فرزانه فراهانی: رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور در گفتگو با یولن، درباره وضعیت آب و هوایی و اقلیم سواحل مکران که به عنوان گزینه‌ای برای جابجایی پایتخت مطرح شده می‌گوید: سواحل مکران در جنوب شرق ایران واقع شده است و منطقه گرم و خشک کشور محسوب می‌شود و میزان بارندگی سالانه آن در مقایسه با میانگین کشوری کمتر است و معمولا در انتهای پاییز و زمستان در آنجا بارندگی داریم و برخلاف شمال کشور که دوره بارندگی طولانی‌تری در بهار دارد، با شروع فصل بهار بارندگی‌ها قطع می‌شود.
احد وظیفه می‌گوید: سیستم اقلیم سواحل مکران در فصل بهار و قبل از شروع بارش‌های موسمی خیلی گرم می‌شود؛ این سواحل در منطقه‌ای از ایران واقع شده است که به خصوص در مناطقی مثل چابهار و شهرستان‌هایی که در جنوب سیستان و بلوچستان واقع شده‌اند، منطقه‌ای است که تحت تاثیر اثرات مونسون اقیانوس هند(مونسون محصول رطوبت اقیانوس و گرمای خشکی است که در یک فرآیند تبدیل به ابرهای بارشی می‌شود) هستند.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با اشاره به بارش‌های تابستانه مونسون، اضافه می‌کند: در فصل تابستان تقریبا هر روز در سواحل مکران با ابر و رگبار و رعد و برق به ویژه در ساعات بعدازظهر مواجه هستیم و بارندگی‌های زیادی دارد.
وظیفه همچنین توضیح می‌دهد: بارش‌های مونسونی تابستانه در تهران خیلی به ندرت رخ می‌دهد اما در سواحل مکران بارش‌های موقت تابستانه در بعدازظهرها تقریبا همیشگی است و قبل از شروع بارش‌های مونسون هوا بسیار گرم و خشک است.
او با اشاره به سابقه گرمای شدید و تلفات انسانی در هند در اردیبهشت و خردادماه، می‌گوید: هند خواستگاه اصلی مونسون است (که جنوب سیستان و بلوچستان را هم دربرمی‌گیرد) و به محض اینکه تابستان شروع می‌شود و ابرها در آسمان شکل می‌گیرند، باعث تلطیف هوا و کاهش گرمای تابستان می‌شوند. البته اقلیم سیستان و بلوچستان که سواحل مکران نیز در بخشی از آن واقع شده است دقیقا مثل هند نیست که هر روز شاهد بارش‌های تابستانه باشیم.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ادامه می‌دهد: جنوب شرق کرمان، جنوب سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان از جمله مناطقی‌اند که تحت تاثیر بارش‌های مونسون تابستانه هستند و به طور کلی سواحل مکران آب و هوای گرم و نسبتا خشک دارند.
وظیفه می‌گوید: میانگین بارش شمال و جنوب سیستان و بلوچستان سالانه حدود ۱۰۰ میلی‌متر و میانگین بارش کشور حدود ۲۳۰ میلی‌متر است؛ بارندگی در جنوب سیستان و بلوچستان از نظر بیشتر از شمال استان است و این مربوط به تاثیر بارش‌های مونسونی تابستانه است.
او تاکید می‌کند: حالا که بحث پایتخت شدن سواحل مکران است باید بگوییم که این نقطه جایی نیست که آب موجود در آن به تنهایی بتواند آبی مثل آب مورد استفاده در کلانشهری چون تهران را که هم‌اکنون پایتخت است، تامین کند؛ مگر اینکه مثل کشورهای عربی مانند امارات، عربستان سعودی و قطر از شیرین سازی آب دریا استفاده شود.
وظیفه با اشاره به اینکه سواحل مکران در جنوب شرق سیستان و بلوچستان و رو به اقیانوس هند واقع شده است، ادامه می‌دهد: شمال تنگه هرمز و منطقه شرق آن که به سواحل جنوب شرق ایران و سواحل جنوبی پاکستان متصل می‌شود، هم مرز با اقیانوس هند قرار دارد.
او اظهار می‌کند: خلیج فارس به واسطه محدود بودنش، هم شوری بیشتری دارد و هم دمای بالاتری دارد و شیرین سازی آب دریا در خلیج فارس به طور نسبی هزینه بالاتری نسبت به شیرین سازی آب دریا در اقیانوس هند دارد؛ چون اقیانوس هند به واسطه عمق و پهنه بزرگی که دارد، آب آن شوری کمتری دارد و در نتیجه برای شیرین سازی مناسب‌تر است.
وظیفه اینطور ادامه می‌دهد: اگر بنا شود که کلانشهری مثل تهران در سواحل مکران احداث شود، به دلیل گرمای هوا جزو شهرهایی می‌شود که مصرف انرژی بالایی دارد و البته الان که تکنولوژی به کمک انسان آمده و نسبت به گذشته می‌شود با بکارگیری تکنولوژی موثر مثل خیلی از نقاط دنیا بحث انرژی را به سادگی حل کرد.
او می‌گوید: در منطقه‌ای مثل سواحل مکران در جنوب شرق ایران، شرایط استحصال بیشترین حجم انرژی خورشیدی را داریم؛ چون به طور نسبی خورشید در تابستان در این منطقه به طور عمود می‌تابد و زمستان‌ها هم که عرض‌های شمالی زاویه میل خورشیدی افزایش پیدا می‌کند، به خط عمود نزدیکتر است و بنابراین دریافت انرژی بیشتر است.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، تاکید می‌کند: به شرط ایجاد و توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در جنوب شرق کشور می‌توان به تامین انرژی مورد نیاز و انتخاب سواحل مکران برای پایتخت جدید به طور جدی فکر و اقدام کرد.
وظیفه می‌گوید: در مناطق شمالی سواحل مکران بیابان بدون استفاده به دلیل بارش کم سالانه‌ای که دارند، برای ایجاد و توسعه مزارع و نیروگاه‌های خورشیدی زیاد داریم و از تکنولوژی‌های دیگری مثل انرژی هسته‌ای، انرژی باد و انرژی امواج آب دریا هم می‌توان به عنوان مجموعه‌ای از انرژی‌های پاک استفاده کرد.
او ادامه می‌دهد: در کنار موضوع تأمین انرژی برای سواحل مکران، مسائل دیگری هم مثل مسئله محیط زیست وجود دارد و البته امروزه در دنیا هیچ مسئله‌ای در دنیا وجود ندارد که تکنولوژی نتواند راه حلی برای آن ارائه بدهد و این کار شدنی است اگر سرمایه گذاری لازم برای آن انجام شود.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور می‌گوید: بین دمای شمالی‌ترین و جنوبی‌ترین نقطه کشورمان حدود ۴۰ درجه اختلاف دما وجود دارد و اگر به طور فرضی اردبیل و چابهار که به سواحل مکران نزدیک است، را در نظر بگیریم همین مقدار حدودا ۴۰ درجه با هم اختلاف دما دارند و البته اختلاف دما در تابستان کمتر می‌شود؛ گاهی دمای هوا در چابهار در فصل تابستان به حدود ۵۰ درجه و یا بالاتر هم می‌رسد.
