جزییات حادثه درحاشیه امامزاده اسماعیل/ فروریزش زمین در چیذر؛ چرا اتفاق افتاد؟

نورا حسینی: ۵ مرداد امسال بود که  ترکیدگی لوله آب در خیابان برزیل باعث آب شستگی درخیابان ولیعصر محدوده توانیر و شکست آسفالت و ریزش در محدوده جنوب به شمال خیابان ولیعصرقبل از تقاطع پل شهید همت شد. 
بر اساس مطالعات محققان حوزه مخاطرات، در سطح شهر تهران از سال ۹۶ تاکنون ۱۰ فروریزش مهم از شهران تا میدان حر و سه راه خیام رخ داده که عمده دلیل این پدیده‌ها نشت آب به دلیل فرسودگی خطوط توزیع، عدم خاکریزی صحیح در مسیر لوله‌ها، جنس نامناسب قطعات و اتصالات و لوله‌ها بوده است. عصر روز گذشته هم ترکیدگی لوله آب باعث نشست زمین در محله چیدز شد. 
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران، درباره جزییات این حادثه به رسانه‌ها گفته، عصر روز گذشته، یک مورد حادثه نشست زمین به‌آدرس چیذر، خیابان کلهر، امامزاده اسماعیل به سامانه ۱۲۵ اعلام شد و بلافاصله سه ایستگاه به محل حادثه اعزام شدند.آتش‌نشانان در محل مشاهده کردند که در کنارگذر امامزاده اسماعیل، زمین ریزش‌هایی پیدا کرده بود و مشخص بود که این ریزش‌ها در خیابان اصلی نیز صورت گرفته است، به همین دلیل، همکاران من در ابتدا تردد در این محل را ممنوع کردند و چند ساختمان اطراف را نیز تخلیه کردند.

به گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران در انتهای گودال ایجادشده، مقدار زیادی آب جمع شده بود که به‌گفته عوامل سازمان آب، لوله‌ها مسدود شده است و هنوز منبع این آب مشخص نیست. از شب گذشته، دو بیل مکانیکی در حال کار به‌روی گودال هستند و عملیات تعمیر گودال ادامه دارد. این حادثه مصدومی نداشت و محل برای بررسی‌های بیشتر به عوامل شهرداری تحویل داده شده است.
معاون عملیات سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هم به حضور شهردار تهران در محل حادثه اشاره کرده و گفته بود: مسیر حرکتی آب و مسیر احتمالی قنوات که دلیل این فروریزش بوده توسط دستگاه‌های مانیتورینگ در حال بررسی است و کارشناسان مشغول ارزیابی وضعیت هستند.
صبح امروز، احمد علوی، عضو شورای شهر تهران علت اصلی حادثه نشست زمین در کنار امامزاده اسماعیل در چیذر را ترکیدگی یکی از لوله‌های اصلی آب منطقه عنوان می‌کند. به گفته علوی ابتدا تصور این بود که نشت آب، فرونشست یا مربوط به قنات‌ها باشد که اینگونه نبود و علت حادثه ترکیدگی یکی از لوله‌های اصلی آب منطقه بود که متاسفانه به علت اینکه لوله اصلی بود آب زیادی به سطح منطقه آزاد کرد. 
علی بیت اللهی، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به یولن درباره این حادثه می‌گوید:‌ براساس اعلام مسئولان شهرداری و آتش نشانی شهر تهران ، عصر روز گذشته یعنی جمعه ۱۱ آبان ماه در محدوده خیابان کلهر در محوریت امام زاده اسماعیل در سطح خیابان و به ویژه سمت جنوبی این خیابان فرریزش‌هایی در سطح زمین ظاهر می‌شود و بیم آن می‌رود که ساختمان های مجاور دچار ریزش شود. براساس گزارش های منتشر شده تنها یک نفر جراحت جزئی را متحمل می شود و تا ساختمان برای احتیاط تخلیه می‌شود.

او با اشاره به عملیات عمرانی که در این محدوده درحال انجام است، می‌گوید :‌ سه دلیل می‌تواند عامل بروز این فروریزش‌های سطحی در خیابان کلهر در محله چیذر باشد که یکی از دلایل اصلی وجود رشته قنات‌هایی است که از سمت شمال به جنوب یعنی از سمت بلوار اندرزگو به سمت بزرگراه صدر (یک رشته قنات حدود ۹۰۰ متری )به جنوب امتداد دارند. 
او با اشاره به این که ‌در شرق و غرب این محدوده   حدود ۶ رشته قنات از سمت شمال به جنوب امتداد دارد می‌گوید:‌ در این محدوده  رشته قنوات زیادی وجود دارد و در زمان‌های قدیم این مسیر برای انتقال آب و آبیاری و … استفاده می‌شده  که این قنات‌ها متاسفانه با فروریزش زمین در سطح شهر تهران ارتباط زیادی دارند.  

بیت اللهی حادثه میدان ونک را یادآوری می‌کند و می‌گوید:‌ یکی از احتمالات این فروریزش می‌تواند همانند حادثه‌ای باشد که در میدان ونک رخ داد یعنی این حادثه ناشی از نشت آب از طریق لوله‌های آب است، معمولا محل‌های آب‌شستگی به دلیل ایجاد حفره و وجود فضای خالی زیر سطحی، فروریزش را موجب می‌شود.

او فعالیت عمرانی امام زاده اسماعیل را هم در این فرونشست ها بی‌تاثیر ندانست و گفت:‌ این گودبرداری‌ها اگر بدون دیوارهای حائل یا بدون عایق‌بندی باشد، موجب گسیل آب‌های زیرسطحی و رگ‌آب‌ها به محل گود می‌شود و در ادامه جریان آب، خاک و دانه‌بندی خاک از زیر محل شسته می‌شود و  این پدیده نیز موجب فروریزش و ایجاد فروچاله‌ها در سطح زمین می‌شود.

۴۷۴۷