به گزارش خبرگزاری یولن، به نقل از اسب بخار، دمای بالای تابستان در شهرهایی مانند اهواز، بندرعباس و تهران، که به گاهی ۴۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، شرایط را برای آتش‌سوزی خودروها مهیا کرده است. در خودروهای پارک‌شده زیر نور مستقیم خورشید، دمای داخل کابین می‌تواند به بیش از ۶۰ درجه سانتی‌گراد برسد، که برای ایجاد حریق کافی است، به‌ویژه اگر با نقص‌های فنی یا وسایل قابل‌اشتعال همراه شود.
گزارش‌های سازمان آتش‌نشانی ایران نشان می‌دهد که در تابستان ۱۴۰۳، بیش از هزار مورد آتش‌سوزی خودرو در سراسر کشور ثبت شد. حدود ۳۰ درصد این حوادث به دلیل نقص‌های فنی، مانند مشکلات برقی یا نشتی سوخت و ۲۰ درصد به دلیل وسایل قابل‌اشتعال داخل خودرو رخ داده است.
این در حالی است که خودروهای دارای سیستم‌های برقی قدیمی و فرسودگی بیش از ۱۰ سال، در برابر این خطر آسیب‌پذیرتر هستند.
نشتی بنزین یا گازوئیل از شیلنگ‌های فرسوده یا پمپ سوخت معیوب، به‌ویژه در خودروهای قدیمی، یکی از عوامل اصلی آتش‌سوزی است. گرمای موتور، که در شرایط عادی به ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، می‌تواند بخارات سوخت نشت‌کرده را شعله‌ور کند. این مشکل در خودروهایی با عمر بالا، که شیلنگ‌های لاستیکی آن‌ها ترک‌خورده یا اتصالاتشان شل شده، شایع‌تر است. تعمیر چنین نشتی‌هایی مستلزم بررسی دقیق سیستم سوخت‌رسانی است، که باید هر ۲۰,۰۰۰ کیلومتر انجام شود تا از تجمع بخارات قابل‌اشتعال جلوگیری کند.
اتصال کوتاه در سیستم برقی نیز عامل دیگری است که خطر را افزایش می‌دهد. سیم‌کشی‌های فرسوده، به‌خصوص در خودروهای با عمر بیش از ۱۰ سال، یا استفاده از فیوزهای غیراستاندارد می‌تواند جرقه‌ای تولید کند که در گرمای تابستان به سرعت به آتش‌سوزی منجر شود. بازرسی منظم جعبه فیوز و اطمینان از استفاده از فیوزهای مناسب (۱۰ تا ۳۰ آمپر بسته به نوع خودرو) می‌تواند این خطر را کاهش دهد. همچنین، خوردگی اتصالات برقی در شهرهای مرطوب مانند، به دلیل رطوبت بالا، این مشکل را تشدید می‌کند.
گرمای موتور و باتری، تهدیدهای پنهان
سیستم خنک‌کننده معیوب یکی دیگر از عوامل تشدیدکننده خطر آتش‌سوزی است. خرابی واترپمپ یا فن، که در خودروهای داخلی رایج است، می‌تواند دمای موتور را به بیش از ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد برساند، که برای ایجاد حریق کافی است. بررسی سطح مایع خنک‌کننده و عملکرد فن هر سه ماه یک‌بار می‌تواند از این مشکل پیشگیری کند.
باتری‌های فرسوده نیز در گرمای تابستان خطرناک هستند. واکنش‌های شیمیایی در باتری‌های لیتیوم‌اسیدی یا اسیدی در دمای بالا شدت می‌گیرد و اتصالات شل یا خوردگی سرباتری‌ها می‌تواند جرقه تولید کند. بررسی اتصالات باتری و اطمینان از سلامت آن هر ۶ ماه یک‌بار، به‌ویژه در خودروهای با عمر بالا، ضروری است.
چه وسایلی را در خودرو نگذاریم؟
گرمای کابین، به‌ویژه در پارکینگ‌های روباز، برخی وسایل روزمره را به منبعی برای آتش‌سوزی تبدیل می‌کند. اسپری‌های تحت فشار، مانند خوشبوکننده‌ها یا حشره‌کش‌های رایج در ایران، در دمای بالای ۵۰ درجه می‌توانند فشار داخلی تا ۱۰ بار را تجربه کرده و منفجر شوند.
بطری‌های پلاستیکی آب، که به‌عنوان عدسی عمل می‌کنند، در موارد نادر نور خورشید را متمرکز کرده و باعث حریق می‌شوند.
پاوربانک‌ها و شارژرهای باتری‌دار با باتری‌های لیتیوم‌یونی نیز در گرما ممکن است دچار نشتی یا انفجار شوند، به‌ویژه اگر کیفیت پایینی داشته باشند. مواد شیمیایی مانند تینر یا الکل، با نقطه اشتعال زیر ۴۰ درجه، و فیلترهای روغنی یا بنزینی استفاده‌شده، که بخارات قابل‌اشتعال تولید می‌کنند، نیز نباید در خودرو نگه داشته شوند.
همچنین فندک‌های ساده نیز در شرایطی که در زیر نور مستقیم قرار گیرند احتمال انفجار را دارند که ممکن است در مواردی منجر به آتش‌سوزی شوند.
راهکارهای ایمنی؛ پیشگیری بهتر از خسارت
برای کاهش خطر آتش‌سوزی، رانندگان باید اقدامات پیشگیرانه‌ای را در اولویت قرار دهند. بازرسی دوره‌ای سیستم برقی، شامل بررسی فیوزها و اتصالات هر ۶ ماه، می‌تواند از اتصال کوتاه جلوگیری کند. استفاده از فیوزهای استاندارد و تمیز کردن اتصالات با اسپری‌های ضدخوردگی، به‌ویژه در مناطق مرطوب، اهمیت دارد.
نگهداری سیستم خنک‌کننده با بررسی سطح مایع خنک‌کننده و عملکرد فن و واترپمپ هر سه ماه، از افزایش دمای موتور جلوگیری می‌کند. بازرسی شیلنگ‌ها و اتصالات سوخت هر ۲۰,۰۰۰ کیلومتر نیز مانع نشتی و تجمع بخارات قابل‌اشتعال می‌شود.
پارک کردن خودرو در سایه یا استفاده از کاورهای بازتاب‌دهنده نور می‌تواند دمای کابین را تا ۲۰ درجه کاهش دهد و خطر انفجار وسایل قابل‌اشتعال را کم کند.
در این بین باید اشاره کرد که حمل کپسول آتش‌نشانی پودری ۱ کیلوگرمی در صندوق عقب، که به‌راحتی قابل‌استفاده است، می‌تواند در لحظات بحرانی نجات‌بخش باشد. این ابزار ساده می‌تواند آتش‌سوزی‌های کوچک را پیش از گسترش مهار کند، به‌ویژه در خودروهای داخلی که به دلیل کیفیت پایین قطعات بیشتر در معرض خطر هستند.
ضرورت فرهنگ‌سازی و ارتقای کیفیت قطعات
خودروهای با عمر بالای ۱۰ سال، که بخش عمده ناوگان ایران را تشکیل می‌دهند، به دلیل فرسودگی قطعات نیاز به بازرسی دقیق‌تری دارند. کیفیت پایین قطعات یدکی در بازار ایران، مانند شیلنگ‌های سوخت یا سیم‌کشی‌های غیراستاندارد، خطر آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد.
علاوه بر این، فرهنگ‌سازی برای نگهداری صحیح خودرو و آگاهی از خطرات وسایل قابل‌اشتعال ضروری است. بسیاری از رانندگان از تأثیر گرما بر اقلام داخل کابین بی‌اطلاع هستند و با نگهداری اسپری‌ها یا پاوربانک‌ها در خودرو، خطر را افزایش می‌دهند. آموزش عمومی از طریق رسانه‌ها و مراکز معاینه فنی می‌تواند این آگاهی را گسترش دهد.
۳۲۲
