مظاهر گودرزی: شکاف میان دهک‌های بالای اقتصادی با دهک‌های پایین در جامعه حالا خودش را در مسائل آموزشی نشان می‌دهد، نظم و نظام آموزش کشور مسیری طی کرده که دست هرکسی به دانشگاه‌های معتبر داخلی نرسد، بلکه فقط گروه‌های برخورددار اقتصادی باشند که آرزوی تحصیل در این دانشگاه‌ها را به واقعیت تبدیل می‌کنند، طوری‌که حالا می‌شود گفت عدالت آموزشی تقریباً فراموش شده است. به‌گفته یک کارشناس آموزش: «شکاف بین مدارس دولتی و خصوصی افزایش پیدا کرده، دانش‌آموزانی که در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند، امکانات بهتری دارند، اما در مدارس دولتی، مشکلات مالی باعث شده کیفیت آموزش کاهش پیدا کند.»
محمدرضا نیک‌نژاد قبل‌تر به یولن گفته بود: «خصوصی‌سازی آموزش در سال‌های اخیر گسترش پیدا کرده، وقتی بخشی از مسئولیت آموزش‌وپرورش به بخش خصوصی سپرده می‌شود، کیفیت آموزشی برای اقشار ضعیف کاهش پیدا می‌کند، چون بسیاری از خانواده‌ها توانایی پرداخت هزینه‌های مدارس غیردولتی را ندارند. در حالی که آموزش‌وپرورش باید یک نهاد کاملاً دولتی و حمایتی باشد. وضعیت آموزش‌وپرورش در ایران مطلوب نیست و روند نزولی دارد.»
همچنین علی امرایی، عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت قبل‌تر درباره عدالت آموزشی و کیفیت آموزش در مدارس دولتی به یولن گفته بود: « برخی از مدارس دولتی از کیفیت لازم برخوردار نیستند و از طرفی کتاب‌های درسی ما لاغر شده است و برعکس شاهد چاق شدن کتاب‌های کمک آموزشی هستیم، ضمن این‌که کمبود معلم هم داریم، همه این عوامل سبب ضعف تحصیلی دانش آموز در مدارس دولتی می‌شود.»
قبولی دانشگاه‌های دولتی دهک‌های بالای اقتصادی هستند
کاهش کیفیت آموزش در مدارس دولتی درحالی دست دانش‌آموزان دهک‌های متوسط روبه پایین را از قبولی در دانشگاه‌های معتبر دور کرده که افزایش کیفیت آموزش در مدارس غیردولتی به مدد پول و هزینه‌های هنگفتی که در آن‌ها می‌شود سبب شده بخش زیادی از قبولی‌های دانشگاه‌های معتبر سهم گروه برخوردار اقتصادی باشد. در این‌باره مهدی حسنلو، استاد دانشگاه تهران و سرپرست سابق اداره کل امور خوابگاه‌های این دانشگاه به یولن می‌گوید: «گزارشی خواندم که ورودی دانشگاه‌های دولتی دهک‌های اقتصادی بالای ۶ هستند، یعنی دانشجویانی که از گروه‌های برخوردار و متوسط از نظر اقتصادی هستند بیشتر در دانشگاه‌های دولتی قبول می‌شوند.»
او ادامه می‌دهد: «این خبر هم خوب است هم بد؛ خوب است چون کمتر با فقر و گرفتاری دانشجویان مواجه هستیم، اما بد بودن از این منظر که بچه‌هایی که از نظر اقتصادی برخوردار نیستند نمی‌توانند وارد دانشگاه‌های خوب شوند، یک عکس از نفر اول کنکور تجربی سال قبل منتشر شد که در اطراف‌شان کلی کتاب چیده شده بود، گمان می‌کنم قیمت آن کتاب‌ها حدود ۳۰۰ میلیون تومان بود، بدون در نظر گرفتن هزینه‌های کلاس‌ها کنکور؛ با این وجود منکر وجود دانشجویان نیازمند در دانشگاه تهران نمی‌شوم، اما بدانید که امروز ورودی دانشجویان از میان بچه‌هایی هست که از منظر اقتصادی برخوردار هستند.»
سهم کم دانش‌آموزان مراکز دولتی از قبولی‌های زیر ۳ هزار در دانشگاه
گزارش‌های منتشر شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس هم سلطه گروه‌های برخوردار اقتصادی در قبولی دانشگاه‌ها را نشان می‌دهد، همین چند روز قبل ویدیویی در فضای مجازی منتشر شد، مهدی موحدی بکنظر، تحلیلگر مسائل اقتصادی در این ویدیو گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه داد، او گفت: «به استناد گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۴۰۲ بیشتر کسانی‌که در دانشگاه‌های تهران، شریف، علامه طباطبایی، یعنی دانشگاه‌های موثر کشور قبول شدند از دهک‌های پر درآمد کشور هستند، تقریباً حدود ۷۵ درصد دانش‌آموزان پشت کنکوری دانشجویان دولتی هستند اما حدود ۲ درصد از قبولی‌های زیر رتبه ۳ هزار در دانشگاه‌ها دانش‌آموزان مراکز دولتی هستند. یعنی عملاً سرنوشت محتوم نظام آموزشی کشور ما به این سمت می‌رود که دیگر نمی‌تواند نماینده گروه کارگر و قشر ضعیف و متوسط به پایین جامعه باشد. والدین بیشتر دانشجویان دانشگاه‌هایی مانند شریف دیگر کارگر نیستند.»
این شکاف طبقاتی حتی در جوامع لیبرال هم به این شدت دیده نمی‌شود
درهمین‌باره محمد داوری کارشناس آموزش و مشاوره تحصیلی در مدارس به یولن می‌گوید: «تنوع مدارس یکی از مصادیق نقض عدالت آموزشی است، سال به سال سهم مدارس دولتی عادی در کسب رتبه‌های برتر کنکور کاهش یافته است، در مقابل درصد قبولی دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی، غیرانتفاعی و مدارس خاص بسیار بالاست که این موضوع نشان‌دهنده رقابت نابرابر و شکست بسیاری از افراد است.»
او ادامه می‌دهد: «در نظام‌های آموزشی کشورهای توسعه‌یافته این میزان تنوع مدارس وجود ندارد، از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز این موضوع آسیب‌های جدی به همراه داشته و باعث طبقاتی شدن و چندگانگی در نظام آموزشی شده است، این شکاف طبقاتی حتی در جوامع لیبرال هم به این شدت دیده نمی‌شود.»
۲۳۳۲۳۳
