همچنین این روزها و ۲ هفته مانده به انتخابات حساس و مهم در ایالات متحده آمریکا در تازهترین نظرسنجیها در آمریکاخانم کاملا هریس کاندیدای دموکراتها در میان رأیدهندگان جوان یا همان نسل زد نسبت به ترامپ برتری نسبی دارد. نسل زد، که بهطور کلی به افرادی که میان سالهای 1997 تا 2012 متولد شدهاند اطلاق شده و بهعنوان یک نسل دیجیتال و کنشگر اجتماعی شناخته میشود.
عبارت”نسل زد” چندی است به جمع تعابیر رایج و پرکاربرد اضافه شده است. این عبارت خصوصا در شبکههای اجتماعی زیاد دیده و شنیده میشود و گروهی از جوانان را در برمیگیرد که دارای خصوصیات مشترکی هستند. زمانی که صحبت از نسل به میان میآید، اولین چیزی که به ذهن خطور میکند افرادی با مشخصات سنی واحد هستند که نسل خاصی را تشکیل دادهاند. در واقع میتوان به آنها لقب همنسل داد و ما نیز خیلی وقتها از عبارت همنسل برای بیان خاطرات و تجربههای مشترک استفاده میکنیم. ممکن است حتی صفتهای مختلفی برای نسل خود در نظر بگیریم، مثلا ترکیب «نسل سوخته» که بسیار رایج است و افراد متولد دهههای مختلف گاهی از آن برای توصیف خود و هم نسلانشان استفاده میکنند.
باتوجه به تغییرات سریع اجتماعی، اقتصادی و فناوری، نسل زد به عنوان یک نیروی کلیدی در سیاست و اجتماع شناخته میشود. این نسل با چالشها و فرصتهای خاصی روبهروست که میتواند تأثیر عمیقی بر تصمیمات سیاسی و اجتماعی داشته باشد. نسل زد به واسطه ارتباطات دیجیتال و شبکههای اجتماعی، به ویژه در زمینههای اجتماعی و سیاسی، توانایی بالایی در برقراری ارتباط و سازماندهی دارد. مطابق با تحقیقات انجام گرفته از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۳ میلادی، این نسل به مسائل اجتماعی همچون تغییرات اقلیمی، عدالت اجتماعی، موضوعات اقتصادی و سرعت اینترنت و موضوعات حقوق بشری و حساس و در این زمینهها فعال و دغدغهمند هستند.
با وجود نقاط قوت، نسل زد همچنین با چالشهای خاص و قابل تاملی نیز مواجه است. اضطراب، افسردگی و فشار اجتماعی از جمله مشکلاتی هستند که در این نسل مشاهده میشود. همچنین، وابستگی به فناوری و شبکههای اجتماعی میتواند به کاهش تعاملات اجتماعی و مهارتهای ارتباطی منجر شود. در انتخابات تیرماه در ایران، نسل زد به دلیل دسترسی به اطلاعات و توانایی ارتباط با یکدیگر، تا حدی توانست به تغییراتی اساسی در نتیجهی انتخابات منجر گردند. مسعود پزشکیان بهعنوان یک کاندیدای محبوب در این نسل شناخته میشود، چرا که توانسته است صدای نسل جوان را به خوبی منعکس کند. پژوهشها نشان میدهد که نسل زد در انتخابات گذشته تأثیر قابل توجهی بر نتیجهی رأیگیری و انتخاب رییس جمهور پزشکیان داشتهاند.
در انتخابات پیشرو آمریکا، کاملا هریس نماینده دموکراتها در مقابل ترامپ به دنبال جلب نظر نسل زد است. طبق گزارش دانشگده اقتصاد هاروارد در آمریکا در سال ۲۰۲۴ میلادی، این نسل با ارزشهای اجتماعی و اقتصادی خاصی به میدان میآید و کاندیداها میبایست این واقعیت را در نظر بگیرند که نسل زد به مسائلی همچون عدالت اجتماعی، فضای مجازی و اقتصاد و تغییرات اقلیمی توجه ویژهای دارد و کاندیداهایی که این مسائل را در دستور کار خود قرار دهند، احتمال بیشتری برای جذب آرای این نسل خواهند داشت. نسل زد بهعنوان یک نیروی کلیدی در تغییرات سیاسی و اجتماعی، تأثیر قابل توجهی بر انتخابات ایران و آمریکا دارند و خواند داشت و باتوجه به ویژگیهای مثبت و منفی این نسل، کاندیداها میبایست استراتژیهای خاصی را جهت جلب نظر آنها طراحی نمایند. در این راستا، توانایی برقراری ارتباط موثر و توجه به مسائل اجتماعی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
در نهایت، نسل زد میتواند نقش تعیینکنندهای در شکلگیری آیندهی سیاسی کشورها در عصر نوین ایفا کند. گویی نسل زد در ایران و آمریکا تا حدی بیاعتماد و ناامید است. به سیستم آموزش بیاعتماد است پس برای خودش راهی دیگر برای آموزش زبان مییابد. به اشتغالسازی سیستم بیاعتماد است پس خودش برای خودش شغل میسازد. به تاریخی که برایش نقل کردهاند، اما تصویری از آن نساختهاند بیاعتماد است پس با پرسه در بازیهای ویدئویی خودش دوباره آن را مرور میکند. نسبت به تحقق آرزوهایش ناامید است پس سعی میکند به صورت کاذب در یک فضای ساختگی آن را تجربه کند. به دنبال تغییرات بنیادین و نوآورانه است که میتواند به تحولاتی در سطح جهانی و محلی منجر گردد. این تغییرات نیازی مبرم به بازنگری در سیستمهای آموزشی، بازار کار، و سیاست های اجتماعی است تا بتوان به نیازهای این نسل پر از چالش اما باهوش پاسخ داد و از فرصتهای جدید بهرهبرداری کرد. یادمان باشد که فرصتها را نمیشود به تعویق انداخت، اگر چنین شود، فرصتها فاسد میشوند و فرصت فاسد میتواند بدل به تهدید شود.
* مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بینالملل کودکان
