یولن – زهره نوروزپور: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، روز گذشته در کاخ سفید به خبرنگاران بار دیگر گفت حمله زمینی به ونزوئلا به زودی آغاز میشود
رئیس جمهور آمریکا در حالی این اظهارات را بیان می کند که هفته گذشته سند استراتژی امینت ملی آمریکا موسوم به SNN 2025 منتشر شد که عمده آن مربوط به نیمکره غربی یعنی آمریکای لاتین بود. در این سند آمده است که دولت های این نیم کره غربی که در بخشی جنوبی قاره آمریکا را در بر می گیرد به عنوان حیات خلوت آمریکا به حساب میآید. ایده اصلی این سند بر اساس برداشتی جدید از دکترین مونرو در سیاست خارجی آمریکا است، به این معنا که دولتهایی که از نظر ایالات متحده متخاصم به حساب آمده و دشمن امریکا به حساب میآیند نباید در منطقه نیمکره غربی حضور داشته باشند. در این چارچوب باید نظامهایی در این منطقه دولت و اداره این کشورها را به دست بگیرند که دوست آمریکا به حساب بیایید. یعنی کشورهای سوسیالیستی ونزوئلا، کمونیستی کوبا و نیکاراگوئه دولتهایی هستند که از نظر آمریکا باید حذف شوند و دولت مطلوب جایگزین شود.
در همین باره خبرگزاری یولن با هادی اعلمی فریمان کارشناس ارشد مطالعات آمریکای لاتین گفتگو کرده است او می گوید عملیات ترامپ زمینی نیست بلکه این یک جنبه ارعاب روانی دارد. به گفته او حمله ایالات متحده به ونزوئلا بر اساس استراتژی کلان او سریع همراه با براندازی و بازگشت نیروها است و بر این اساس ممکن است حملات هوایی به این کشور داشته باشد. او با اشاره به صنعت نفت و تاثیر ان بر خاورمیانه می گوید که بر خلاف تحلیلگران دیگر من معتقدم که صنعت نفت روی آرامش خواهد دید و قیمت ان کاهش خواهد یافت و جنگ دیگر برای نفت نخواهد بود. او در بخشی دیگر به توقیف نفتکش ها می گوید که ایران در اینده از این اقدامها متضرر خواهد شد. این کارشناس مسائل آمریکای لاتین همچنین معتقد است که کشورهای دیگر از جمله کوبا، نیکاراگوئه و کلمبیا به صورت دمینوار احتملا به سرنوشت ونزوئلا دچار شوند.
مشروح مصاحبه تفصیلی یولن با هادی اعلمی فریمان را در ادامه میخوانیم:
بعید است ترامپ به ونزوئلا حمله زمینی داشته باشد؛ حملات او سریع، براندازی و بازگشت نیروها است
*** ترامپ رسما اعلام کرد که حملات زمینی به ونزوئلا را آغاز خواهد کرد، آیا حمله خواهد کرد یا یک بلوف سیاسی و جنگ روانی است؟
حمله نظامی اخرین گام آقای ترامپ است، آقای ترامپ، معمولا هدف اولیه را براندازی بدون شلیک گلوله و یا حمله نظامی به تصویر می کشد. او ابتدا گامهای خود را از طریق گفتگو اگر مقدور نشد گام بعدی را اجرا میکند البته در پرانتز اشاره کنم که استراتژیک کلان او هنوز صلح از طریق قدرت است، یک گفتگوی قدرتمندانه که بتواند مواضع خود را به کرسی بنشاند. اگر نشد گام دوم یعنی یکسری اقدامات اطلاعاتی و امنیتی را آغاز می کند بعد از ان جنگ روانی است که در قالب همین گام است، با هدف ارعاب و رها کردن قدرت، به طور عادی است. در صورتی که به هدف مطلوب نرسد گام سوم ترورهای هدفمند است که سعی میکند رهبر اصلی یا حلقه مادورو یا اطراف او را هدف بگیرند. اگر این اهداف محقق نشود گام آخر حملات هوایی و در نهایت حمله زمینی انجام خواهد شد. هدف تا اطلاع ثانوی، علی رغم آنچه اعلام شده که حمله زمینی خواهند کرد، اما واشنگتن ابتدا با هدف جنگ روانی و ارعاب مساله را پیش میبرند.
اگر به میدان نگاه کنیم بیشتر تجهیزات نیروی نظامی آمریکا در سواحل کارائیب، ناو هواپیمابر یواساس جرالد فورد است که این ها مجهز به موشکهای کروز تاماهاوک هستند که نشان از حمله هوایی دارد. اما حمله زمینی نیاز به فضا و تجهیزات بیشتری است چون حداقل نیاز به حضور ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نیرو و سرباز است که فضای عملیاتی فعلا این را نشان نمی دهد، حداقل ۲۰ هزار سرباز باید باشد که این هم دیده نمیشود. با این حساب از نظر من جنگ آمریکا با ونزئلا در گام اول هوایی با هدف آشوب و نا امنی انجام خواهد شد. بعد از ان در نهایت اگر به نتیجه نرسد حمله زمینی در کار خواهد بود. الان در کنگره و پنتاگون هم اختلاف نظرهایی بر سر این مساله است. چراکه اقای ترامپ هدف اولیه خود را پرهیز از جنگ های بی پایان اعلام کرده و الگوهای مداخله او در آمریکای لاتین حملات سریع، براندازی و بازگشت نیروها است. این گامهایی است که ترامپ در پیش خواهد داشت که فعلا بعید می دانم که حمله زمینی به ونزوئلا انجام شود.
ممکن است شکافهایی میان نیروهای مسلح ونزوئلا ایجاد شود
*** چقدر کودتای نظامی را در ونزوئلا محتمل می دانید؟
کودتای نظامی تا سال ۲۰۰۲ که آقای چاوز در راس قدرت بود محتمل بود. بعد از ۲۰۰۲ یک ساختار قدرتمند در ونزوئلا شکل گرفت که نیروهای مسلح و دولت را به نحوی در هم ادغام کردند. یعنی بسیاری از فرماندهان نیروهای مسلح ونزوئلا به دولت رفتند و بالعکس از دولت به نیروهای مسلح رفتند. این نیروها به حدی در هم ادغام شدند که میزان وفاداری تا بالاترین سطح حفظ شود. این فضا بعد از ۲۰۰۲ تا الان هم ادامه داره یعنی بدنه اصلی نیروهای مسلح کماکان به آقای مادورو وفادار هستند. منتهی قابل پیشبینی نیست ممکن است نفوذهایی صورت بگیرد. چون مجوز عملیات محرمانهای که از طرف آقای ترامپ صادر شد بر همین منطق است که شکاف و خللی در نیروهای مسلح ایجاد کنند. منتهی ساختار فعلا به اون سمت نیست بدنه اصلی این نیروها به آقای مادورو وفادار هستند. شاید اگر زمینه حملات محدود و اشوب فراهم شود ممکن است این شکاف ها هم در نیروهای مسلح پیش بیاید.
ترامپ درخواست مادورو را نپذیرفت
*** ماجرای گزارش سی ان ان دربار فرصت ۱۸ ماهه چه بود؟ گفته شده بود که مادورو در ازای برخی از شروطی که به طرف آمریکایی اعلام کرده است، حاضر به ترک ونزوئلا شده است.آیا او واقعا قصد ترک ونزوئلا را دارد؟
ظاهرا مذاکراتی را آقای مادورو با ترامپ داشته است، مادورو از زمانی که تصدی ریاست جمهوری را به دست گرفته، همواره علاقمند به مذاکرات بوده است. منتهی منوط به این بوده که سیستم حکومتی او حفظ شود. امریکا این را تا به حال نپذیرفته است. به لحاظ مسائل ساختاری که سوسیالیستها دارند و امریکاییها مخالفت بنیادی و ذاتی با این مدل ایدئولوژی دارند،این مساله را نپذیرفتهاند. به هرجه مذاکرات از سوی آقای ترامپ انجام شده است که البته بیشتر اطلاعاتی که درز کرده این بود که خود اقای مادورو در ساختار فرماندهی نیروهای مسلح حضور داشته باشد و طی یک فرآیند انتقالی دولت را به اپوزسیون واگذار کند که ظاهرا از سوی کاخ سفید پذیرفته نشد چون وضعیت تنش زا است که به نظر می رسد این طرح ها مورد قبول اقای ترامپ قرار نگرفته است.
حمایت چین و روسیه از ونزوئلا در حد دلگرمی است
*** آیا ممکن است چین و روسیه در مذاکره با آمریکا ونزوئلا را معامله کرده باشند؟ روسیه در ازای اوکراین و چین در ازای تایوان؟
پاسخ به این سوال در ساختارهای مذاکراتی محرمانه قرار میگیرد که ما اطلاعات کافی از آن نداریم. منتهی در عالم سیاست هرچیزی محتمل است. احتمال دارد که بده بستان هایی صورت گرفته باشد، در قبال تایوان یا اوکراین، منتهی ما علائم و شواهدی که الان در اختیار داریم این است که در حال حاضر روسیه و چین فقط به حمایتهای دیپلماتیک و حقوقی اکتفا کرده اند. یعنی اینکه دلگرمیهایی به اقای مادورو می دهند چینی ها هم معتقد هستند که افزایش تنش ها را نباید دو کشور بالا ببرند و باید در صلح پیش گام باشند و صرفا از نظر حقوقی مسائل بین المللی، و مسائل حقوق بین الملل، اینها تاکید دارند که امریکایی ها حمله نکنند.چیزی که موجود است این است که کمک های تسلیحاتی که از سابق روس ها به ونزوئلا کرده اند کماکان به قوت خود باقی است.
نفوذ ایران- روسیه و کوبا در ونزوئلا به طور کامل پایان یافت؛ آمریکا با حضور این کشورها مقابله میکند
*** دولت بعدی با انتخاب کاخ سفید بر سر کار می اید و این به معنای پایان نفوذ ایران، روسیه و چین در آمریکای لاتین خصوصا ونزوئلا است؟
بله به نظرم در منطقه لاتین نفوذ ایران- روسیه و حتی نفوذ کوبا به طور کامل پایان خواهد یافت. منتهی درباره نفوذ چینیها، مطمئن نیستیم به لحاظ اینکه چینی ها در کشورهایی که با ایالات متحده متحد و دوست هستند کماکان در آن ها حضور دارند. چون صرفا نقشی که ایفا می کنند نقش تجاری و بازرگانی است و یا نقش حضور در معادلات اقتصادی، به نظر نمیرسد که حضور چینیها پایان پیدا کند مگر اینکه مثلا یک حضوری باشد که به ماهیت سند استراتژیک امنیتی ۲۰۲۵ ترامپ لطمه بزند. چون در ان سند به صراحت نیمکره غربی را به عنوان حیات خلوت خود جزء قلمرو ایالات متحده محاسبه کرده است و هدف هم این است که دکترین مونرو را با قرائت ترامپی جدید احیا کند. در ان جا چند مساله را ذکر کرده است که در صورتی که کشورهایی که دیدگاه خصمانه دارند وارد این منطقه بشوند، ایالات متحده با ان ها مقابله خواهد کرد. خب قطعا اگر حوزه ورود چینیها خصمانه قلمداد بشود یعنی ماهیت امنیتی-اطلاعاتی و نظامی داشته باشد، قطعا امریکاییها با ان برخورد خواهند کرد اگر ماهیت تجاری و بازرگانی داشته باشد قطعا مثل بقیه کشورها با حضورش مشکلی نخواهند داشت. منتهی با حضور جمهوری اسلامی و روسیه قطعا مشکل خواهند داشت و مانع از فعالیت های دو کشور خواهند شد.
ایران قطعا از توقیف نفتکشها متضرر خواهد شد
*** رسانههای آمریکایی نفتکش توقیف شده ونزوئلا را به ایران و حزبالله منتسب کردهاند. آیا میتوان گفت که در جنگ نفتکشها در آبهای کارائیب پای ایران هم وسط کشیده شدهاست؟
قطعا این گونه است چون ناوگان جهانی سایه یا تاریک، تقریبا اینطور که آمار را ارائه کردهاند بین ۱۴۰۰ تا ۱۴۴۰ فروند نفتکش دارد، که این امار تقریبی است. تقریبا ۹۲۱ فروند ان تحت تحریم هستند. تحریم های حوزه ایالات متحده و ۳۰ کشتی در معرض مصادره است. این کشتی ها، یک مشارکت کشورهای تحریم شده در ان است که ایران و جمهوری اسلامی چین و روسیه جزء ان ها هستند و خب قطعا ایران هم به عنوان کسی که یک شریک اصلی در ونزوئلا در ممبادلات انرژی است قطعا از این مساله اسیب خواهد دید، چون هزینه های بار و هزینه های بیمه و هزینه هایی که متحمل می شوند به شدت بالا خواهد رفت و به نحوی کشورها تحت فشار بیشتر اقتصادی قرار خواهند گرفت و جمهوری اسلامی هم مستثنی نیست و قطعا متضرر خواهد شد.
صنعت نفت آرامش می گیرد
*** تحلیلگران دیگری می گویند امریکا ونزوئلا را بگیرد جنگ در خاورمیانه شعله ور خواهد شد و ان جنگ نفت است. تفسیر شما درباره این تحلیل چیست؟
بعید می دانم مشکلی در مساله نفت ایجاد شود. چون استراتژی امنیت ملی که اقای ترامپ ۲۰۲۵ منتشر کرده است به صراحت در آنجا مطرح کرده است که بحث وابستگی انرژی به خلیج فارس کاهش یافته است و واقعا هم همین گونه است امریکا نفت خودش را دارد و حتی وارد معقوله صادرات نفت شده اند و اهمیت خاورمیانه تا مقداری باقی است. ولی در این حدی که جنگ نفتی را شعله ور کند بعید می دانم. چون نفت ونزوئلا نفت سنگینی است و مطلوب پالایشگاه های جنوب ایالات متحده است. فکر می کنم که خیلی تاثیرات مثبتی در بازار نفت خواهد گذاشت و حتی موجب کاهش قیمت نفت شود، به لحاظ اینکه شرکت های شورون – انی و شرکتهای جدیدتری راهی منطقه خواهند شد. اینها سابقه فعالیت قبلی گسترده را در ونزوئلا دارند و ان کمربند نفتی اورینوکو تقریبا اونطوری که براورد شده، حدود ۳۰۰ میلیارد بشکه نفت در ان است که شرکت شورون بخشی از ان را در حال استخراج است. در حال حاضر بخشی از ان را صادر می کند ظاهرا خللی در صادراتش وارد نشده و البته بخشی از ان ظاهرا تحت تحریم جدید قرار گرفته است. منتهی کماکان ان بخش کوچک را کار می کند و برنامه های گسترده شورون برای استخراج چاه جدید دارد.
ونزوئلا وارد بازسازی انرژی به صورت گسترده خواهد شد
من فکر می کنم اگر دولت جدید بر سر کار بیایید سرمایه گذاری گسترده نفتی اغاز خواهد شد و بخش بحث مربوط به تجهیزات قدیمی و استهلاک صنعت نفت و استهلاک لوازم قبلی صنعت نفت ونزوئلا، همگی حل و فصل خواهد شد. به نظرم ونزوئلا وارد بازسازی انرژی به صورت گسترده خواهد شد. با توجه به جمعیت اندکی که این کشور دارد فکر می کنم وضعیت اقتصادی مطلوبی را پیدا خواهد کرد. چون شرکت ها مشتاقانه اماده ورود به صنعت نفت ونزوئلا هستند.
ممکن است ونزوئلا از اوپک خارج شود
تنها تاثیری که ممکن است داشته باشد این است که ونزوئلا اگر سیاست های جدیدی را منطبق با ایالات متحده پیش بگیرد، ان طور که سیاست های خانم ماریا کورنا ماچادو مطرح کرده است ممکن است از اوپک خارج شود. وگرنه من بعید می دانم جز اینکه ارامشی به صنعت نفت وارد شود و رقیب جدیدی برای عربستان و چین ورسیه و جمهوری اسلامی پیدا شود بعید می دانم چندان تاثیری در بازار نفت به صورت تنش زا ایجاد بکند.
هدف آمریکا پاکسازی کامل از رژیمهایی است که با دول متخاصم همکاری دارد
*** روبیو وزریر خارجه امریکا گفته است که ما از طریق ونزوئلا می توانیم دولت هاوانا را سرنگون کنیم چون ان ها قدرت خود را از کاراکاس می گیرند. وحکومت کوبا متزلزل می شود. ایا به معنای رژیم چنگ در کوبا هست؟ و اینکه آمریکا دولت های سوسیال را آمریکای لاتین ساقط خواهد کرد؟ و این مساله شامل کلمبیا هم می شود؟
از روزی که سند استراتژی امنیت ملی NSS ۲۰۲۵ ترامپ منتشر شد، خیلی شرایط شفاف تری را نسبت به به نیم کره غربی داریم این استراتژی تقریبا ۷۰ و ۸۰ درصدش برای نیم کره غربی است یک جاهایی عنوان می کند بحث مهاجرت، بحث مبارزه با تروریست های مواد مخدر و کارتل ها و بعد از آن به صراحت احیای قرائت ترامپی از دکترین مونرو از ۱۸۲۳ مطرح می کند. البته الان ۲۰۲۵ و قطعا ۱۸۲۳ نیستیم در دوران مونرو ! منتهی مساله این است که ان چیزی که در روی کاغذ اورده و در حال اجرا است ظاهرا این را نشان می دهد که نیم کره غربی را به طور کامل برای خود حفظ کند و انجا چند هدف کلیدی را نام برده که یکی از ان ایجاد گسترش دسترسی به مکان های مهم استراتژیک است که با هدف کاهش نفوذ خارجی خصمانه و کمک به این کشورها است.هر کشوری که به عنوان دشمن ایالات متحده و به عنوان نفوذگر مخرب خارجی شناسایی شود قطعا جایی در این منطقه نخواهد داشت.
بنابراین فکر میکنم این سیاست شفاف به واقع نشان می دهد که امریکایی ها قصد دارند به طور دومینو وار و زنجیرهای رژیمهایی را که به عنوان رژیمهای غیرقابل اصلاح و یا رژیمهایی که از طریق صندوقهای ارا قادر به انتقال مسالمت امیز قدرت نیستند، این ها را به نحوی کنار بزنند. یکی از این ها ونزوئلا است که با کوبا هم روابط ستراتژیک اطلاعاتی-امنیتی-نظامی و اقتصادی دارد. به نحوی که میتوانیم به جرات بگوییم سازمان های اطلاعاتی دو کشور در واقع به یک شکلی در هم ادغام شدهاند. با آن نفتی که سالها در اختیار این کشور قرار داده است. قطعا رژیم کوبا هم در این مسیر و فرایند به شدت ضعیف خواهد شد چون شریان نفتی و کمک های نفتی ونزوئلا به این کشور قطع خواهد شد.
تغییرات جدی در راه است
در کنار اینها دو عنصر کلیدی در کنگره امریکا یعنی تد کروز و مارکو روبیو که وزیر خارجه معرفی شد و مشغول به کار است این دو نمیانده به عنوان دو فرد قدرتمندی که کلیه طرح ها و لوایح کنگره را در مورد امریکای لاتین تحت نظر اینها بوده و امضای آنها پای همه این لوایح و طرحهای مربوط به این منطقه است. می توان تصور کرد که اینها در یک ابعاد تاریخی با دولت ترامپ همراه شدهاند و الان مارکو روبیو به عنوان شخصی که صاحب نفوذ است و قصد دارد که این تغییر رژیمها را در این منطقه انجام بدهد که ابتدا کوبا است، بعدی نیکاراگوئه است و بعد هم کلمبیا. کشور کلمبیا از این منظر اهمیت دارد که مکان دسترسی کلیدی برای امریکایی است. چون امریکایی ها سال های سال در برنامه کلمبیا شرکت داشتند و ان را به عنوان موفق ترین برنامه یاد می کردند. هفت پایگاه نظامی در انجا داشتند این پایگاه ها با دولت گوستاو پرو وضعیت مبهمی پیدا کرده است و امریکا ان نفوذ خود را از دست داده اند و کماکان بسیار علاقمند هستند که کلمبیا را به عنوان یک نقطه کلیدی در مشارکت در فرماندهی جنوب داشته باشند که یان خود بسیار مهم است. وضعیت کوبا به لحاظ اقتصادی بسیار شکننده و ضعیف است. به نظر می رسد که تغییرات جدی در راه خواهد بود.
۳۱۵/۴۲
