توضیحات مهدی زارع درباره زلزله صبح امروز مسجد سلیمان/ منتظر پس‌زلزله‌ها باشیم؟
توضیحات مهدی زارع درباره زلزله صبح امروز مسجد سلیمان/ منتظر پس‌زلزله‌ها باشیم؟
به گزارش یولن، مهدی زارع، استاد دانشگاه در این بار به یولن می‌گوید: «زلزله‌های مذبور در همان‌جایی رخ داده که در ۱۷ تیر ۱۳۹۸ زمینلرزه با بزرگای ۵.۷ موجب یک نفر کشته و بیش از ۱۰۰ نفر مجروح شد. سازوکار زمینلرزه ۱۵ آذر ۱۴۰۳ به صورت گسل فشاری نزدیک به قائم با راستای شمال غربی- جنوب شرقی بوده و ژرفای برآورد شده ۲۵ کیلومتر بوده به نحوی که سوی شرق/شمالشرقی گسل حرکت به سمت بالا (نشبت به فرودیواره در سوی غرب/جنوبغربی گسل) نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد مانند زمینلرزه سال ۱۳۹۸ گسل مسبب همچنان گسل رامهرمز است و در واقع رخداد ۱۵ آذر ۱۴۰۳ به نوعی مشابه و تکرار زمینلرزه ۱۷ تیر ۱۳۹۸ است.»
او ادامه می‌دهد: «ساعت ۱۱:۳۰:۳۳ روز ۱۷ تیرماه ۱۳۹۸ زلزله ۵.۷ در خوزستان در مختصات ۳۱.۹۵ درجه عرض شمالی و ۴۹.۰۵ درجه طول شرقی در جنوبشرق مسجد سلیمان رخ داد. ترک‌های جزئی منازل در ۱۰ روستا و تخریب بیش از ۵۰ درصد 8 خانه درپی زلزله مسجد سلیمان موجب یک کشته و 112 نفر مجروح شد . تخریب بناها و ساختمان‌ها وریزش گنبد مسجدجامع مسجد سلیمان و ترک‌ها بر دیوارهای خانه‌ها بخشی از خسارات منازل این شهرستان بود. گل گیر در گذشته دارای چشمه های آب شیرین و باغات میوه و درختان فراوانی بوده است ، بارش‌های زیاد و زمین حاصل خیر آن باعث فراوانی گیاهان و رشد انواع گل ها می‌شد به همین سبب آن را گلگیر می نامند. خشکسالی باعث از بین رفتن باغها و حفر تعداد زیادی چاه ژرف در پیرامون کارخانه سیمان گلگیر باعث خشک شدن چشمه ها شده است. اثر فرهنگی تاریخی فرودگاه مسجدسلیمان -که توسط انگلیسی ها و پس از اکتشاف نفت مسجد سلیمان در یک سده قبل احداث شده – در دهستان تمبی گلگیر به شماره ۳۲۰۴۵ در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسید. گل گیر از ۱۳۹۱ با تصویب هیپت وزیران به شهر تبدیل شده است.»
این استاد دانشگاه می‌گوید: «با توجه به جوان بودن پوسته این منطقه وقوع پس‌لرزه‌های فوج‌گونه دور از انتظار نیست. در زمینلرزه ۱۵ آذر ۱۴۰۳ نیز مشابه مدل آزاد شدن استرس در زلزله‌ای ۱۷ تیر ۱۳۹۸ چند هفته تا چند ماه بعد پس‌لرزه‌های فوج‌گونه ادامه داشته باشد. در این پهنه چون لایه‌های پوسته نامقاوم در زاگرس وجود دارد و فشار و استرسی که در گسل‌ها جمع شده به جای اینکه یک دفعه و در یک شکستگی آزاد شوند؛ به صورت مجموعه‌ای از زلزله‌ها آزاد می‌شود که به آن زلزله فوج‌گونه می‌گویند. کانون زمینلرزه در جنوب ۲۰ کیلومتری مسجد سلیمان در پهنه گسله آغاجاری، شوشتر و رامهرمز رخ داد. زلزله به احتمال با جنبایی گسل رامهرمز مربوط بوده است.»
او با بیان اینکه گسل رامهرمز یک گسل فشاری است که سوی شرق/شمالشرق بر روی بخش غربی / جنوب غربی بالا آمده است، می‌گوید: «طول گسل رامهرمز 100 کیلومتر و در مرز جنوبی زاگرس چین‌خورده در مجاورت کوهپایه زاگرس و بخشی از شرق مرز ساختای فروبار دزفول است. بدین ترتیب گسل مذبور بخشی از مرز کوه-دشت خوزستان که از مجاورت شهر رامهرمز در جنوب شرقی شوشتر می گذرد. در راستای این گسل تاقدیس نفت سفید بر روی رسوبات کواترنری دشت آبرفتی رامهرمز رانده شده است. جنبایی گسل رامهرمز تحت اثر جنبایی ساختارهای زمین‌شناختی پی سنگی به ویژه لایه نمک هرمز رخ می دهد و لایه نک در پی سنگ عنوان مانعی برای شکستگی عمل می‌کند. حرکت در راستای این گسل با جابه جایی فشاری در چندین زلزله قابل توجه با بزرگای متوسط تا شدید در سالهای اخیر در ایران قابل توجه بوده و امکان گسیختگی بزرگتر با زمیلرزه ای شدید هم در راستای آن وجود دارد.»
مجله خبری یولن
