپایدار عنصر هستند که برای رسیدن به حالت پایدارتر، پرتو منتشر می‌کنند. این پرتوها قابل ردیابی هستند و معمولا باعث تغییر در ماده‌ای می‌شوند که بر آن می‌تابند.
در واقع این ایزوتوپ‌ها حتی در مقادیر پایین نیز توسط دستگاه‌های آشکارساز پرتو در فرودگاه‌ها و مرزها قابل شناسایی هستند و می‌توانند به دستگیری شکارچیان و قاچاقچیان منجر شوند.
جیمز لارکین، استاد دانشگاه، روز پنجشنبه در یک محل نگهداری کرگدن‌ها در شهر موکوپانه آفریقای جنوبی حین تزریق ایزوتوپ به شاخ کرگدن گفت: «ما ورای هرگونه تردید علمی نشان داده‌ایم که این فرایند برای حیوان کاملا بی‌خطر است و در عین حال شاخ را برای سیستم‌های امنیت هسته‌ای گمرکی بین‌المللی قابل شناسایی می‌کند.»
وی افزود حتی یک شاخ با سطحی بسیار پایین‌تر از رادیواکتیویته مورد استفاده در عمل، توانست هشدار آشکارسازها را فعال کند. همچنین آزمایش‌ها نشان دادند که شاخ‌ها حتی در داخل کانتینرهای ۲۰ متری مملو از جنس نیز قابل شناسایی هستند.
پژوهشگران پیش از این برای آزمودن این سیستم، از شاخ‌های کرگدن چاپ سه‌بعدی استفاده کردند که از نظر ویژگی‌های حفاظتی کاملاً مشابه کراتین طبیعی (ماده اصلی سازنده شاخ کرگدن) بودند.
طبق برآورد اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت، جمعیت جهانی کرگدن‌ها که در آغاز قرن بیستم حدود ۵۰۰ هزار بود، اکنون به حدود ۲۷ هزار کاهش یافته است. دلیل اصلی چنین کاهشی، تقاضای پیوسته در بازار سیاه برای شاخ کرگدن‌ها دانسته می‌شود.
آفریقای جنوبی با حدود ۱۶ هزار رأس، بزرگ‌ترین جمعیت کرگدن‌ها در جهان را دارد. اما این کشور همچنان با سطح بالای شکار غیرقانونی مواجه است و سالانه حدود ۵۰۰ کرگدن برای شاخ‌هایشان کشته می‌شوند. دانشگاه از مالکان پارک‌های حیات‌وحش خصوصی و مقامات ملی حفاظت از محیط‌زیست خواسته است که کرگدن‌های خود را تحت این فرایند تزریق قرار دهند.
گرچه این پروژه درمان نهایی یا راه‌حلی معجزه‌آسا برای مقابله با شکار محسوب نمی‌شود، اما پژوهشگران امیدوارند به‌عنوان بازدارنده‌ای مؤثر عمل کند؛ به‌ویژه که این روش برخلاف «دِهورنینگ» (برداشتن شاخ برای جلوگیری از شکار) تأثیر منفی کمتری بر رفتار کرگدن دارد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۴ در نشریه ساینس انجام شده بود، نشان داد برداشتن شاخ طی هفت سال در هشت ذخیره‌گاه شکار را ۷۸ درصد کاهش داده است، اما پژوهشی در سال قبل‌تر ثابت کرد که این اقدام توانایی کرگدن‌ها برای تعامل اجتماعی را محدود کرده و به کوچک‌تر شدن محدوده زیست طبیعی آن‌ها منجر می‌شود.
۵۸۵۸۸
