غزال زیاری: جاذبه یکی از کلیدی‌ترین نیروهای مؤثر در زندگی بشر بر روی کره زمین است؛ اما آیا می‌توان این نیروی قدرتمند را به چالش کشید؟ اخیراً یک شرکت فضایی مدعی شده که موفق به ساخت نوعی پیشرانه بدون سوخت شده که قوانین فیزیک را زیر سؤال برده و توانسته بر جاذبه زمین غلبه کند.
چه کسانی پشت این پژوهش هستند؟
این فناوری توسط شرکت Exodus Propulsion Technologies توسعه داده‌شده است. چارلز بوهلر، مهندس ناسا، یکی از بنیان‌گذاران این شرکت است و جالب اینجاست که این پروژه به‌طور رسمی به ناسا یا دولت آمریکا وابسته نیست.
بوهلر در این رابطه توضیح داد: «مهم‌ترین پیام برای عموم مردم این است که یک کشف بزرگ رخ داده. ما نیروی جدیدی کشف کرده‌ایم که نشان می‌دهد میدان‌های الکتریکی به‌تنهایی می‌توانند نیروی پایداری بر یک جسم اعمال کرده و باعث جابه‌جایی مرکز جرم آن شوند، بدون آنکه نیازی به پرتاب جرم یا سوخت باشد.»
بوهلر تحقیقاتش را در کنفرانس انرژی پیشران جایگزین (APEC)، جایی که دانشمندان، مهندسان و نوآوران درباره روش‌های ضد جاذبه بحث می‌کنند، ارائه کرد.
نقطه عطف این کشف
طبق توضیحات بوهلر، الکترواستاتیک نقشی کلیدی در این کشف داشته است. او تا چندی پیش مسئول ایمنی و کنترل تخلیه الکترواستاتیک در پروژه‌های مهمی از جمله شاتل فضایی، ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) و تلسکوپ هابل بود و به‌علاوه آزمایشگاه فیزیک سطح و الکترواستاتیک ناسا در مرکز کندی را پایه‌گذاری کرده است.
تیم او پس از دو دهه تحقیق درباره پیشرانهای بدون سوخت، به سراغ روش‌های مختلفی رفتند و در نهایت الکترواستاتیک را مبنای آزمایش‌های خود قرار دادند. به گفته بوهلر، این انتخاب ابتدا غافلگیرکننده بود اما به پیشرفت‌های بزرگی منجر شد.
بوهلر در این رابطه گفت: «مواد ما از پوشش‌های حامل بار متعددی تشکیل شده که روی یک لایه دی‌الکتریک قرار دارند. هدف ما سبک‌سازی کامل سیستم است؛ اما کار واقعاً سخت است؛ چرا که این فیلم‌ها باید مقاومت بالایی در برابر شکست دی‌الکتریک داشته باشند.»
درنهایت این تیم در سال ۲۰۲۳ میلادی موفق به ایجاد نیرویی شد که قادر به غلبه بر جاذبه زمین بود.
نحوه عملکرد این سیستم
بوهلر در این رابطه توضیح داد: «سیستم‌هایی که دارای عدم تقارن در فشار الکترواستاتیکی یا میدان‌های واگرا باشند، می‌توانند بر مرکز جرم خود نیرویی غیر صفر اعمال کنند. این بدان معناست که نوعی فیزیک پایه وجود دارد که در صورت برآورده شدن آن دو قید، می‌تواند اساساً به یک جسم نیرو وارد کند.»
نتایج آزمایش‌ها از سال ۲۰۲۲ تا نوامبر ۲۰۲۳ با جهش بزرگی همراه شد: محققان در ابتدا توانستند نیرویی در حد یک‌هزارم جاذبه زمین تولید کنند و سپس این عدد به یک‌صدم، یک‌دهم و نهایتاً به‌اندازه کامل و برابر با نیروی جاذبه زمین رسید.
دستگاه‌های فعلی تیم Exodus بدون در نظر گرفتن وزن تجهیزات آزمایشی جانبی حدود ۳۰ تا ۴۰ گرم وزن دارند و بدین ترتیب آن‌ها موفق به تولید نیرویی شدند که برابر با نیروی کامل جاذبه زمین بود.
تلاش‌های پیشین
البته این اولین باری نیست که دانشمندان به دنبال شکستن قاعده جاذبه هستند. در سال ۲۰۰۱، راجر شاویر، مهندس برق بریتانیایی دستگاهی به نام EmDrive را به‌عنوان پیشرانهای بدون واکنش و بدون نیاز به سوخت معرفی کرد که بسیاری آن را غیرممکن دانستند.
بااین‌حال در سال ۲۰۱۶، تیم Eagleworks ناسا اعلام کرد که موفق شده‌اند از EmDrive غیرممکن مقدار اندکی نیرو اندازه‌گیری کنند، هرچند که این یافته‌ها همچنان بحث‌برانگیز باقی ماند.
ادعای غلبه بر قوانین فیزیک همیشه با شک و تردید همراه است؛ اما دستاورد تازه تیم بوهلر بار دیگر این امید را زنده کرده است که شاید انسان‌ها بتوانند روزی جاذبه زمین را پشت سر بگذارند.
منبع: indy۱۰۰
۲۲۷۲۲۷
