دود سفید برفراز سیستین؛ آغاز به کار کنکلاو برای انتخاب جانشین پاپ فرانسیس

به گزارش یولن روزنامه هفت صبح نوشت: واتیکان اعلام کرد تا شامگاه دوشنبه ۵ مه (۱۵ اردیبهشت)، تمام ۱۳۳ کاردینال واجد شرایط رأی‌دهی برای انتخاب پاپ جدید به رم رسیده‌اند. این کاردینال‌ها که از گوشه و کنار جهان گرد آمده‌اند، از بعدازظهر چهارشنبه در کلیسای سیستین گرد هم می‌آیند تا در فضایی محرمانه، جانشین پاپ فرانسیس را برگزینند. این گردهمایی پس از ۹ روز سوگواری رسمی برای پاپ فقید، با مراسم عشای ربانی باشکوهی در کلیسای سن پیتر به اوج رسید که به ریاست کاردینال دومینیک مامبرتی و با حضور کاردینال‌ها، مشاوران پاپ و جمعی از کاتولیک‌ها برگزار شد.

کنکلاو چیست؟

کنکلاو، آیینی باستانی و محرمانه است که در آن کاردینال‌های زیر ۸۰ سال برای انتخاب پاپ جدید در کلیسای سیستین گرد هم می‌آیند. این سنت، ریشه در قرون وسطی دارد و با آیین‌هایی نمادین همراه است. پس از مراسم عشای ربانی و اعلام «اکسترا اُمنس» (همه بیرون)، درهای سیستین بسته ‌ و رأی‌گیری آغاز می‌شود. هر نامزد برای پیروزی به دوسوم آرا به علاوه یک رأی (۸۹ رأی از ۱۳۳) نیاز دارد. برگه‌های رأی پس از هر دور سوزانده می‌شوند: دود سیاه نشانه عدم توافق و دود سفید نوید انتخاب پاپ جدید است. از سال ۲۰۰۵، واتیکان سیستمی الکتریکی را جایگزین روش سنتی سوزاندن کاه خیس کرده تا دود واضح‌تری تولید شود.

تهدید فناوری برای محرمانگی کنکلاو

محرمانگی کنکلاو که قرن‌ها با سوگند کاردینال‌ها و انزوای فیزیکی حفظ شده، اکنون زیر سایه پیشرفت‌های فناوری در معرض خطر است. در سال ۲۰۱۳، واتیکان با استفاده از جمینگ الکترونیکی، قفس فارادی و اسکنرهای ضدجاسوسی، از نشت اطلاعات جلوگیری کرد. برای کنکلاو ۲۰۲۵، تدابیر سختگیرانه‌تری در نظر گرفته شده: منطقه پرواز ممنوع بر فراز رم، فناوری ضدپهپاد و مسدودکننده‌های فرکانس برای قطع ارتباطات تلفنی.

قوانین پاپ ژان پل دوم در سال ۱۹۹۶ هرگونه دستگاه الکترونیکی، از رادیو تا ضبط‌کننده را ممنوع کرده و نقض سوگند محرمانگی می‌تواند به تکفیر منجر شود. با این حال، تجربه‌های گذشته، مانند افشای انتخاب پاپ بندیکت شانزدهم در سال ۲۰۰۵ توسط یک کاردینال آلمانی، نشان‌دهنده دشواری حفظ این رازداری است.

عجله برای انتخابی سریع

کاردینال‌ها که از تجربه‌های تاریخی و فشارهای عمومی آگاهند، تمایلی به طولانی شدن کنکلاو ندارند. کاردینال کریستوف شونبورن، با اطمینان از انتخاب زودهنگام یک «مرد مقدس و خردمند» سخن گفته است. این عجله ریشه در تاریخ دارد: طولانی‌ترین کنکلاو، بین سال‌های ۱۲۶۸ تا ۱۲۷۱، نزدیک به سه سال به درازا کشید تا اینکه فشار مردم و حتی برداشتن سقف اقامتگاه کاردینال‌ها به انتخاب پاپ گریگوری دهم منجر شد. اما در دهه‌های اخیر، کنکلاوها کوتاه‌تر شده‌اند و دو تا سه روز طول می‌کشند، مانند انتخاب پاپ فرانسیس در سال ۲۰۱۳ که در پنج دور رأی‌گیری طی دو روز به سرانجام رسید.

 مروری بر کنکلاوهای کوتاه تاریخ

تاریخ کلیسای کاتولیک نمونه‌هایی از کنکلاوهای کوتاه را به خود دیده است که اغلب نتیجه اجماع سریع یا ضرورت‌های زمانه بوده‌اند. در اکتبر ۱۵۰۳، کاردینال جولیانو دلا رووره در کنکلاوی یک‌روزه، با حمایت سیاسی و توافق پیشین کاردینال‌ها، به عنوان پاپ ژولیوس دوم برگزیده شد. در مارس ۱۹۳۹، در سایه تهدید جنگ جهانی دوم، تنها سه دور رأی‌گیری در یک روز برای انتخاب اوجنیو پاچلی به عنوان پاپ پیوس دوازدهم کافی بود، چرا که کلیسا به رهبری قاطع نیاز داشت.

در آوریل ۲۰۰۵، یوزف راتزینگر در کنکلاوی دوروزه و با چهار دور رأی‌گیری به پاپ بندیکت شانزدهم بدل شد، نتیجه اجماعی برسر یک کاردینال محافظه‌کار و برجسته. همچنین در اکتبر ۱۹۵۸، آنجلو رونکالی پس از سه روز و 11 دور رأی‌گیری به عنوان پاپ ژان بیست‌وسوم انتخاب شد، چرا که کاردینال‌ها پاپی میانه‌رو و موقت می‌خواستند. این کنکلاوهای کوتاه نشان از عزم کاردینال‌ها برای پرهیز از اختلافات طولانی و پاسخ به نیازهای فوری کلیسا دارند. کنکلاو ۲۰۲۵ نیز، با تنوع کاردینال‌ها و فشارهای جهانی، به احتمال زیاد در چند روز به نتیجه خواهد رسید.

311311