سایت خبری
famaserver
  • صفحه اصلی
  • اخبار ورزشی
  • بین الملل
  • اقتصادی
  • اخبار استانها
  • اخبار روز
  • سیاسی
  • علمی و فناوری
سایت خبری

سرتیتر خبرها

هواشناسی تهران اطلاعیه داد

هواشناسی تهران اطلاعیه داد

6 ساعت پیش
محدودیت‌ ترافیکی پایان هفته در جاده‌های شمالی اعلام شد

محدودیت‌ ترافیکی پایان هفته در جاده‌های شمالی اعلام شد

6 ساعت پیش
مواجهه ما با مسئله مهاجران افغانستانی چگونه باید باشد؟

مواجهه ما با مسئله مهاجران افغانستانی چگونه باید باشد؟

6 ساعت پیش
علت صدای انفجار در چیتگر چه بود؟

علت صدای انفجار در چیتگر چه بود؟

6 ساعت پیش
اطلاعیه مهم وزارت بهداشت درباره روش جدید تخلیه اطلاعاتی موساد

اطلاعیه مهم وزارت بهداشت درباره روش جدید تخلیه اطلاعاتی موساد

6 ساعت پیش
واکنش قوه قضائیه به شایعه «اقدامات تروریستی» در انفجار برج چیتگر

واکنش قوه قضائیه به شایعه «اقدامات تروریستی» در انفجار برج چیتگر

6 ساعت پیش
جزئیات جدید از انفجار در غرب تهران

جزئیات جدید از انفجار در غرب تهران

6 ساعت پیش
اعلام جزییات نهمین مرحله ثبت‌نام وام ازدواج فرزندان بازنشستگان کشوری

اعلام جزییات نهمین مرحله ثبت‌نام وام ازدواج فرزندان بازنشستگان کشوری

6 ساعت پیش
از دفاع مقدس و کرونا تا امروز؛ تعهد پزشکان به سلامت مردم در طوفان جنگ/ «هیچ گزارشی از کمبود خدمات پزشکی نداشتیم»

از دفاع مقدس و کرونا تا امروز؛ تعهد پزشکان به سلامت مردم در طوفان جنگ/ «هیچ گزارشی از کمبود خدمات پزشکی نداشتیم»

6 ساعت پیش
اصول کمک‌های اولیه در شرایط بحرانی را یاد بگیرید

اصول کمک‌های اولیه در شرایط بحرانی را یاد بگیرید

6 ساعت پیش

Home » ماجراهای عید فطر در طهران قدیم / مردم می‌گفتند: مثل ماه شوال شده‌ای!

ماجراهای عید فطر در طهران قدیم / مردم می‌گفتند: مثل ماه شوال شده‌ای!

زمان انتشار: 5 می 2022 ساعت 6:35

دسته بندی: فرهنگ و هنر

شناسه خبر: 296882

زمان مطالعه: 12 دقیقه

ماجراهای عید فطر در طهران قدیم / مردم می‌گفتند: مثل ماه شوال شده‌ای!

ماجراهای عید فطر در طهران قدیم / مردم می‌گفتند: مثل ماه شوال شده‌ای!

گروه تاریخ یولن ـ امین رحیمی: عید فطر در دربار قاجار حال و هوای خاصی داشته و آن‌طور که از خاطرات ناصرالدین قاجار فهمیده می‌شود در دربار بیشتر دنبال این بوده‌اند که هلال ماه شوال رؤیت بشود و بتوانند توپ در کنند و عید اعلام کنند.

بنا به همین خاطرات، وضعیت اعلام عید فطر در دوره قاجار این‌طوری بوده: «امشب نجوماً باید ماه دیده شود و فردا عید کنند، اما احتیاطا ما گفتیم آتش‌بازی نکنند تا ماه دیده شود. نایب‌السطنه رفته بود به امیریه و در آن‌جا ماه را دیده بود و به ما نوشته بود. یک سرباز هم دیده بود اما چون مردم شهر کسی ندیده بود، گفتیم حقیقتا نباید عید کرد و آتش‌بازی هم نکنند، مردم هم از رﺅیت ماه ﻣﺄیوس شده بودند و همه سحر خورده و خوابیده بودند». یا این‌طوری بوده: «دیشب تمام مردم برای طلب هلال رفته بودند… دیگر شک و شبهه‌ای جهت عید باقی نماند. صبح برخاستیم… دیدیم پاکتی آوردند که امین‌السلطان فرستاده بود؛ باز کردیم، خواندیم. دیدیم نوشته است که در قم و قزوین و بعضی جاها ماه را دیده‌اند و ثابت شده است و امروز عید است. فورا حکم کردیم چند تیر توپ انداختند و نقاره‌خانه زدند».

بعد هم که عید می‌شده این‌طوری بوده: «باغ دیوانخانه را قرق کرده بودند که برای آتش‌بازی شب عید به سر در شمس‌العماره برویم. نماز را اندرون خواندیم… آن‌وقت آمدیم رفتیم سر در چراغان خوبی کرده بودند… امروز چون روز عید است، مردم به جنب و جوش آمده بودند، از اول صبح همه حاضر بودند».

ماجراهای عید فطر در طهران قدیم / مردم می‌گفتند: مثل ماه شوال شده‌ای!

مثل ماه شوال شده‌ای!

روز آخر رمضان مردم عادی هم دنبال رؤیت هلال عید بوده‌اند و خبر مهمی نبود جز خبر اعلام شدن یا نشدن عید فطر. مثل‌هایی هم سر زبان مردم افتاده بود درباره جستجوی ماه شوال ازجمله اینکه به آدم کم‌پیدا می‌گفتند: «مثل ماه شوال شده‌ای».

حالا در ادامه، روایت مفصل «جعفر شهری» در کتاب «طهران قدیم» را درباره عید فطر دوران قاجار بخوانیم و حظ ببریم از لطایف و نکته‌های جالبِ فراوانی که دارد: «غروب شب اول ماه شوال باز از ساعت‌های پر جنب و جوش ماه رمضان به حساب می‌آمد که اگر ماه از ۳۰ کمتر بود و تقویم‌ها آن را ۲۹ روز گفته بودند از هنگام آفتاب زردی تا یکساعت از شب رفته روی بام‌ها و گل‌دسته‌ها و بلندی‌ها، سر به سوی جنوب غربی آسمان کرده و به دنبال ماه می‌گشتند که این ماه دیدن نیز باید با مشاهده جماعت و چند عادل محل انجام گرفته باشد که باز این نیز از دو حالت خارج نمی‌توانست باشد، که یا ماه را اجماع دیده، فردا را عید می‌گرفتند و یا اختلاف تقاویم و ابر و مه و بارندگی مانع رؤیت آن شده موکول به رسیدن خبر و تلگراف از کربلا و نجف می‌شد که سحر را باز برخاسته و نیت روزه می‌کردند و چنانچه خبری نرسیده بود… تلگراف به علمای اعلام اعتاب مقدسه کرده، استسفار و کسب تکلیف می‌کردند.

همچنین باز پر بودن ماه و سی روز بودن آن نیز بی‌ حرف و سخنی نمی‌توانست باشد که بعضی ماه را باریک دیده، شب اول ماه و بعضی ماه دوشبه دانسته روز سی‌ام را روز عید دانسته و در شک و تردید حرام و حلال روزه آن روز می‌افتادند که آن را نیز لازم می‌آمد تا از خارج تحقیق کنند.

ماه شوال را از ماه‌های پر عزت و آبرو می‌گفتند که همه عقبش می‌گردند و کسی را که می‌خواستند بگویند دیرپیدایی، می‌گفتند: خانم یا مثلا آقا مثل ماه شوال شده‌ای؟ یا مثل ماه شوال باید تو آسمونا پیدات کرد. یا مثل ماه شوال دیر بیا تا عزیز باشی».

ماجراهای عید فطر در طهران قدیم / مردم می‌گفتند: مثل ماه شوال شده‌ای!

گروکشی وسایل خانه برای فطریه!

روایت «جعفر شهری» به فطریه و نماز عید که می‌رسد، جالب‌تر هم می‌شود: «قبل از افطار شب اول ماه باید هرکسی فطریه خود را که یک من نانِ گندم، جو، برنج… به مستحق رسانیده یا معادل قیمتش پول پرداخته یا از مال خود جدا کرده، کنار بگذارد و این نیز به این صورت‌ها انجام می‌گرفت که هرآینه دسترسی به مستحق منظور نبود، فطریه را که اگر گندم بود، برای هر نفر شش عباسی و اگر جو بود، چهار عباسی و اگر برنج بود، دو قران تا دو قران و نیم کنار گذاشته یا اگر پول موجود نبود از اشیاء غیرضروری اتاق چیزی مانند لاله… کاسه یا بشقاب نیت کرده، پیش خود گرو می‌گذاشتند و پس از پرداخت فطریه که در اولین فرصت باید انجام می‌گرفت، از گرو خارج می‌ساختند.

این فطریه در درجه اول به فامیل مستحق و بعد به همسایه مستحق و آشنای مستحق و بعد از آنها به مستحق شرعی… تعلق می‌گرفت و هرآینه فطریه‌دهنده خود مستحق شرعی و عرفی بود و قادر به پرداخت نبود نقد و جنس فطریه خویش را میان خود و زن و بچه دست‌گردان (از دستی به دستی دادن و دوباره برگرداندن) کرده و به مصرف می‌رساند و اگر مستحق مردی بی‌کس و بی‌ اهل و عیال بود، از دست راست به دست چپ خود داده دو مرتبه از دست چپ خود گرفته، خویش را بری‌الذمه می‌کرد…

نماز عید چنان بود که مأمومینِ هر امام جماعت، از اول آفتاب روز عید، پای برهنه، به در خانه او جمع شده به تکبیر و ذکر الله اکبر و الحمدلله کثیرا می‌پرداختند و این چنان بود که مکبری الله‌ اکبر گفته، دیگران نیز الله‌ اکبر می‌گفتند و پس از هر چهار الله‌ اکبر یک‌بار الله اکبر، الله اکبر لا اله الا الله و الله اکبر و لله الحمد علی ما هدانا و له الشکر علی ما اولینا می‌گفتند و این کلمات را با هروله کردن و خود جنبانیدن تکرار می‌کردند تا آقا یعنی امام لباس پوشیده و آماده شده و تحت‌الحنک آویخته از منزل بیرون بیاید و از شرایط آقا یا امام نیز آن بود که از این زمان عمامه از سر برداشته، پاها را برهنه کرده، متذکر به اذکار مذکور بوده باشد… و موقع بیرون آمدن از خانه خنجری به پر شال یا شمشیری از روی عبا مانند کسی که به جنگ یا جهاد می‌رود، حمایلش باشد و طرز حرکتش هم به طرف مصلا، شتاب‌زده و چالاک و شتابان بود و بقیه دنبالش می‌دویدند و به این‌ صورت آقا از جلو و متعاقبان ذکرگویان و تکبیرگویان به راه‌ افتاده به خارج شهر، در محلی که سقف نداشته باشد، می‌رفتند و نماز عید را به جا آورده و با خاک یا تربت یا خرما و مویزی افطار کرده، از راهی که غیر از راه اول بود مراجعت کرده، امام را به خانه رسانیده و متفرق می‌شدند».

انتهای پیام/


حتما بخوانید : برنامه حوزه‌های علمیه برای تربیت امام جماعت/ نرم‌افزار مسجدی‌ها را بشناسید؟
برچسب ها
جعفر شهری عید فطر نماز عید فطر دوره قاجار فطریه ناصرالدین قاجار افطار روزه ماه رمضان هلال عید
اشتراک گذاری

اخبار مرتبط

  • فرانسیس فورد کاپولا یک جایزه دیگر می‌گیرد/ تجلیل در مرکز کندی
    فرانسیس فورد کاپولا یک جایزه دیگر می‌گیرد/ تجلیل در مرکز کندی 12 ماه پیش
  • بیانیه انجمن مستندسازان برای انتخاب وزیر فرهنگ
    بیانیه انجمن مستندسازان برای انتخاب وزیر فرهنگ 12 ماه پیش
  • انتشار غوغای غزل ۲؛ از معزی تا منزوی
    انتشار غوغای غزل ۲؛ از معزی تا منزوی 12 ماه پیش
  • دلنوشته هدی زین‌العابدین برای ماهی «در انتهای شب»
    دلنوشته هدی زین‌العابدین برای ماهی «در انتهای شب» 12 ماه پیش

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دسته بندی موضوعات

  • آذربایجان شرقی 577
  • آذربایجان غربی 484
  • اجتماعی 6384
  • اخبار استانها 35
  • اخبار بورس 276
  • اخبار تکنولوژی 120
  • اخبار روز 42
  • اخبار ورزشی 8841
  • اردبیل 359
  • اصفهان 603
  • اقتصادی 5653
  • البرز 1631
  • ایلام 246
  • بازار کار 388
  • بوشهر 165
  • بین الملل 16810
  • تبلیغات 18
  • تهران 342
  • چند رسانه ای 0
  • چهارمحال و بختیاری 761
  • خراسان جنوبی 309
  • خراسان رضوی 668
  • خراسان شمالی 166
  • خوزستان 384
  • زنجان 310
  • سبک زندگی 315
  • سلامت 2099
  • سمنان 2082
  • سیاسی 6668
  • سیستان و بلوچستان 5
  • عکس 79
  • علمی و فناوری 4003
  • فارس 404
  • فرهنگ و هنر 5101
  • قزوین 547
  • قم 330
  • کاریکاتور 78
  • کردستان 538
  • کرمان 2091
  • کرمانشاه 478
  • کهگیلویه و بویراحمد 444
  • گلستان 315
  • گیلان 335
  • لرستان 18
  • مازندران 84
  • مرکزی 5
  • هرمزگان 398
  • همدان 603
  • یزد 160
famaserver

جدیدترین مقالات

  • بازی ایران و لهستان لغو شد!
    بازی ایران و لهستان لغو شد! 7 ساعت پیش
  • درخواست رسمی استقلال برای بخشش ساپینتو
    درخواست رسمی استقلال برای بخشش ساپینتو 7 ساعت پیش
  • ورزشگاه رویایی رئال مادرید؛ میزبان فینال جام جهانی ۲۰۳۰
    ورزشگاه رویایی رئال مادرید؛ میزبان فینال جام جهانی ۲۰۳۰ 7 ساعت پیش
  • آخرین خبر از تمدید قرارداد کاپیتان‌های استقلال
    آخرین خبر از تمدید قرارداد کاپیتان‌های استقلال 8 ساعت پیش
  • اهتزاز پنج حلقه المپیک در جوار بارگاه ملکوتی علی بن الموسی الرضا (ع)
    اهتزاز پنج حلقه المپیک در جوار بارگاه ملکوتی علی بن الموسی الرضا (ع) 8 ساعت پیش

لینکهای پیشنهادی

سرور مجازی | خرید هاست | دانلود نرم افزار

میزبانی در هاست لینوکس فاماسرور