غزال زیاری: براساس گمانه‌زنی‌های انجام شده به نظر می‌رسد که جنگنده J-۱۵DT که در واقع نوعی جنگنده الکترونیک مبتنی بر ناو هواپیمابر از جنگنده چندمنظوره Shenyang J-۱۵ محسوب می‌شود، در رژه پیش روی “هشتادمین سالگرد پیروزی” چین شرکت خواهد داشت.
این اولین حضور عمومی این جنگنده که به قابلیت پرتاب با منجنیق مجهز است خواهد بود و حکایت از آن دارد که J-۱۵DT دیگر محدود به آزمایش‌های توسعه‌ای نیست و احتمالاً وارد مرحله ارزیابی پیش عملیاتی شده و به‌عنوان بخشی از یگان هوایی آینده نیروی دریایی چین به نمایش درخواهد آمد.
انتظار می‌رود که J-۱۵DT در یگان هوایی ناو هواپیمابر “فوجیان”، نقشی مشابه با هواپیمای EA-۱۸G Growler نیروی دریایی آمریکا را ایفا کند؛ بدین معنا که در عملیات جمینگ اسکورت مشارکت داشته و با استفاده از سلاح‌هایی مثل موشک YJ-۹۱ به پشتیبانی از حملات ضدتابشی بپردازد.
بررسی ویژگی‌های J-۱۵DT
طبق شواهد و قراین به‌دست‌آمده، این هواپیما در عملیات پرتاب با منجنیق الکترومغناطیسی (EMALS) در جریان هشتمین آزمایش دریایی ناو فوجیان شرکت داشته و همین موضوع از آمادگی این جنگنده برای استقرار عملیاتی منظم در چارچوب CATOBAR (پرتاب با منجنیق و بازیابی با کابل نگه‌دارنده) خبر می‌دهد.
نمونه اولیه J-۱۵DT با شماره ۱۵۲۳، از نوع J-۱۵DH است که به کمک رمپ (ski-jump) پرتاب می‌شود. در شرایطی که J-۱۵DH نوک دم عمودی تیره‌رنگ و دماغه‌ای عمودی دارد، نوک دم عمودی J-۱۵DT به رنگ خاکستری روشن و با دماغه‌ای شیب‌دار است که این پیکربندی قبلاً در نمونه آزمایشی J-۱۵T نیز مشاهده شده بود.
تغییرات ساختاری ازجمله نصب میله پرتاب روی ارابه فرود دماغه و تغییرات در شاسی و ستون هواپیما نشان می‌دهد که نسخه DT برای پرتاب با منجنیق سازگار شده است.
این هواپیما دونفره است و از ویژگی‌های مرتبط با مأموریت جنگ الکترونیک ازجمله حذف حسگر IRST و توپ داخلی بهره می‌برد که با حذف قابلیت‌های درگیری مستقیم هوایی، مشابه با مدل J-۱۵D است. حرف “T” در نام J-۱۵DT به واژه چینی “弹射” به معنی “پرتاب با منجنیق” برمی گرد و از نقش این جنگنده در استفاده در ناوهای دارای EMALS مثل فوجیان خبر می‌دهد.
J-۱۵DT از لحاظ ساختاری بر پایه نمونه‌های دوقلویی مثل J-۱۵S و J-۱۵D طراحی شده، اما سامانه‌های ویژه‌ای برای مأموریت‌های پرتاب با منجنیق و جنگ الکترونیک در آن گنجانده شده است. بخش پشتی بدنه بزرگ‌تر است و سامانه‌هایی مرتبط با جمع‌آوری سیگنال و ایجاد اخلال را در خود جای داده. طراحی پایلون‌های نوک بال در این نسخه جدید است و از حالت منحنی به پایلون‌های صاف تغییر یافته‌اند که احتمالاً برای پشتیبانی از موشک‌های هوابه‌هوای برد کوتاه PL-۱۰ یا غلاف‌های پیشرفته جنگ الکترونیک به‌روزرسانی شده‌اند.
بدنه این هواپیما فاقد تسلیحات حرکتی مرسوم بوده و نقش پشتیبانی آن در گروه حمله ناو هواپیمابر را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد که موتورهای آن از نوع داخلی WS-۱۰C یا WS-۱۰H هستند که نسبت به موتورهای قدیمی‌تر AL-۳۱F عملکرد و قابلیت اطمینان بیشتری در شرایط پرتاب از ناو دارند. این موتورها با انتخاب‌های پیشرانه اخیر در دیگر هواگردهای ناو پایه PLAN هم‌راستا هستند.
سامانه‌های داخلی J-۱۵DT احتمالاً ترکیبی از زیرسیستم‌های استفاده‌شده در J-۱۵D و J-۱۶D (جنگنده زمینی جنگ الکترونیک) هستند که شامل رادار AESA داخلی و نمایشگر جلوی سر (HUD) گسترده در کابین جلویی می‌شوند. انتظار می‌رود کابین عقبی توسط افسر جنگ الکترونیک اداره شود که وظیفه مدیریت سیگنال‌های اخلال، داده‌های حسگر و عملیات هماهنگ را بر عهده دارد.
این جنگنده دارای غلاف‌های خارجی ESM در نوک بال‌ها و احتمالاً آنتن‌های چسبیده به بدنه برای جمع‌آوری اطلاعات سیگنالی است که وظیفه این مجموعه، ایجاد اختلال در امواج راداری دشمن، کمک به عملیات سرکوب رادار و انتقال داده‌های هدف‌یابی یا ناوبری به سایر پلتفرم‌هاست.
به‌علاوه این هواپیما با پیوندهای داده تاکتیکی PLAN که در هواپیمای هشدار زودهنگام KJ-۶۰۰، ناوشکن‌های تایپ ۵۵ و دیگر واحدهای مستقر بر ناو کاربرد دارد، سازگار است.
شواهد موجود از هشتمین آزمایش دریایی ناو فوجیان در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که J-۱۵DT از یکی از منجنیق‌های الکترومغناطیسی این ناو پرتاب شده و ویدئوها و تصاویر ماهواره‌ای نشان‌دهنده اثر لاستیک‌ها بر روی منجنیق شماره ۲ بوده و احتمال حضور هواپیمای شماره ۱۵۲۳ را در عملیات عرشه تأیید می‌کنند.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد که حالا این هواپیما گواهی‌های لازم برای سامانه پرتاب را دریافت کرده است.
ساختار یگان هوایی ناو فوجیان
این‌طور شنیده می‌شود که ساختار یگان هوایی ناو فوجیان متشکل از ۲۴ جنگنده پنهان‌کار J-۳۵، دوازده جنگنده ضربتی چندمنظوره J-۱۵T، چهار هواپیمای هشدار زودهنگام KJ-۶۰۰ و چهار فروند J-۱۵DT است که در این ترکیب، J-۱۵DT وظیفه ایجاد اخلال اسکورت و پشتیبانی از حملات ضد تابشی با استفاده از موشک‌هایی مثل YJ-۹۱ را ایفا می‌کند.
ناو فوجیان توانایی انجام حدود ۱۸۰ پرتاب با منجنیق در روز را داراست که همین نرخ سورتی‌پرواز بالایی را برای هواپیماهای پشتیبانی مثل J-۱۵DT ممکن می‌سازد.
توسعه J-۱۵DT بخشی از سری گسترده هواپیماهای ناوبنیاد برگرفته از نسخه اصلی J-۱۵ است که خود بر پایه نمونه اولیه T-۱۰K-۳ از Su-۳۳ ساخته‌شده توسط اوکراین استوار بوده است.
از زمان اولین پرواز J-۱۵ در سال ۲۰۰۹ میلادی، نیروی دریایی چین چندین نسخه از آن توسعه داده که مثلاً J-۱۵S، برای آموزش، J-۱۵D برای جنگ الکترونیک از روی ناوهای دارای رمپ، J-۱۵BH و DH برای عملیات استاندارد رمپی و J-۱۵T و DT برای ناوهای دارای EMALS طراحی شده‌اند. البته طراحی رمپ پایه J-۱۵D که برای جنگ الکترونیک صورت گرفته بود، به نحوی بود که استفاده آن در ناوهای جدید را محدود می‌ساخت ولی در J-۱۵DT این مشکل برطرف شده و می‌توان آن را در ناوهای دارای EMALS مثل فوجیان و همچنین ناوهای آتی مثل نمونه هسته‌ای تایپ ۰۰۴ که تحت پروژه Longwei توسعه می‌یابد، مورد استفاده قرار داد.
بدین ترتیب و تا زمان تولید یک جنگنده پنهان‌کار EW جدید، J-۱۵DT احتمالاً تنها هواپیمای جنگ الکترونیک قابل پرتاب با منجنیق PLAN باقی خواهد ماند.
نقش J-۱۵DT در ساختار یگان هوایی ناو هواپیمابر PLAN، پشتیبانی از عملیات اخلال گسترده، سرکوب راداری و هماهنگی الکترومغناطیسی در حین عملیات هوایی دریایی است و معرفی عمومی آن در رژه هشتادمین سالگرد پیروزی چین حکایت از آن دارد که این پلتفرم با پشت سر گذاشتن مرحله توسعه، حالا به‌طور رسمی وارد خدمات نظامی شده است.
این جنگنده در کنار جنگنده‌های پنهان‌کار، پلتفرم‌های هشدار زودهنگام و ناوهای جنگی سطحی، در مأموریت‌های ضربتی و حفاظت از نیروها، اثرات غیر حرکتی ایجاد خواهد کرد و از آنجا که نشانه‌ای از حضور جنگنده پنهان‌کار EW برای استفاده روی ناوهای PLAN وجود ندارد، انتظار می‌رود که J-۱۵DT تا دو یا سه دهه آینده در فوجیان و ناوهای بعدی فعال باقی بماند.
منبع: armyrecognition
۵۸۳۲۱
