رجبی دوانی: نخریدن کتاب به بهانه گرانی، قابل قبول نیست

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران توانا، در حاشیه سی و سومین دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فرصتی با ما یار شد تا با محمدحسین رجبی دوانی عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین، دقایقی هم‌کلام شویم و در مورد موضوعاتی درباب کتاب، کتابخوانی و نمایشگاه کتاب گپ بزنیم. در ادامه بخش‌هایی از این گفت‌وگو را می‌خوانید.

رجبی دوانی در ابتدا گفت: اینکه بعد از وقفه دوساله به علت شیوع بیماری کرونا بار دیگر نمایشگاه کتاب به عنوان یک اجتماع بزرگ فرهنگی برگزار شد، یک اتفاق پسندیده و رضایت‌بخش است که باید به فال نیک گرفت. فرصت نمایشگاه کتاب را باید برای نسل جوان مغتنم شمرد چرا که آنان در این محیط با فضای کتاب، کتابخوانی، کتاب‌فروشی و کتاب‌شناسی آشنا می‌شوند و تحت تأثیرش قرار می‌گیرند که هیچ فرصت دیگری توانایی گرفتن جای آن را ندارد. از طرفی نمایشگاه مجازی کتاب نیز برای علاقه‌مندان به کتاب فرصتی را ایجاد می‌کند تا از آثار عرضه شده بهره‌مند شوند.

عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین ادامه داد: نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که نمایشگاه مجاری نباید همزمان و در عرضِ زمان حضوری نمایشگاه کتاب برگزار شود؛ بلکه شایسته آن است که نمایشگاه در فرصت‌های دیگر، آن هم نه یک بار بلکه چندبار در سال برپا شود. نیاز به کتاب یک امر مستمر و ادامه‌دار است و تنها با یک بار نمایشگاه بر طرف نمی‌شود. بنابراین فرصت مجازی نمایشگاه کتاب بستر مناسبی برای اهالی کتاب خواهد بود.

وی افزود: نمایشگاه کتاب به شکل حضوری یک جنبه فرهنگی و تبلیغی مؤثری را در سطح کشور فراهم می‌کند. ما شاهدیم که تعداد زیادی از خانواده‌ها برای تفریح و گشت‌ و گذار هم که شده در نمایشگاه حاضر می‌شوند و همین می‌تواند در این امر اثرگذاری فرهنگی مؤثر باشد. اما نمایشگاه مجازی بنا به اقتضائاتی که دارد بیشتر از سوی علاقه‌‌مندان به کتاب و کتابخوانی دنبال می‌شود و مورد استقبال قرار می‌گیرد. بنا به آنچه که گفته شد، هیچ موقع نمایشگاه مجازی نمی‌تواند جای نمایشگاه حضوری کتاب را پر کند.

رجبی دوانی در ادامه در مورد تخصیص بن به نمایشگاه مجازی بیان کرد: اگر انتخاب دریافت بن را در اختیار خود مخاطب فرهیخته کتاب می‌گذاشتند که آیا بن در شرایط مجازی بهتر است یا حضوری، امر شایسته‌تری بود که متأسفانه از سوی دست‌اندرکاران نمایشگاه بدان توجهی نشد. اختصاص دادن بن به خرید مجازی موجب این می‌شود که حضور افراد در مصلی امام خمینی نیز با استقبال کم‌رنگ‌تری نسبت به سال‌های قبل روبه‌رو شود.

این فعال فرهنگی با اشاره به بحث افزایش قیمت کتب در کشور گفت: گله‌ای از مردم در این زمینه دارم. در زمانی که جمعیت ما نصف حال حاضر بود، اشتیاق به خواندن کتاب و مطالعه بسیار بالاتر بود و این امر موجب می‌شد آثار با تیراژ گسترده‌ای به چاپ برسند. مثلاً در برهه‌ای تیراژ ۲۰ هزار تایی از یک اثر چیز عجیبی نبود بلکه تیراژ کمتر از ۲ هزار نسخه شگرف و غیرعادی به حساب می‌آمد. این استقبال نه به دلیل ارزانی کتاب بلکه به دلیل اشتیاق و شور مردم نسبت به کتابخوانی بود.

وی خاطرنشان کرد: در زمان حاضر ما با جمعیت ۸۵ میلیون نفری روبه‌رو هستیم که در آن بعضی آثار با تیراژ ۲۰۰ نسخه‌ای منتشر می‌شوند که همه آنها هم لزوماً به فروش نمی‌روند. این مسأله را نباید صرفاً به پای گرانی کتب گذاشت بلکه در وهله اول علت را در دوری مردم از فضای کتابخوانی باید دانست. گرانی فقط برای کتاب نیست، سایر اقلام هم افزایش قیمت داشته‌اند اما متأسفانه مردم در خرید کتاب وقتی به قیمت نگاه می‌کنند ملاحظه‌کاری اولویت قرار می‌گیرد، در صورتی‌که این امر شاید در مورد سایر اشیا و اقلام صدق نکند.

رجبی دوانی ادامه داد: وقتی چاپ کتاب برای ناشر به قیمتی بالایی تمام می‌شود، نباید انتظار داشت که با قیمت کمتر به دست مشتری برسد. بالتبع خود ناشران هم با مشکل زیادی در باب نشر مواجه هستند که باید به آنها در افزایش قیمت آثار حق داد. طبیعتاً از کسی که در معیشت خود با سختی روبه‌رو است و از پس چرخاندن حداقل زندگی خود بر نمی‌آید انتظار نمی‌رود که سرمایه‌اش را خرج کتاب کند، اما همه مردم ما حقیقتاً در چنین شرایطی قرار ندارند.

انتهای پیام/