یولن – گروه بین‌الملل: سیدعباس عراقچی وزیرخارجه کشورمان در مصاحبه با روزنامه لوموند فرانسه تهدید کرد که ایران اقدام به فعالسازی مکانیسم ماشه در برجام را معادل یک حمله نظامی تلقی می‌کند، ولی در عین حال تاکید کرد که ایران فعلا قصدی برای خروج از NPT ندارد.
در همین باره رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین‌الملل به یولن گفت: «بین فعالسازی مکانیسم ماشه و توافق ایران و آمریکا یک رابطه مستقیم وجود دارد. یعنی اگر مذاکرات ایران و آمریکا در دوماه اینده به نتیجه برسد اروپا هم به دنبال فعالسازی مکانیسم ماشه نخواهد بود. یا حداقل اینکه آمریکا مانع اینکار خواهد بود.» این کارشناس با بیان اینکه سیاست فعلی ایران احتمالا جلوگیری از روند مکانیسم ماشه است، تاکید کرد: «سیاست حال حاضر ایران این است که از طریق توافق با آمریکا جلوی فعالسازی مکانیسم را بگیرد.»
اروپا با برخورد تند علیه ایران به دنبال جایگاه خود در سیاست بین‌الملل است
قهرمانپور در پاسخ به اینکه آیا تهدیدها و لحن تند مقام‌های جمهوری اسلامی کارساز می‌شود و جلوی اقدام اروپا برای استفاده از اهرمش در برجام، یعنی مکانیسم ماشه را می‌گیرد؟ با بیان اینکه فعال سازی مکانیسم ماشه بیشتر از آنکه به تهدیدات ایران علیه اروپا بستگی داشته باشه به توافق ایران و آمریکا بستگی دارد، افزود: «اگر این توافق انجام شود مهمترین ابزار برای جلوگیری از فعالسازی مکانیسم ماشه خواهد بود. البته باید توجه داشته باشیم که اروپا در موضوع اوکراین تا حدی تلاش کرد مستقل از آمریکا عمل کند. در این مورد یعنی فعالسازی مکانیسم ماشه هم به نظر می رسد که اروپا تلاش دارد از این طریق به ایران و آمریکا بگوید که باید اروپا را در مذاکرات جدی بگیرند. لحن مقامات ایرانی درباره اروپا طوری بود که انگار اروپا جایگاهی در سیاست بین‌الملل ندارد. به نظر می رسد که اظهارات تند مقامات اروپایی از جمله امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه و فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، درباره ایران در واکنش به این اظهارات مقامات ایرانی بود. فراموش نکنیم که اروپایی‌ها از هر دوطرف تحت فشار هستند؛ هم از طرف روسیه و هم از سوی آمریکا. شاید در این وضعیت فکر می‌کنند با برخورد تند با ایران می توانند جایگاه خود را در سیاست بین‌الملل تقویت کنند.»
شرط موفقیت دیپلماسی قهری این است که آمریکا بخواهد امتیازی به ایران بدهد
ایران بارها تهدید کرده‌است که تحت فشار بیشتر، تمایل کمتری به مذاکره و امتیاز دادن نشان می‌دهد، این در حالی است که سه قدرت اروپایی و آمریکا اقدامات قهری را در پیش گرفته‌اند و قصد دارند با اقداماتی مانند فشار نظامی و تهدید به بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت، ایران را وادار به دادن امتیازهای بیشتر کنند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به اینکه آیا اقدام‌های قهری باعث عقب‌نشینی ایران خواهد شد یا نه؟ با بیان اینکه واقعیت این است که شرایط هم برای ایران و هم آمریکا بعد از حملات اسرائیل در ۲۳ خرداد تغییر کرده است؛ افزود: «همچنان آمریکا و اروپا بر این باور هستند که ایران در موقعیت ضعیفی است. اما در عین حال می دانند که موفقیت دیپلماسی قهری، منوط به این است که امتیازی به ایران داده شود و این امتیاز در حدی باشد که ایران بتواند در داخل از توافق حمایت کند. شرط موفقیت دیپلماسی قهری این است که آمریکا بخواهد امتیازی به ایران بدهد اگر سیاست آمریکا همچنان این باشد که امتیاز خاصی به ایران ندهد و در عوض خواستار امتیاز حداکثری از ایران باشد به نظر می رسد که امکان مموفقیت مذاکرات کمتر خواهد شد و در داخل ایران اجماع نظری درباره توافق شکل نخواهد گرفت.»
اگر فرض آمریکا این باشد که ایران در موضع ضعف است از همین حالا مذاکره به شکست می‌انجامد
در هفته‌های اخیر با توجه به اظهارات مقام‌های اروپایی از جمله نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رئیس جمهور فرانسه، مبنی بر تمایل اروپا به برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران و تمام شدن برنامه هسته‌ای و موشکی ایران، به نظر می‌رسد موضع اروپا نسبت به ایران سرسختانه‌تر شده‌باشد و امتیازهایی بسیار فراتر از برجام از ایران می‌خواهد.
قهرمانپور در پاسخ به این سوال که آیا غرب آمادگی دارد در مذاکرات احتمالی امتیازی به تهران بدهد یا با این احساس که تهران در ضعیف‌ترین وضعیت ممکن خود قرار دارد، فقط به دنبال امتیاز گرفتن است؟ با بیان اینکه دیپلماسی قهری بدون امتیاز به ایران ممکن نخواهد بود تاکید کرد: «اگر آمریکا و اروپا خواهان نتیجه بخش بودن دیپلماسی اجبار هستند و خواهان این هستند که توافقی صورت بگیرد، می دانند که این توافق صرفا با توسل فشار و زور ممکن نیست و باید در هرصورت امتیازاتی به ایران بدهند. درباره اینکه این امتیازات چه باشد موضوع در میز مذاکرات معین خواهد شد. اگر فرض آمریکا این باشد که ایران در موضع ضعف است و باید تسلیم شود، این برداشت آمریکایی ها اشتباه هست و ممکن است باعث برهم خوردن روند دیپلماتیک در اینده شود. همانطور هم که مقامات ایران بارها اعلام کرده اند، تهران تحت فشارها و تهدیدات حاضر به دادن امتیاز نخواهد بود بنابراین دو مساله اینجا وجود دارد؛ آمریکا حتما باید امتیازاتی را به ایران بدهد تا تهران هم حاضر به توافق باشد و دوم اینکه آمریکا صرفا به دنبال استفاده از زور و تهدید نباشد و همزمان به دنبال استفاده از دیپلماسی هم باشد.
۳۱۵/۴۲
