مریم فکری: در ایران و آمریکا به فاصله چند ماه دو دولت جدید روی کار آمده‌اند، هر دو سیگنال‌هایی از مذاکره را به سمت یکدیگر می‌فرستند، اما آیا این سیگنال‌ها به مذاکره مستقیم بین دو دولت منتهی می‌شود؟ این سوالی است که امروز پیش روی افکارعمومی قرار دارد. اما نکته‌ای که در این میان وجود دارد، اثر مذاکره روی اقتصاد ایران است.
برخی از اقتصاددانان معتقدند با توجه به این‌که اقتصاد ما به اقتصاد بین‌الملل نیاز دارد و وابسته است، حتما اگر مذاکرات به یک توافق منصفانه‌ای برسد، می‌تواند گشایش‌های زیادی در اقتصاد ایران ایجاد کند و خود مذاکره و توافق‌های اولیه می‌تواند بر رشد اقتصادی کشور و قیمت ارز و تورم اثر بگذارد. به باور آنها، مذاکره حتما اثر فوری روی نرخ ارز خواهد داشت.
اقتصاد ایران به چه مسیری می‌رود؟
در همین رابطه، کامران ندری، اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرگزاری یولن در واکنش به این سوال که در حالتی که مذاکرات انجام شود، چه تاثیری روی اقتصاد ایران خواهد داشت، می‌گوید: بستگی دارد که این مذاکرات، چه راه‌هایی را به سمت اقتصاد ایران باز کند و کمک کند که تجارت ما گسترش پیدا کند و موانع بانکی، تعرفه‌ای و انتقال تکنولوژی برداشته شود یا خیر.
وی می‌افزاید: به‌هرحال این‌که مذاکرات در چه سطحی از لحاظ تجاری و اقتصادی به نتیجه می‌رسد، خیلی مهم است، بنابراین نمی‌شود از پیش، با قطعیت گفت که چه اتفاقی می‌افتد، ولی نفس مذاکره و نفس کاهش تنش، می‌تواند روی اقتصاد ایران اثر مثبت داشته باشد و حداقل انتظارات را تا حدودی کنترل و مدیریت کند و امیدی را برای فعالان اقتصادی ایجاد کند.
این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: منتها این‌که نتیجه نهایی چه خواهد شد، بستگی دارد به این‌که در مذاکرات در رابطه با روابط تجاری، نه فقط با کشورهای غربی، بلکه تحریم‌های آمریکا با سایر کشورها هم تاثیر گذاشته است. حالا به صورت مستقیم اگر نگوییم، به صورت غیرمستقیم تاثیر گذاشته است.
ندری متذکر می‌شود: فقط هم مساله تحریم‌ها نیست، مسایلی مثل اف‌ای‌تی‌اف و این‌گونه مسایل هست که اثر منفی روی روابط تجاری ما داشته و اگر بخواهد ادامه پیدا کند، اثر بیشتری خواهد داشت.
وی تاکید می‌کند: بر این اساس، هر کدام از این موانع برداشته شود، اثر مثبتی را به طور قطع روی اقتصاد ایران خواهد داشت و به اقتصاد ما کمک می‌کند.
راه برای ورود سرمایه باز می‌شود؟
این اقتصاددان در ادامه می‌گوید: این‌که مذاکرات در چه سمت و سویی پیش خواهد رفت، منظور از مذاکرات شرافتمندانه چیست و توقع طرف ایرانی چیست و توقع طرف مقابل چی هست، این‌ها را خیلی من اطلاعی ندارم.
ندری در پاسخ به این پرسش که یکی از مشکلات اصلی اقتصاد ایران، بحث سرمایه‌گذاری و به خصوص ورود سرمایه‌گذاری خارجی است. فکر می‌کنید در صورت مذاکرات، آن موج از سرمایه‌هایی که از کشور فرار کرده بود، باز می‌گردد؟ می‌افزاید: ما در داخل هم برای جذب سرمایه داخلی با مشکل مواجه هستیم.
وی توضیح می‌دهد: به‌هرحال محدودیت‌های اجتماعی، سیاسی و امنیتی در طول سال‌ها به وجود آمده که باید تحولات و تغییراتی در داخل اتفاق بیفتد که آن را تغییر دهد. یعنی صرف این‌که شما با دنیای خارج رابطه را اصلاح کنید، باعث نمی‌شود سرمایه‌گذاران خارجی علاقه‌مند شوند و بخواهند در ایران به یک باره سرمایه‌گذاری کنند.
این کارشناس اقتصادی عنوان می‌کند: بالاخره در داخل هم محدودیت‌ها و موانعی وجود دارد که باید به مرور زمان برداشته شود. ولی خود مساله تحریم‌ها، یک عامل خیلی مهم است. یعنی اگر تحریم‌ها برداشته شود، به طور طبیعی مساله سرمایه‌گذاری نیز منتفی است.
ندری بیان می‌کند: بر این اساس، اگر مذاکرات به نتیجه برسد، تحریم‌ها برداشته شود و روابط تجاری احیا شود، به طور قطع زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری خارجی خواهد بود؛ گرچه کافی نیست و قطعا باید تحولات و تغییراتی در داخل داشته باشیم.
ترامپ پای میز مذاکره می‌نشیند؟
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا ترامپ حاضر می‌شود با ایران پای میز مذاکره بنشیند؟ می‌گوید: من این را نمی‌دانم. این را باید از کسانی که در حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌المللی، جزییات مناسبات و اختلافات ما با آمریکا را می‌دانند، باید از آنها سوال کنید.
ندری می‌افزاید: به حسب ظاهر آقای ترامپ اهل معامله است. معامله یعنی بده بستان. این‌که چه چیزی می خواهد بدهد و چه چیزی می‌خواهد بگیرد، خیلی مهم است. اما می‌توانم بگویم شرایط ما نسبت به قبل بدتر شده است. ما یک فرصتی را در دولت بایدن داشتیم که متاسفانه از دست دادیم.
نرخ تورم و دلار به چه سمتی می‌رود؟
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که با این روند و شرایط اقتصادی کشور، فکر می‌کنید شاخص تورم و دلار به چه سمتی می‌رود؟ می‌گوید: ما در هاله‌ای از نااطمینانی در شرایط فعلی قرار داریم.
ندری می‌افزاید: در واقع نمی‌دانیم در آینده چه اتفاقی می‌افتد، این‌که نتیجه مذاکرات چه خواهد بود، نیروهای فشار داخلی به چه شکل عمل خواهند کرد و سیاست‌های اقتصادی داخلی در چه مسیری حرکت می‌کند. این‌ها خیلی مهم است.
وی تصریح می‌کند: اگر تیم آقای پزشکیان توفیقی به دست نیاورند و نتوانند مساله مذاکرات را حل کنند، ما شرایط اقتصادی خوبی نداریم. این وضعیتی که الان قرار داریم، ادامه پیدا می‌کند؛ هم تورم بالا را تجربه خواهیم کرد و هم رشد اقتصادی پایین و هم گسترش فقر را.
این کارشناس اقتصادی متذکر می‌شود: مذاکرات احتمالی و موفقیت تیم پزشکیان در مذاکرات، نقطه عطفی محسوب خواهد شد. یا کمک می‌کند به این‌که ما اقتصادمان را بتوانیم تحت کنترل درآوریم و یا این‌که مسیر همچون گذشته طی شود. اما وضعیت در حال حاضر خوب نیست.
223225
