به گزارش خبرگزاری یولن، مصریان باستان در زمینه پزشکی بسیار پیشرفته بودند و به دلیل مهارتها و دانش خود که ما هنوز هم هزاران سال بعد از آنها یاد میگیریم، مورد توجه قرار گرفتهاند. اما مواردی وجود داشت که مصریها برای درمان آن تلاش کردند و ناکام شدند. یکی از این موارد هنوز هم برای بشر چالش است و آن سرطان، جهش بافت زنده به چیزی بدخیم و کشنده، است.
با این وجود، ما شواهد جدیدی داریم که نشان میدهد مصریان باستان سرطان را نمیپذیرفتند. دو جمجمهای که در حال حاضر در مجموعه داکورث دانشگاه کمبریج نگهداری میشوند، شواهدی از سرطان و تلاشهایی برای درمان آن را نشان میدهند.
ادگارد کاماروس دیرینهپاتولوژیست از دانشگاه سانتیاگو د کامپوستلا در اسپانیا میگوید: «این یافته شواهد منحصربهفردی است که نشان میدهد چگونه پزشکی مصر باستان در بیش از ۴۰۰۰ سال پیش سعی در مقابله یا کشف سرطان داشته است. این یک دیدگاه جدید فوق العاده در درک ما از تاریخ پزشکی است.»
این دو جمجمه هر دو نشانههای سرطان را بروز میدهند؛ اما هر کدام، پس از تجزیه و تحلیل دقیق میکروسکوپی و سیتیاسکن، داستان بسیار متفاوتی را روایت میکنند.
جمجمه شماره ۲۳۶ متعلق به مردی است که بین ۲۶۸۷ تا ۲۳۴۵ قبل از میلاد در مصر باستان زندگی میکرد. او در اوایل دهه ۳۰ زندگی خود درگذشت و جمجمه او با حدود ۳۰ ضایعه، مطابق با سرطان متاستاز، پر شده است، اگرچه تشخیصهای احتمالی دیگری نیز وجود دارد.
بیشتر این ضایعات نسبتاً کوچکند، اما ضایعات قابلتوجه بزرگتری نیز وجود دارند، از جمله شکافی به اندازه یک سکه که در اثر تخریب با بافت سرطانی یا نئوپلاسم در بالای جمجمه مرد، توخالی شده است.
هنگامی که محققان نگاه دقیقتری به ضایعات انداختند، متوجه پدیده خارقالعادهای شدند. لبهها با علامتهای برش مشخص شدهاند، گویی جراحی باستانی تلاش کرده است تا نئوپلاسمها را با استفاده از ابزار فلزی از بین ببرد. این بریدگیها نشانهای از بهبودی اندک هستند که نشان میدهد در حوالی زمان مرگ رخ دادهاند؛ شاید پزشک به عنوان آخرین راهحل این کار را کرده باشد، اما تقریباً به طور قطع در ارتباط با سرطان مرد است.
جراح ارتوپد آلبرت ایسیدرو از بیمارستان دانشگاه ساگرات کور میگوید: «به نظر میرسد مصریان باستان نوعی جراحی مربوط به وجود سلولهای سرطانی را انجام میدادند. این موضوع ثابت میکند که پزشکی مصر باستان نیز در حال انجام درمانهای تجربی یا اکتشافات پزشکی در رابطه با سرطان بوده است.»
جمجمه شماره E۲۷۰ در مجموعه داکورث متعلق به یک زن است که بین سالهای ۶۶۳ تا ۳۴۳ قبل از میلاد زندگی میکرد. او در هنگام مرگ بیش از ۵۰ سال داشت و جمجمهاش پر از داستان است. اولین چیزی که ممکن است متوجه شوید ضایعه بزرگی است که بر بالای جمجمه بین استخوانهای قدامی و جداری راست قرار دارد. این ضایعه با استئوسارکوم یا مننژیوم، در میان سایر تشخیصهای بالقوه سازگار است.
اما علائم دیگری نیز روی جمجمه وجود دارد. روی ابروی چپ او جراحت بزرگی دیده میشود که در اثر ضربه شدید ایجاد شده است. محققان میگویند، به نظر میرسد شخصی با سلاح تیز به سر او ضربه زده و کمی عقب تر در سمت چپ بالای سر او جراحتی است.
چیزی که این جراحات را واقعا جالب میکند، آن است که آنها به خوبی بهبود یافتهاند. ما نمی دانیم که آیا این زخمها همزمان یا جداگانه ایجاد شدهاند، اما زن مجروح از هر دو جان سالم به در برده بود و این موضوع، نشان میدهد که او ممکن است تحت درمان قرار گرفته باشد. اما حقیقت زخمها هنوز معما است.
آیا این زن یک نظامی بوده است؟
تاتیانا توندینی باستان شناس از دانشگاه توبینگن آلمان میگوید: «اگر چنین است، ما باید در نقش زنان و نحوه مشارکت فعالشان در درگیریهای دوران باستان بازنگری کنیم. ضایعه سرطانی بزرگ روی جمجمه زن، برخلاف جمجمه مرد و آسیبهای قبلی او، هیچ نشانهای از درمان را نشان نمیدهد که بتوانیم با اطمینان آن را شناسایی کنیم».
بنابراین، در حالی که علت مرگ هر دو بیمار را نمیتوان به وضوح مشخص کرد، وضعیت پیشرفته سرطان در هر دو مورد نشان دهنده ارتباطی با مرگومیر است که نمیتوان نادیده گرفت. اگرچه تلاش برای درمان توسط مصریان باستان انجام شده است، اما به نظر میرسد که درمان آن دست نیافتنی باقی مانده است.
منبع: sciencealert
۲۲۷۲۲۷
