به گزارش خبرگزاری فارس از ایلام، جنگلهای بلوط و درختان گون در استان ایلام هر ساله توسط عده‌ای قلع و قمع می‌شوند این موضوع سبب گلایه مردم و طبیعت دوستان شده و داد آنها را درآورده است.
سرمایه خدادادی که برای نسل‌های بعد از خود برجای می‌گذاریم تله‌ای از خاک و خاشاک است؛ دیگر نفسی برای آیندگان باقی نخواهد ماند گونه‌های گیاهی جنگلهای ایلام را دیگر باید در کتاب‌ها دنبال کرد.
جنگلهای بلوط ایلام در حال نابودی است اما کسانی هستند که فریادهای نابودی درختان بلوط و گون را نمی‌شنوند؛ پناهگاه حیوانات، دیگر در امان نیست، سفره مردمی که از دل جنگل زندگی خود را می‌گذرانند، دیگر خالی می‌ماند.
آری به راستی ما به دنبال چه هستیم چرا هنوز حال جنگلهای بلوط زاگرس ایلام بدین‌گونه است چرا باید هر روز زخم‌هایی بر تن بی‌جان درخت بلوط و گون ببینیم چرا در هر گوشه‌ای از شهر می‌نگریم صحنه‌هایی از قطعه قطعه شدن درختان بلوط و گون و به آتش کشیده شدن آنها را ببینیم؟
بی‌تدبیری مسوولان تا به کی ادامه دارد؟ دگر چه بهانه بر سر دارند؟ اعتباراتی هر ساله در جهت بهبود شرایط تصویب می‌شود اما کماکان درختان جنگلهای زاگرس ایلام نابود می‌شوند پس کجا باید سیلی بر گوش خواب آلودگان زد و آنها را از خواب بیدار کرد.
جنگلهای بلوط ایلام به شکل قبل زادآوری ندارند
مهدی نورمحمدی مستندساز و طبیعت دوست ایلامی به فارس گفت: نکته‌ای که بیشتر حائز اهمیت است و ما از آن غافل هستیم این است که جنگلهای بلوط ایلام به شکل قبل زادآوری ندارند؛ تخریب عاملی است که به شدت مشهود است؛ چرای بی‌رویه دام یکی از عوامل اصلی تخریب جنگل است اما با این حال به آن توجه نمی‌شود و اقدامی در جهت جلوگیری از تخریب انجام نمی‌شود.
وی افزود: گفته می‌شود که استان ایلام باید قطب دامپروری شود، این موضوع بدون کارشناسی صورت می‌گیرد علت آن این است که دیگر جنگل ظرفیت دام بیشتر از این را ندارد، وقتی که دام چرای کافی نداشته باشد دامدار به جنگل و طبیعت فشار وارد می‌کند، درختان را قطع می‌کند و نهال جدید زادآوری دیگر ندارد.
این مستند ساز ادامه داد: اگر محیط زیست و منابع طبیعی بخواهند چالش تخریب جنگل‌ها را برطرف کنند باید از فضای مجازی و آموزش کمک بگیرند یعنی باید به شدت سازمان‌ها برای آموزش در زمینه فرهنگ سازی و استفاده درست از طبیعت پای کار بیایند.
وی گفت: باید تغییر در نگرش مردم صورت بگیرد و همین جنگل‌ها را حفظ کنیم زیرا این جنگل‌ها دیگر زادآوری ندارند؛ جنگلهای ایلام بهترین پتانسیل برای صنعت گردشگری پایدار و با برنامه دارد؛ می‌توان به جای صنعت دامپروری که ظرفیت آن بیش از حد توان جنگلهای ایلام است از حوزه گردشگری در جنگلهای زاگرس استفاده کرد.
فرسایش خاک چالشی تخریبی برای جنگلهای بلوط و گون
نورمحمدی افزود: یکی دیگر از چالش‌های تخریب جنگلهای بلوط و گون ایلام فرسایش خاک است که اتفاق می‌افتد و پوشش گیاهی از بین می‌برد؛ با این حال جنگلهای زاگرس به یک ساختار سنگی تبدیل می‌شوند؛ این خاک غنی که برای کشاورزی و دامپروری و به عنوان یک تاج پوشش عمل می‌کند موقع باران از سرعت باران می‌کاهد و آب بارش را جذب می‌کند.
وی تصریح کرد: عملیات‌های عمرانی خیلی از جنگل‌ها و درختان گون و بلوط را تخریب می‌کنند به طور مثال منابع نفت و گاز که در اختیار داریم به عنوان یک ثروت برای استان شناخته می‌شود چرا که در گذشته برای شناسایی نفت و گاز با هلیکوپتر به مناطق می‌رفتند الان برعکس است پیمانکاران هر جایی نیاز داشته باشند جاده درست می‌کنند منابع طبیعی هم چراغ سبز به آنها نشان می‌دهد.
نورمحمدی ادامه داد: در قدیم دامداران سرشاخه درختان را قطع می‌کردند الان دیگر تنه درختان را قطع می‌کنند؛ الان منابع طبیعی کجاست که به این افراد آموزش دهد؟ اداره ترویج منابع طبیعی کجاست که باید هر روز جهت آموزش به افراد اقدام کند؟ مشکلی خیلی‌ها این است که وقتی ایده نباشد قطعاً صورت مسئله را پاک می‌کنند؛ خیلی از کسانی که به عنوان سر شاخه زنی درختان حتی به اسم دامدار کار می‌کنند زغال گیر هستند درختان را قطع می‌کنند و بعد از مدتی که آب از آسیا می‌افتد درختان خشک را به ذغال تبدیل می‌کنند؛ محیط زیست و منابع طبیعی به شدت نیازمند کار فرهنگی است که در این چند سال اخیر هیچ سازمان دولتی کار فرهنگی صورت نداده است.
این مستندساز ایلامی در پایان گفت: اگر هزینه‌ای برای کاشت نهال در جنگل‌ها صورت می‌گیرد باید در کنار آن کار فرهنگی هم انجام شود صرف این نباشد که به شبکه‌های تلویزیونی مبلغی پرداخت و آمار را اعلام کنند که این کار فرهنگی نیست کار فرهنگی برای حفظ جنگلهای بلوط زاگرس ایلام باید در قالب شعر، مقاله، هنر و فیلم درباره آن موضوع کار شود.
هرساله بودجه‌های کلانی برای احیای جنگلهای زاگرس در نظر گرفته می‌شود
آزادی یکی دیگر از طبیعت دوستان ایلامی به فارس گفت: این پذیرفتنی نیست که درباره یک سرمایه خدادادی صحبت کرد؛ باید آن شرایط را از نزدیک دید؛ مدیران جلسه‌ای برای مشکلات جنگلهای بلوط و گون در ایلام برگزار می‌کنند اما دریغ از اینکه حتی جاهایی که درختان جنگل به کلی تخریب شده است، دیده باشند.
وی افزود: بودجه‌های کلانی برای احیای جنگلهای زاگرس ایلام هر ساله در نظر گرفته می‌شود؛ اگر با چند نهال بخواهند دوباره این وسعت جنگل را احیا کنند یک خیال باطل است که در فکر آنها پرورده می‌شود که باید یک کار و فرهنگ صحیح در این زمینه انجام شود؛ امیدواریم یکبار برای همیشه این مسئله برطرف شود.
نگهداری از مناطق حفاظت شده توسط سازمان محیط زیست
محمدی معاون فنی سازمان حفاظت محیط زیست استان ایلام به فارس گفت: سازمان جنگل‌ها و مراتع اداره منابع طبیعی متولی حفظ و نگهداری جنگلهای بلوط و گون زاگرس استان ایلام است؛ جنگل‌هایی که در مناطق حفاظت شده قرار دارند سازمان محیط زیست وظیفه حفظ و نگهداری از آنها را بر عهده دارد.
وی افزود: فرق مناطق حفاظت شده با آزاد این است که مناطقی که ما پوشش می‌دهیم محدودتر است و مأمورین سازمان محیط زیست مرتبط از مناطق و جنگلهای حفاظت شده نگهداری و در آن مناطق حضور مستمر دارند و نظارت دقیقی بر این مناطق خواهند داشت و با تخریب کنندگان برخورد قاطع و قانونی انجام می‌دهند.
معاون فنی سازمان حفاظت محیط زیست استان ایلام ادامه داد: به صورت سالیانه اعتباراتی جهت پیشگیری از بیماری‌های انگلی که منجر به نابودی جنگلهای بلوط و گون در استان می‌شود تخصیص داده و با نظارت کافی و مستقیم به بخش خصوصی برای از بین بردن بیماری لورانتوس پرداخت می‌شود.
وی افزود: تاکنون در جنگلهای تحت حفاظت محیط زیست هیچگونه عملیات عمرانی صورت نگرفته و اجازه نمی‌دهیم که با این کار درختان بلوط و گون و همچنین پوشش گیاهی جنگل‌ها از بین بروند مگر اینکه قانون این اجازه را بدهد که یک سری اقدامات عمرانی صورت بگیرد.
محمدی افزود: در چند سال گذشته کلاس‌های آموزشی جهت مناطق حاشیه نشین و روستایی که به جنگل‌ها نزدیک‌تر هستند برگزار و در آن آموزش طرز صحیح استفاده از نعمت‌های جنگل، فوایدی که جنگل برای مردم و نسل‌های آینده دارند و همچنین عواقب از بین رفتن جنگل را آموزش دادیم.
وی در پایان گفت: درخصوص دامدارانی که دارای پروانه چراگاه هستند می‌توانند طبق شرایطی از مناطق حفاظت شده استفاده کنند در صورت مشاهده تخریب جنگل از طرف دامداران حتی شاخه زنی چه برسد به قطع درختان با حضور مأمورین سازمان محیط زیست مستقر در مناطق حفاظت شده برخورد قانونی و به دستگاه قضایی معرفی خواهند کرد.
درختان بلوط و گون را در جنگل قطع و به زغال تبدیل می‌کنند
طاهری رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان مهران در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفت: تولید سالانه جنگلهای ایلام چوب است خیلی از درختان جنگلهای ایلام خشک و به صورت هرس طبیعی درخت نمی‌تواند به شاخه آبرسانی کند، استفاده و استحصال این موارد برای مردم زیاد نگرانی ندارد اما مشکل اصلی افرادی است که به صورت هدفمند درختان بلوط و گون را در جنگل قطع و به زغال تبدیل می‌کنند.
وی افزود: برخی از اقدامات دامدارا از نظر منابع طبیعی ممنوع است ولی به دور از دید مامورین سازمان سرشاخه زنی می‌کنند نه اینکه کل درختان را قطع کنند، امسال که کاهش علوفه شدید ناشی از خشکسالی پارسال را داریم ناگزیر دامداران شروع به سر شاخه زنی درختان در تمام جنگلهای استان ایلام می‌کنند.
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان مهران ادامه داد: در استان کردستان به صورت مرسوم سرشاخه زنی درختان جنگل را ترویج می‌دهند نظر آنها این است که پای درختان سبک می‌شود یک اختلاف نظری بین کارشناسان جنگل است و یک وحدت رویه در این زمینه وجود ندارد ولی ما در سطح جنگلهای بلوط و گون زاگرس استان ایلام ممنوعیت سرشاخه زنی را اعلام داشته‌ایم.
وی افزود: در خصوص عملیات‌های عمرانی به طور مثال جاده ایلام به مهران سال اول با قطع درختان برای این عملیات مقابله کردیم هر چند برای این کار توجیه ملی وجود دارد و این مسیر اربعین و کربلا است؛ بایستی مشاورین منابع طبیعی طوری مسیر را انتخاب کنند که کمترین تخریب و آسیب به درختان را در پی داشته باشد؛ الان نزدیک به سه سال است که اجازه قطع یک درخت برای عملیات‌های عمرانی را نداده‌ایم.
طاهری تصریح کرد: ما بیشتر برای جامعه هدف که دامداران و جنگل نشین هستند کلاس‌های آموزشی تعریف و برگزار کردیم برای بقیه جامعه هدف شهرنشین و ما به آنها دسترسی نداریم باید از طریق رسانه‌ها، شبکه‌های فضای مجازی، خبرگزاری‌ها فرهنگ سازی و آموزش صورت بگیرد.
وی ادامه داد: ما در برخورد با تخریب کنندگان جنگلهای بلوط و گون در استان ایلام بدون اغماض برخورد قانونی انجام خواهیم داشت مثلا در روستاهای اطراف ایلام چند مورد که حتی با مامورین منابع طبیعی درگیر شدند افراد را به دستگاه قضایی معرفی و مجازات سنگین برای آنها در نظر گرفته شده است؛ ما با افرادی که به صورت هدفمند و سازماندهی شده اقدام به قطع درختان خرید و فروش هیزم در سطح استان ایلام می‌کنند برخورد خواهیم کرد.
طاهری در پایان گفت: اگر مواردی از تخریب درختان جنگل‌ها و پوشش گیاهی در سطح استان از طرف مردم مشاهده شد با شماره تماس ۱۵۰۴ همکاران ما را در منابع طبیعی در جریان قرار دهند تا بتوان به سرعت این موارد را پیگیری کرد همچنین ما در بین مردم که بیشتر در روستاها زندگی می‌کنند با معرفی دهیار تعدادی که مورد وثوق و سابقه تخریب جنگل نداشته باشند به عنوان همیار افتخاری کارت برای آنها صادر تا منابع طبیعی را در حفظ جنگلهای استان ایلام یاری کنند.
قابل توجه مسوولین منابع طبیعی استان ایلام منابع طبیعی تاکنون کار فرهنگی که تاثیر گذار باشد از طریق رسانه‌ها فضای مجازی در خصوص جنگلهای زاگرس انجام نداده و تنها به یک سری آموزش‌های ابتدایی بسنده کرده است.
در چند سال اخیر هر اندازه درخت کاشت شده شاید چند درصد آن بیشتر رشد نکرده و علت آن هم چرای بیش از حد دام در سطح استان ایلام است که باید با فرهنگ عمومی به مقابله با این بحران شتافت.
امیدواریم واحد ترویج اداره منابع طبیعی به حالت یک واحد بلااستفاده نباشد و به صورت مستمر و فعال‌تر کارهای فرهنگی در زمینه حفظ و نگهداری از جنگلهای بلوط و گون در استان ایلام انجام دهد.
انتهای پیام/س
