به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه یولن، هر انقلاب و حرکت سیاسی از یک پشتوانه معرفتی و ایدئولوژیک برخوردار است. ما انقلاب اسلامی را نوری می‌دانیم که در عصر ظلمت مدرنیسم بار دیگر انسانی را به خود و خداوند ارجاع داده و با اتکا بر آموزه‌های اساسی قرآن و عترت نظامی را تشکیل داد که مجرای تحقق وعده خداوند شود. سؤالی اساسی در این بین است که آیا انقلاب در تبیین و تفهیم ارزش‌های خود به جهانیان بالاخص مسلمین جهان موفق بوده است؟
با حجت‌الاسلام رضا غلامی، رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه حاصل این مصاحبه را خواهید خواند.
در طول ۴۰ سال گذشته کار فرهنگی اولویت ما نبوده است
غلامی ابتدا در مورد کارنامه ۴۰ ساله جبهه انقلاب و تبیین معارف اساسی گفت: معتقدم ما طی ۴۳ سال گذشته در تبیین اندیشه ناب انقلاب اسلامی تلاش‌هایی داشته‌ایم. بی‌انصافی است اگر زحمات مدیران فرهنگی و یا شخصیت‌های فرهنگی‌ای که مستقلا و در مواردی بدون کمک دولتی در این زمینه گام‌هایی را برداشته‌اند، نادیده بگیرم، اما باید توجه کنیم کاری که طی ۴ دهه اخیر شده با نقطه مورد انتظار یا دقیق تر عرض کنم، با سقف توان ما فاصله زیادی دارد.
وی افزود: به واقع ما ۵ درصد از کاری که باید می‌کردیم و توانش را هم بالقوه داشتیم، انجام نداده‌ایم و نتیجه این شده که امروز حتی جوان‌های ایرانی هم آنطور که شایسته است با اولیات اندیشه و گفتمان انقلاب آشنایی ندارند؛ چه رسد به مخاطبان انقلاب در خارج از کشور. اگر از من سئوال کنید که چرا تا این حد ضعیف عمل شده است، در پاسخ عرض می‌کنم اولاً به خاطر اینکه کار فرهنگی هیچگاه در چهار دهه گذشته اولویت اول کشور نبوده و برای آن سرمایه گذاری مناسبی هم نشده است.
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا گفت: در برخی جاهایی هم که سرمایه‌گذاری‌هایی شده است، ناشی‌گری‌هایی در مخاطب شناسی، در محتوا یا تکنیک و فرم مشاهده می‌شود که موجب شده کارها کم‌اثر شود. ثانیاً، ما در حکمرانی فرهنگی مشکل داریم و نمی‌توانیم از این همه دستگاه فرهنگی مانند صداوسیما، برای تحقق اهداف خود استفاده کنیم. البته نقش مردم و تشکل‌های مردمی خیلی مهم است، اما آن‌ها امکانات وسیع و قدرت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مجموعه‌هایی مانند صداوسیما، حوزه هنری، بسیج، سازمان اوقاف، سازمان تبلیغات، دفتر تبلیغات حوزه، مجامع و مراکز فرهنگی و علمی فراوان و غیره را ندارند.
باید روی مفهوم «عدالت» در تفکر انقلابی کار شود
غلامی در مورد این که در حال حاضر کدام یک از مؤلفه‌های فرهنگی در اولویت تبیین قرار دارند، اذعان داشت: گمان می‌کنم همه مؤلفه‌ها جای کار دارد، اما اگر بخواهیم اولویت‌بندی کنیم، به نظر من نظام مردمسالاری دینی، منطق استقلال‌طلبی، عقلانیت انقلابی در عرصه تعیین منافع ملی، مبنای سیاست خارجی، مواجهه گفتمان انقلاب با آزادی، تفکر انقلاب در ساحت عدالت و عدالت‌طلبی، مهم‌ترین عرصه‌هایی است که روی آن کم کار شده و باید کار شود. من این را به عنوان یک غصه بارها با برخی دوستانم در میان گذاشتم که ببینید، نظریه و نظام مردمسالاری دینی، نظریه و سیستم بنیادین و حیاتی این انقلاب و این نظام است، اما تا الان یک همایش قوی، منظم و کیفی نتوانسته‌ایم برگزار کنیم یا هنوز نتوانسته‌ایم یک رشته دانشگاهی و چند نشریه علمی و پژوهشی و غیره در این موضوع راه‌اندازی کنیم.
وی افزود: البته شک نکنید که ما فرد توانا برای این منظور داریم، اما هیچگاه مورد حمایت نبوده‌اند. این در حالی است که حاضر بوده‌اند برای بازسازی یک ساختمان یا نوسازی برخی تجهیزات غیرضرور در ادارات و… چند میلیارد هزینه کنند، اما حاضر نیستند برای فکر و اندیشه که حیات انقلاب به آن وابسته است، یک پنجم آن را اختصاص دهند. این برمی‌گردد به همان مساله حکمرانی فرهنگی که در ابتدا عرض کردم. حکمرانی فرهنگی ما با یک بیماری سخت روبروست و با حرف هم قابل معالجه نیست.
غلامی در پاسخ به این سؤال که چه قالب‌هایی برای جذابیت و اثربخشی تبیین معارف انقلاب مناسب‌تر است، گفت: هر قالبی یک خاصیت و اثر دارد. کتاب، مجله، سخنرانی، سمینار، گفت‌وگوهای رسانه‌ای، مناظره، فیلم مستند و داستانی، تئاتر، انیمیشن، موشن گرافی، هنرهای تجسمی، شعر و موسیقی و غیره همه و همه در جای خود و برای طیف‌هایی از مخاطبان مهم هستند و نباید کنار گذاشته شوند، اما به نظر من، امروز تولید مستندهای قوی و حرفه‌ای و جذاب اثر مضاعفی روی مخاطب از طیف‌های گوناگون دارد. مهم، داشتن یک طرح هوشمندانه و یک سیستم راهبری کارآمد است که فعالیت‌ها را در این عرصه‌های متنوع به شکل منطقی توزیع و سپس اثرسنجی کند.
انتهای پیام/
