به گزارش خبرگزاری یولن، در اوایل آذر ۱۳۵۷ زمزمه‌های تغییر سفیر انگلیس در تهران یعنی آنتونی پارسنونز به گوش می‌خورد. قرار بود جان گراهام به جای او به تهران بیاید، در نهایت هم این اتفاق رخ داد و در یکم بهمن ۵۷ پارسونز تهران به مقصد لندن ترک کرد و جای خود را به گراهام داد. اما در همین رابطه مرکز بررسی‌های اسناد تاریخی سندی را از سواک منتشر کرده که گزارشی است از ملاقات آقای وب، رئیس نمایندگی سرویس اطلاعاتی انگلستان در ایران، با نماینده‌ی ساواک.
در این دیدار وب درباره‌ی شایعاتی که درباره‌ی برکناری احتمالی پارسنوز وجود دارد سخن می‌گوید و در نهایت به تحلیل اوضاع ایران در آن برهه می‌پردازد. این ملاقات تقریبا ۲۳ روز پس از برکناری شریف‌امامی و روی کار آمدن دولت نظامی غلامرضا ازهاری یعنی هشتم آذر ۵۷ صورت گرفت، بنابراین رئیس نمایندگی سرویس اطلاعاتی انگلیس در ایران به این موضوع هم اشاره می‌کند و می‌گوید که از برکناری شریف‌امامی نفس راحتی کشیده‌اند. او همچنین به عملکرد بی‌بی‌سی و موضع‌گیری‌اش نسبت به ایران می‌پردازد و پیشنهادهایی برای مقابله با آن ارائه می‌دهد. متن سند به این شرح است:
اظهارات رئیس سرویس انگلستان
رئیس نمایندگی سرویس انگلستان (آقای وب) در یک ملاقات و مذاکره‌ی خصوصی با نماینده‌ی ساواک مطالبی به شرح زیر اظهار نموده است:
مدت توقف سفیر فعلی انگلستان در ایران حتی بیش از مدت مقرر طول کشید و تغییر ایشان صد درصد عادی و برابر برنامه و روش معمول است ولی جالب است که بگویم شایعه‌سازان در مورد تغییر سفیر انگلیس سه شایعه ساخته‌اند:
۱- در مشکل سختی قرار دارد و اخراج شده که به دلیل آتش گرفتن سفارت و نیز طرفداری از شاه ایران می‌باشد.
۲- تعویض او با یک آدم ملایم‌تر که سیاست جدید را اعمال کند.
۳- او با بی‌بی‌سی به نفع ایران مبارزه کرد و باخت و بدین جهت عوض شد و می‌خواهد زراعت کند.
– شغل وی معاون رئیس سرویس و مسئول امور خاورمیانه خواهد بود.
– ایشان شخص صریحی بود که از حرف زدن نترسید و حتی در نمایشگاه بازرگانی از موضوع حمایت از شاه ایران صحبت کرد.
– جانشین او آقای گراهام جوان است و ۵۲ سال دارد و در بغداد، بحرین، کویت، عمان، تریپولی، میکاس، واشنگتن ماموریت داشته است و در حدود پانزدهم ژانویه ۱۹۷۹ به تهران خواهد آمد.
– سفیر جدید در مورد ایران تجربه‌ی کافی ندارد.
– سابقه‌ی او مثل سر آنتونی پارسونز است.
– بودن او در کشورهای اطراف ایران امتیازی است که برای بودن او در ایران به کار می‌رود.
و اما در مورد اوضاع ایران:
از هفته‌های آخر حکومت شریف‌امامی زیاد راضی نبودیم زیرا هرچه می‌خواستند می‌داد و وضع ایشان مثل کسی بود که در بالونی نشسته باشد و این بالون در حال سقوط باشد و سرنشینان برای بالا رفتن مجدد هرچه باشد بیرون می‌ریزند و زمانی می‌رسد که دیگر چیزی ندارند.
– اقدامات او و امتیازاتی که در روزهای اول داد صحیح بودند ولی خیلی زود بود.
– پس از تغییر حکومت ما نفس راحتی کشیدیم.
– دولت فعلی از ثبات برخوردار است و از سیاست تسلیم خودداری می‌کند.
– اگر یک رژیم نظامی روی کار باشد باید حتما اقدامات سریع‌تری در ایجاد آرامش بکند چون اگر سربازان این کار را نتوانند بکنند پس چه کسی می‌تواند.
– در حال حاضر درباره‌ی استان‌ها نگران هستیم مثلا اصفهان.
– اقدامات دولت فعلی و نتایج آن که کاملا برخلاف انتظار غربی‌ها بود. آن‌ها انتظار داشتند که دولت نظامی باعث بدتر شدن اوضاع خواهد شد ولی ثابت شد که اشتباه می‌کنند. علی‌رغم نظامی بودن زیاد سرکوب‌کننده نیست و رقم ۲۰ هزار کشته که غربی‌ها حدس می‌زدند نشد.
– به علاوه از ماه دسامبر اطمینان بیش‌تری در مورد اوضاع خواهد بود.
– ایران کشور بزرگی است و حیف است که نابود شود.
– از اطلاعات و اخباری که روزنامه‌های شوروی مبنی بر سخت شدن سیاست آن کشور منتشر کرده‌اند نگران هستیم.
– تلگرافی فرستادم که از لندن درباره‌ی اقدامات شوروی در مرزهای ایران از قبیل جابه‌جایی نیروها، کار گذاشتن وسایل الکترونیکی و غیره اطلاعاتی بفرستند.
– من احساس می‌کنم که شوروی موضع خود را سخت‌تر می‌کند ولی درواقع نشانه‌هایی از این مسئله نمی‌بینم.
– شایعاتی در مورد جابه‌جایی نیروها در مرزهای نزدیک گرگان و جلفا وجود دارد.
– من فکر می‌کنم که نطق برژنف و این اقدامات شوروی بیشتر جنبه‌ی روانی دارند.
– با وجود این‌ها نطق برژنف ناگهانی و خیلی تند بود.
– بازگرداندن صدور نفت به میزان فعلی کار فوق‌العاده‌ای بود که ۵۰ درصد بیشتر بهتر از انتظارات غرب بود.
– علاوه بر شوروی خمینی هم خودش مسئله است. هر اعلامیه‌ای او صادر می‌کند اگر در ده‌ها روزنامه‌ی اروپایی و آمریکایی نوشته شود آن‌قدر اثر ندارد که بی‌بی‌سی بگوید.
– من در مورد حملات بی‌بی‌سی با سفیرمان صحبت کردم ولی هر نوع دخالت دولت انگلیس در این مورد باعث به وجود آمدن جنجال سیاسی می‌شود.
– به طور کلی دو راه وجود دارد که با بی‌بی‌سی مقابله شود: یکی این‌که سفیر ایران در لندن نوار گفته‌های بی‌بی‌سی را ببرد و به یک‌یک آن‌ها اشاره کند و بگوید که این مطالب شما و گفته‌های‌تان مطابق با واقعیت نیست و تحریک‌آمیز است. دیگر این‌که یک مقدار اطلاعات خود شما به بی‌بی‌سی بدهید.
– دولت انگلستان از دو طریق با موسسه‌ی بی‌بی‌سی مرتبط می‌شود:
۱- گواهی‌نامه‌ی کار
۲- پرداخت مبلغی کمک‌هزینه
ولی چون بی‌بی‌سی یک موسسه‌ی مستقل است دولت انگلیس نمی‌تواند در کار آن مثلا با ندادن بودجه دخالت کند.
ارزیابی خبر:
صحت دارد
۲۵۹
