ابوالفضل خدائی: ۴ ژوئیه (۱۴ تیر) اتفاقی مهم در بریتانیا رخ خواهد داد. انتخابات زودهنگام که به باور ریشی سوناک لحظه انتخاب آینده برای بریتانیا است. در این انتخابات، رأی دهندگان در سراسر انگلیس تمام ۶۵۰ عضو مجلس عوام را برای یک دوره حداکثر پنج ساله انتخاب خواهند کرد. حزبی که اکثریت را در عوام، چه به تنهایی و چه در ائتلاف به دست آورد، دولت بعدی را تشکیل می دهد و رهبر آن نخست وزیر خواهد بود. مساله ای که نشان می دهد که بریتانیا بار دیگر در شرف تغییرات سیاسی خواهد بود.
مجید تفرشی پژوهشگر و تاریخدان در گفتگو با یولن در تحلیل خود از برگزاری انتخابات زودهنگام در بریتانیا گفت: پس از شکست سیاسی دولت ۴۵ روزه لیز تراس و روی کار آمدن ریشی سوناک، بحث انتخابات زودهنگام مطرح بود تا هر چه سریعتر وضعیت دولت مشخص شود. دولت محافظه کار با این مبنا که در پارلمان اکثریت را در اختیار دارد نیازی به برگزاری انتخابات زودهنگام نمی دید اما از جانب احزاب مختلف تحت فشار بود تا اینکه سرانجام در این حزب شکاف به وجود آمد و حتی در داخل این حزب ضرورت برگزاری انتخابات زودهنگام مطرح شد. در همین حال ریشی سوناک به منظور تقویت جایگاه و حزب خود دست به یک اقدام نامتعارف زد و با عضویت دیوید کامرون به مجلس لردها راه را برای انتصاب او به عنوان وزیرخارجه هموار کرد تا از این مساله نیز برای پیروزی خود در انتخابات استفاده کند.
سوناک همواره تاکید داشت که انتخابات در پاییز یا زمستان انجام خواهد شد و به نوعی از مساله طفره می رفت. وی در اظهارنظری قابل توجه اعلام کرد که انتخابات در نیمه اول سال ۲۰۲۴ برگزار نخواهد شد. اما پس از دو روز اعلام شد که این انتخابات در چهارم جولای انجام می شود. در همین راستا توافقی صورت گرفت؛ کسانی که معتقد بودند انتخابات باید هر چه زودتر برگزار شود و شخص ریشی سوناک که به دنبال به عقب انداختن آن و برگزاری در نیمه دوم سال بود. بنابراین در نهایت یک نوع آبروداری انجام شد و نخست وزیر بریتانیا در نهایت برگزاری این انتخابات زودهنگام را پذیرفت.
تفرشی در پاسخ به اینکه دلیل مخالفت سوناک برای برگزاری انتخابات زودهنگام چه بود گفت: او آمادگی لازم را برای این انتخابات نداشت و در تلاش بود تا با اجرای برنامه ها و سیاست هایی نظر مثبت رأی دهندگان را به خود جلب کند. این مساله نیز مستلزم زمان بود و هرچقدر موفق به خرید زمان می شد امکان شکست را به حداقل می رساند. اما چنین روندی رخ نداد و مجبور شد چهارم جولای را برای برگزاری انتخابات زودهنگام بپذیرد. می توان گفت که این اتفاق یک شکست برای سوناک و جناح او بود و تنها به دولت مربوط نمی شود، چرا که در درون حزب محافظه کار نیز اختلافات جدی در زمینه های اقتصادی، سیاسی، نظامی و دیپلماتیک وجود دارد.
این پژوهشگر در پایان در خصوص فضای رسانه ای بریتانیا و آینده انتخابات زودهنگام گفت: اگر چند انتخابات اخیر میان دوره ای و شهرداری ها در بریتانیا را مورد بررسی قرار دهیم متوجه خواهیم شد که حزب محافظه کار در وضعیت مناسبی قرار ندارد و در روند سقوط قرار گرفته است. در حال حاضر حزب محافظه کار در پارلمان اکثریت مطلق را در اختیار دارد و در بیشتر موضوعات بیش از نیمی اعضای پارلمان نظر مثبت ارائه می دهند اما همین طیف با نظرات و عملکرد دولت سوناک مخالفت می کنند و معتقدند که دولت او در حال رویافروشی است.
مهمترین دلیل که لیز تراس پس از ۴۵ روز مجبور به کناره گیری و یا استعفا شد ادعاهای اقتصادی برای رونق وضعیت بود که شاکله عقلای اقتصادی و مدیریتی بریتانیا این ادعا را رد و او را به چالش کشیدند. این در حالی بود که در آن برهه ریشی سوناک بر این باور بود که بهبود وضعیت کشور در کوتاه مدت میسر نیست و تنها در میان مدت امکانپذیر خواهد بود. اکنون به خوبی مشخص شده که ادعاهای گذشته لیز تراس در ابعادی وسیع تر توسط ریشی سوناک مطرح می شود. در واقع تبلیغات سوناک برای نخست وزیری نیز عملی نشد و نشان داد که شرایط اقتصادی بریتانیا پس از برگزیت، همه گیری کرونا و جنگ اوکراین به روند مطلوبی دست پیدا نکرده و رویافروشی لیز تراس به طرز پیچیده و هوشمندانه توسط سوناک ادامه دارد و شامل موضوعات غیراقتصادی نیز می شود.
آن چیزی که رسانه های بریتانیا مطرح می کنند احتمال بالای شکست حزب محافظه کار است. اما این به معنای قدرت دو حزب رقیب دیگر نیست. حزب لیبرال دموکرات پس از یک دوره نزول و انحطاط در حال بازسازی است و تعداد آرای آن کمی افزایش پیدا کرده است اما برای دستیابی به مسیر مطلوب و تبدیل شدن به یک حزب مقتدر راه زیادی در پیش دارد.
حزب کارگر نیز پس از یک دوره رهبری طولانی تونی بلر و پس از آن رهبری جرمی کوربین اکنون فردی به نام کی یر استارمر را به عنوان رهبر در اختیار دارد که معتقد بود راه میانه بین تونی بلر و گوردون براون خواهد بود. اما هر چه به پیش رفت رویکردها و سیاست های او به بلر در موضوعاتی چون خاورمیانه، همراهی با آمریکا و دوستی با اسرائیل نزدیک تر شد. در موضوعات داخلی نیز ثابت کرد که سیاست های او نزدیک به بلر است. بنابراین اگر حزب محافظه کار در انتخابات بازنده شود به واسطه قدرت دو حزب رقیب نیست. البته ناگفته نماند که حزب کارگر نیز نشان داده که روند رو به رشدی داشته و تصور رسانه های بریتانیا به این شکل است که در فاصله چهل روز به برگزاری انتخابات زودهنگام اگر همین امروز رأی گیری انجام شود حزب کارگر پیروز خواهد بود. یک پیروزی به صورت خفیف مطلق با اکثریت اندکی بالای ۵۰ درصد و یا حتی بدون احراز اکثریت پارلمانی و ضروت ائتلاف با احزاب دیگر؛ چه احزاب محلی، اسکاتلندی و یا ولزی و یا حزب سبز و یا لیبرال دموکرات و دیگر نمایندگان مستقل.
۳۱۱۳۱۱
