به گزارش خبرگزاری یولن، هر سال میلیاردها پرنده، در مهاجرت‌های فصلی‌شان، مسافت‌های حیرت‌انگیزی را طی می‌کنند؛ بعضی‌از این پرنده‌ها، مثل پرستوی دریایی قطبی آن‌قدر راه می‌پیمایند که در عمل و در طول زندگی‌شان مسافت رفت‌وبرگشت کره زمین تا ماه را پوشش می‌دهد!
اما راز این مسیریابی حیرت‌انگیز در چیست؟
جعبه ابزار پرنده‌های مهاجر
پرنده‌ها، به “جعبه‌ابزار حسی” پیچیده‌ای مجهز هستند. بینایی و بویایی اولین ابزار آنهاست: آن‌ها نشانه‌های زمینی مثل کوه‌ها و رودخانه‌ها را به خاطر می‌سپارند و هنگام پرواز از فراز آب‌ها، بیشتر از حس بویایی برای پیدا کردن مسیر بهره می‌گیرند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که اگر حس بویایی کبوترهای دریایی مسدود شود، آن‌ها بر روی آب دریاها سردرگم می‌شوند.
دیگر ابزار مهم، خورشید و ستاره‌هاست. پرندگان روزپرواز از “قطب‌نمای خورشیدی” و شب‌پروازها از “قطب‌نمای ستاره‌ای” بهره می‌گیرند. موقعیت ستاره‌های نزدیک به قطب آسمانی، همان چیزی است که آن‌ها را در تاریکی هدایت می‌کند.
اما در آسمان ابری پرنده‌های مهاجر چطور مسیرشان را پیدا می‌کنند؟ اینجاست که گیرنده مغناطیس وارد عمل می‌شود. پرنده‌ها قادرند تا میدان مغناطیسی زمین را حس کنند. دو نظریه درباره این توانایی وجود دارد: یکی نقش مولکول “کریپتوکروم” در چشم پرنده‌ها و دیگری وجود ذرات “مگنتیت” در منقارشان. همچنین توانایی تشخیص نور قطبی‌شده به آن‌ها امکان می‌دهد جای خورشید را حتی در روزهای ابری بیابند.
نکته جالب اینجاست که پرندگان همه این سرنخ‌ها را با هم ترکیب می‌کنند؛ درست مثل انسانی که در تاریکی با دست‌هایش مسیر را پیدا می‌کند. این توانایی‌ها ریشه‌ای ژنتیکی دارند و به پرندگان به ارث می‌رسند. به همین دلیل است که تلاش انسان برای جابه‌جایی اجباری پرندگان معمولاً شکست می‌خورد؛ آن‌ها دوباره به زیستگاه اصلی خود بازمی‌گردند.
اما هنوز پرسش‌های مهمی بی‌پاسخ مانده: دقیقاً کدام ژن‌ها این توانایی خارق‌العاده را کنترل می‌کنند؟ و آیا پرندگان می‌توانند در برابر تغییرات شدید اقلیمی همچنان این مسیرهای کهن را پیدا کنند؟
برای مطالعه ادامه این مقاله، اینجا کلیک کنید.
227227
