به گزارش یولن از رفسنجان، اسماعیل‌پور رئیس پژوهشکده پسته ایران امروز در نشست خبری رویداد بهینه‌سازی و هوشمندسازی مصرف آب کشاورزی و شرب در مرکز نوآوری شهید ستاری اظهار کرد: در شهرستان رفسنجان به‌عنوان قطب پسته ایران بیش از ۸۰ هزار هکتار باغ پسته در مناطق مختلف و پراکنده داریم که ۹۰ درصد باغات موجود با سیستم غرقابی و آبیاری سطحی سنتی آبیاری می‌شوند و کمتر از ۱۰ درصد سیستم آبیاری تحت فشار انجام شده و متأسفانه مدیریت آب رعایت نمی‌شود.
سیستم‌های آبیاری نوین مهمترین راه مدیریت آب
وی ادامه داد: یکی از زمینه‌هایی که می‌تواند به مصرف بهینه و مدیریت آب کمک کند استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین است. بیشترین مصرف آب را در کشاورزی داریم که اگر ایده‌هایی ارائه شود و در کاربرد آب کشاورزی هم در پسته و سایر محصولات اجرایی شود به حفظ باغ‌های موجود در منطقه و آینده‌ای که در صنعت پسته کشور داریم، کمک می‌شود.
اسماعیل‌پور عنوان کرد: بر اساس آمار و ارقامی که در مجموعه جهاد کشاورزی هست، متوسط تولید پسته خشک ۸۰۰ کیلوگرم در کل کشور است و خوشبختانه علی‌رغم محدودیت‌های آبی که در رفسنجان داریم، عملکرد در باغ‌های رفسنجان هزار تا ۱۲۰۰ کیلوگرم است که بر اساس تحقیقات انجام شده جای کار دارد که این عملکرد بهتر شود، اما مستلزم مدیریت منابع آب است.
وی با اشاره به تحقیقات روی عمده سیستم‌های آبیاری که در دنیا یا کشور توصیه می‌شود، تصریح کرد: واقعیت این است که ایده‌هایی که بومی‌سازی شدند، بهتر اثرگذاری داشتند. شرایط شوری، کم‌‌آبی وضعیت منطقه از نظر گرما، نیاز ارقام پسته به گرما و سرما و… مستلزم است در دانش بومی مدیریت شود و بتوانیم بهترین نتیجه را بگیریم؛ چراکه سیستم آبیاری خارجی جوابگو نیست.
رئیس پژوهشکده پسته ایران افزود: سیستم آبیاری تحت فشاری که داریم و بیشتر کاربردی هست، ایده کشاورز خود ما بوده وتحقیقات در خصوص آن تکمیل شده و امروز مناسبت‌ترین سیستمی است که قابلیت اجرا دارد و با شرایط باغداری ما و محدودیت‌هایی که در بحث زمین داریم، می‌تواند مناسبت داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه منابع آب محدود و کم و کیفیت آن کم شده، بارندگی‌ها محدود تغییرات اقلیمی شدیدی داریم و در جهت خشکسالی پیش می‌رویم و نیاز آبی ارقام پسته با توجه به شرایط سن افزایش پیدا می‌کند، اضافه کرد: همه این‌ها نیاز به مدیریت دارد که بتوانیم بهره‌برداری مناسبی داشته باشیم.
اسماعیل‌پور گفت: مدیریت منابع آبی که باغداران انجام می‌دهند همان مدیریت ۲۰ و ۳۰ سال پیش است؛ در صورتی که منابع محدود شده و یکی از دلایلی که منجر به کاهش محصول شده، عملکرد مدیریت یکنواخت در سال‌های مخلتف است و لازم است کشاورز بپذیرد که شرایط فرق کرده و باید از دانش روز و تجربه در جهت بهترشدن عملکرد کمک بگیرد.
برگزاری رویداد استارت‌آپی مدیریت مصرف آب از اول تا ۳۰ بهمن
محمد پساوند فرمانده سپاه ناحیه رفسنجان بیان کرد: در بیانیه گام دوم که مقام معظم رهبری به‌مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی رونمایی و نقشه راه چهل ساله دوم انقلاب را تبیین کردند، هفت محور اصلی و اساسی برای ادامه راه انقلاب مطرح کردند.
وی ادامه داد: یکی از این محورها بحث علم و پژوهش است که بعد از آن در تمام پایگاه‌های مقاومت بسیج در سراسر کشور هسته‌های علمی تشکیل شد و هر شهرستان دارای یک پایگاه مقاومت علمی خواهر و برادر شد و این پایگاه‌ها از مباحث علمی که در سطح محله‌ها وجود دارد پشتیبانی می‌کنند و مبتکران و مخترعان را در مباحث عملی شناسایی و به موسسات و سازمان‌ها معرفی می‌کنند که حمایت‌های لازم از طرح و ایده آنها صورت گیرد.
فرمانده سپاه ناحیه رفسنجان بحث آب را مهمترین مشکل احصاءشده توسط هسته علمی سپاه عنوان کرد و گفت: تصمیم گرفتیم با کمک مراکز علمی شهرستان و اداراتی که در مسأله آب دخیل هستند، جلساتی برگزار و راه حلی پیدا کنیم که مشکل آب شهرستان برطرف شود.
وی خاطرنشان کرد: ما در قالب بسیج علمی پژوهشی و فناوری که وابسته به سپاه است بعد از برگزاری جلسات متعدد که در ادارات مختلف برگزار شد اعم از سپاه، مرکز شهید ستاری، جهاد کشاورزی، دانشگاه ها و دیگر ادارات، در نهایت به این جمع‌بندی رسیدیم که یک رویداد استارت‌آپی بزرگی از اول تا ۳۰ بهمن در شهرستان در دو گروه دانشجویی و عموم و همچنین دانش‌آموزی برگزار کنیم و ۵ اسفند همزمان با روز مهندس اختتامیه برگزار و به نفرات برگزیده جوایزی اهدا خواهد شد.
پساوند توضیح داد: این رویداد حول چهار محور برگزار و ایده‌های خلاقانه در بحث بهینه‌سازی و هوشمندسازی مصرف آب شرب و کشاورزی در سطح شهرستان شناسایی و به استان و وزارت نیرو ارجاع خواهند شد تا اجرایی و عملیاتی شوند که بتوانیم مشکل آب شهرستان را حل کنیم.
وی محورهایی که قرار است انجام شود ازجمله مدیریت هدررفت شبکه‌های انتقال و توزیع آب، مدیریت جمع‌آوری پساب‌ها و روان‌آب‌ها، تکنولوژی‌های نوین در تصفیه آب و بهینه‌سازی و ارتقاء فرهنگ الگوی مصرف آب در جامعه برشمرد و عنوان کرد: ارائه مقالات علمی، نرم‌افزارهای کاربردی، دست‌سازه‌ها و ایده‌پردازی خلاقانه در بحث دانش‌آموزی پذیرای ایده‌ها هستیم.
پساوند متذکر شد: جوایز ۱۰، ۶ و ۳ میلیون تومان به نفرات اول تا سوم اهدا خواهد شد.
اجرای سیستم آبیاری نوین در ۱۵ هزار هکتار سطح زیر کشت در رفسنجان
عباس حاج عبداللهی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان هم در این نشست اظهار داشت: در مصرف و بهینه‌سازی مصرف آب مهمترین کار فرهنگ‌سازی و بالابردن دانش عمومی کشاورزی است.
وی بیان داشت: اگر کشاورز و مصرف‌کننده آب به این آگاهی برسد که این آب یک گنجینه بی‌بدیلی است که تجدیدپذیر نبوده و باید به هر طریقی حفظ شود می‌توانیم امیدوار شویم که در مدیریت منابع موجود موفق خواهیم بود و کشاورز دنبال روشی می‌رود که مضرف را بهینه کند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان ادامه داد: تکنولوژی‌های نوین در تصفیه آب هست که تقاضاهای زیادی در این زمینه وجود دارد و با توجه به اینکه خیلی از کشاورزان آب شور دارند و می‌خواهند شیرین کنند، متأسفانه سیستم بروکراسی اداری و دولتی اجازه نمی‌دهد و مجوزهای آب شیرین کن‌ها به سختی صادر می‌شود.
وی یادآور شد: ۱۵ هزار هکتار از باغات رفسنجان با آبیاری تحت فشار آبیاری می‌شود و با توجه به گرانی تجهیزات آبیاری تحت فشار، در دو سه سال اخیر اجرای این سیستم در باغ‌ها با رکود مواجه شده که امیدواریم در دولت جدید این مشکل به‌سرعت برطرف شود.
راهی جز صرفه‌جویی در آب کشاورزی و آب شرب نداریم
علی احمدی‌پور مدیر امور منابع آب شهرستان رفسنجان هم به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و کمی و کاهش نزولات جوی وضعیت آب شهرستان را بحرانی دانست و بیان کرد: متوسط بارش در شهرستان رفسنجان۹۰ میلی متر بوده که در حال حاضر به ۷۰ میلی متر رسیده است.
وی با بیان اینکه افت سالانه ۶۴ سانتی‌متر ذخایر آب‌های زیر زمینی را در رفسنجان شاهد هستیم، افزود: این موضوع سبب کسری ۱۳۱ میلیون متر مکعبی آب در سال شده است.
احمدی‌پور عنوان کرد: منابع آب شرب استانداردی در رفسنجان نداریم و تک‌محصولی بودن دشت رفسنجان را بحرانی کرده است و به‌جز صرفه‌جویی در آب کشاورزی و آب شرب راه دیگری نداریم.
بازسازی شبکه فرسوده به کمک سپاه
حسین چرخ‌انداز مدیرعامل شرکت آبفا شهرستان رفسنجان با اشاره به وضعیت شرکت آب و فاضلاب رفسنجان اظهار کرد: رفسنجان از شهرستان‌های دارای تنش آبی است و اگر وضعیت مصرف همین‌گونه ادامه پیدا کند آب شیرینی نخواهیم داشت و همه در مدیریت منابع آب باید رعایت کنند.
وی ادامه داد: ۲۹۰۰ کیلومتر شبکه توزیع در شهرستان رفسنجان داریم که ۵۰ درصد آن فرسوده و نیاز به بازسازی شبکه داریم و ۸۰۰ کیلومتر خط انتقال داریم و به دلیل کاهش نزولات جوی در کلیه چاه‌ها با محدودیت مواجه‌ایم.
چرخ‌انداز خاطرنشان کرد: با همکاری سپاه ۳۲ کیلومتر شبکه بازسازی و کلیه روستاهای هدف بازسازی انجام شده و ۸۵ کیلومتر در دستور کار است که با همکاری سپاه بازسازی شود.
وی در خصوص انشعابات غیرمجاز آن را یک معضل برای شرکت آبفا دانست و اظهار کرد: شناسایی و جمع‌آوری انشعابات غیرمجاز در دستور کار است.
مدیرعامل شرکت آبفا شهرستان رفسنجان بیان داشت: تصفیه‌خانه آب شرب شهر رفسنجان با ظرفیت ۹۳۰ لیتر در ثانیه به کمک شرکت مس در حال ساخت است و اردیبهشت ۱۴۰۲ وارد مدار بهره‌برداری خواهد شد و آب باکیفیت بسیار عالی در چرخه شهرستان قرار خواهد گرفت.
جندقی مدیر مرکز نوآوری شهید ستاری هم در سخنانی ابراز کرد: چالش‌ها باید بر اساس اولویت تعریف شوند و هم در بخش کشاورزی و شرب شهرستان رفسنجان بتوانیم خروجی خوبی داشته باشیم. شرکت ملی صنایع مس با تمام توان و نیرو ایستاده که در جهت رفع مشکلات شهرستان که اولین آن آب است کمک‌های شایانی داشته باشد.
انتهای پیام/۸۰۰۱۶/ب
