به گزارش یولن، جهانگیر کرمی کارشناس ارشد مسائل روسیه و اوراسیا درباره معاهده ایران و روسیه به یولن گفت:به طور کلی نگاه من این نیست که این توافق میتواند یک تحول بزرگ در روابط خارجی ما ایجاد کند. این توافق قرار نیست وضعیت ما را تغییر اساسی دهد. توافقی بوده که قدیمی شده، کشش اینرا نداشت که شرایط جدید روابط دو کشور را تامین کند.
آن زمانیکه آن قرارداد امضا شده بود، دو کشور کنوانسیون دریای خزر نداشتند، در سازمان همکاری شانگهای و بریکس نبودند و اتحادیه اقتصادی اوراسیایی اصلا وجود نداشتند. الان همه این نهادها ایجاد شده است و ضروری بود که یک توافق مبتنی بر شرایط نهادی و امنیتی و سیاسی و ژئوپلتیک منطقهای و جهانی نوشته شود.
ولی این که فکر کنیم مثلا سال آینده این موقع، روابط اقتصادی ما و روسیه که الان چهار میلیارد دلار است، به ده میلیارددلار برسد، اینطور نیست. ممکن است ۵ میلیارد دلار شود. حتی بدون این توافق هم امکان اینکه ۵ میلیارد دلار شود، وجود داشت. خود این توافق، تغییر فوق العادهای ایجاد نمیکند. مثلا اینکه توافق امنیت و نفوذ منطقهای ما را تضمین کند، چنین چیزی نیست.
مثلا در مواردی که دو کشور وارد ائتلاف استراتژیک شدند مانند بحران سوریه، چون اولویت روسیه تغییر پیدا کرد و ایران مسائلش متفاوت شد لذا موضوع رها شد. منظورم این است که این توافق نامه، مشکل امنیتی و اقتصادی ما را حل نمیکند. چون مسائل اقتصادی ما به رابطه ما و نهادهای مالی بینالمللی مانند FATF و وضعیت تحریمی کشور ما بر میگردد. اینها باید حل شود تا اتفاقی در زندگی عمومی و وضعیت کشور ما ایجاد شود. وگرنه روسیه قدرت سرمایهگذاری آن چنانی ندارد. اقتصاد بزرگی هم نیست. کل اقتصادش حدودا دو و نیم تریلیون دلار است. پس در حوزه اقتصادی، مسائل اقتصادی ما مسائلی است که خودمان باید حلش کنیم. باید بحث رابطه ما با نهادهای مالی بینالمللی روشن شود و بحث برداشتن تحریمها را به سرانجام برسانیم.{همانطور که شما اشاره کردید} نکته بعدی این است که مگر با چین، قرارداد ۲۵ ساله نداریم؟ اتفاقی در روابط دو کشور رخ نداد. چون شرکت چینی نمیخواهد تحریم شود و تعهدات ذیل FATF را نقضکند. در نتیجه آنجا چهارصد میلیارددلار پیش بینی شدهاست. از آن ۴۰۰ میلیارد دلار در چهار سال گذشته ۴ میلیارد دلار هم محقق نشده است. پس مسئله ما مسئله ای است که خودمان باید حلشان کنیم. چنین توافقاتی لزوما اینها را حل نمیکند. چون تعهدات کشوری مانند چین نسبت به غرب، خیلی بیشتر از تعهداتش نسبت به ما است.
روسیه با ترامپ به توافق برسند بسیاری از مسائل فرق خواهد کرد/قطعنامههایی که علیه ایران صادر شد در دوره پوتین تصویب شد و ادامه پیدا کرد
این کارشناس در ادامه بیان کرد: از همه مهمتر اینکه اگر در روسیه، ترامپ با پوتین ملاقات کند و در مورد اوکراین به توافق برسند، در آن صورت خیلی از مسائل فرق خواهد کرد. تجربه سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ را داریم که در زمان ریاست جمهوری مدودف و طرح RESET از طرف خانم کلینتون، میبینیم بخش مهمی از توافقات در روابط ایران و روسیه رها شد.حتی قبل از آنهم، قطعنامههایی که علیه ایران صادر شد در دوره پوتین تصویب شد و ادامه پیدا کرد.
لذا محیط روابط بینالملل پیچیده است. در این محیط پیچیده، کشورها خودشان را مقید به یک معاهده نخواهندکرد. منافع ملی کشورها، امکانها و فرصتهایی که در روابط بینالملل پیدا میکنند، تعیین کنندهاست.ضمن اینکه نباید فراموشکنیم که در همهجای این معاهده گفتهشدهاست که ذیل منشور مللمتحد، و در چارچوب توافقات و معاهدات بین المللی قرار میگیرد.مثلا در موضوع هسته ای اگر کار به شورای امنیت برسد، روسیه تعهداتی ذیل منشور ملل متحد و NPT دارد و این طرف هم معاهدهای دارد. بر اساس حقوق بینالملل، معاهدههای بینالمللی نسبت به توافقات دوجانبه کشورها اولویت دارند.لذا در مورد این توافق، باید شرایط پیچیده نظام بینالمللی را در نظر بگیریم.
نکته دیگر بحث اختلافات دو کشور است. دو کشور، اولویتهای متفاوتی دارند. طبیعی هم هست. روسیه و چین هم اولویتهایشان متفاوت است. روسیه حتی نزدیکترین متحدانش از قزاقستان، اولویتهایش متفاوت است. هیچکدام از کشورهایی که متحد نظامی روسیه هستند، در چارچوب سازمان پیمانامنیتجمعی (CSTO) کشوری مانند تاجیکستان و قرقیزستان و ارمنستان و بلاروس رفتار یک سانی ندارند. رفتار بلاروس با ارمنستان و قزاقستان متفاوت است. برای اینکه کشورها، حاکمیت ملی جداگانه دارند و حتی کوچکترین کشورها، مگر در شرایط اضطراری، استقلال عمل برای خود قائل هستند.
مشروح این گفتگو را اینجا بخوانید
315 315
