خبرگزاری یولن در گزارشی با تیتر «پازل هایی از دوران دبیری و پسادبیری شمخانی در شورایعالی امنیت ملی/ بازهم سکوت شمخانی درباره پسرانش شکسته نشد» به بررسی اقدامات علی شمخانی در دوران دبیری شورای عالی امنیت ملی پرداخته است.
در بخشی از این گزارش آمده است:
شائبه‌های پیرامون فرزندان علی شمخانی، باعث شده تا برخی ادعا کنند دلیل مخالفت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در دولت دوازدهم با احیای برجام را، نفع شخصی بوده است؛ این شائبه مخصوصا وقتی تقویت شد که اطلاعاتی درباره فعالیت پسران علی شمخانی در زمینه فروش نفت ایران منتشر شد. زمستان سال ۱۴۰۰ خبرگزاری ایلنا در خبری نوشته بود که یک کشتی از مجموعه کشتی‌های شرکت دریانوردی فرزندان شمخانی توقیف شده است. اما خبرگزاری فارس چند روز بعد اعلام کرد که فرزندان شمخانی از ایلنا شکایت کرده‌اند.
علی شمخانی هم در توییتی به این خبرها واکنش داد؛ او تلویحا خود را «سربازی واقعی در میانه جنگ» توصیف کرد که «فکر و دیدگانش» را از «دشمن اصلی به سمت ستون پنجم منحرف نمی‌کند». احتمالا منظور او از «ستون پنجم» همان منتشر کننده خبر درباره فرزندانش باشد.
او در ادامه نوشت: «زخم تحریم با برنامه غرب و شمشیر بی‌تدبیری و وادادگی غربگراهای داخلی، پیکر مقاوم مردم ایران را مجروح ساخته. برای التیام این زخم از جان و آبرو مایه می‌گذاریم. ناگفته‌ها بماند برای بعد.»
هرچند او وعده ناگفته‌ها را به «بعد» موکول کرد، اما حرفی از آنها را به میان نیاورد تا همین چند روز پیش؛ بعد از حدود ۳ سال شمخانی کمی از ماجراهای برجام گفته اما باز هم درباره شائبه‌های مالی فرزندانش توضیحی نداد که همین هم باز بر شائبه‌ها افزود؛ یا شاید هم «دانشجویان» دعوت شده به آن «رسانه نزدیک به شمخانی» به ذهنشان نرسیده باشد.
رسانه‌ای نزدیک به دبیرخانه و مقابل دولت
همین رسانه که امروز با عنوان «نزدیک به شمخانی» قید می‌شود، پیش از این، رسانه «نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی» شناخته می‌شد. محمود واعظی رئیس دفتر حسن روحانی در دولت دوازدهم در مصاحبه‌ای گفته بود «برخی افراد و دبیر در دبیرخانه یک روش‌های دیگری را پیش گرفتند. برخی سیاست‌هایی را دنبال می‌کردند که حتی در جلسه شورا مطرح هم نمی‌شد. یک رسانه درست کرده بودند و یکسری مطالب در آن می‌گذاشتند که وقتی حرفی می‌زدیم، می‌گفتند نه این رسانه دبیرخانه نیست و رسانه یکی از افرادی است که اینجا کار می‌کند.» او درباره بُرد رسانه مذکور هم گفته بود «چه در داخل و چه در خارج وقتی می‌فهمند اطلاعاتی که خیلی از روزنامه‌ها و رسانه‌های دیگر و حتی صداوسیما ندارد، اما این رسانه دارد و روی آن کار می‌کند، خب مشخص است که بُرد دارد».
وقتی پشیمانی فایده ندارد
اما دامنه اختلافات علی شمخانی با راهبرد دولت حسن روحانی به برجام ختم نمی‌شود؛ تا پیش از ماجراهای احیای برجام، حسن روحانی برای ماندن شمخانی در دولت به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی مشکل داشت؛ به عبارت دیگر از تصمیم سال ۹۲ خود پشیمان شده بود اما راه دیگری نداشت؛ این را خود حسن روحانی می‌گوید: «سال ۹۲ آقای علی شمخانی را پیشنهاد کردم که البته در ابتدا رهبری قبول نمی‌کردند اما با اصرار من – که فکر می‌کنم نادرست بود – در نهایت پذیرفتند هرچند که پشیمان هم شدم اما دیگر راه بازگشت مناسبی وجود نداشت.» این روایت همانی است محمود واعظی هم آن را قبل از روحانی گفته بود. نکته مهمتر اینکه روحانی در دوره دوم ریاست جمهوری خود برای علی شمخانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی حکمی صادر نکرد و به عبارت دیگر شمخانی تنها برای چهار سال اول، به طور رسمی دبیر بود.
اکبری هم نقشی داشته؟
البته که مورد علیرضا اکبری نیز شاید در مواضع شمخانی در نیمه دوم از دوره دوم دولت حسن روحانی و ماجراهای برجام بی تاثیر نباشد. علیرضا اکبری یکی از چهره‌های نزدیک به شمخانی بود که سال ۱۳۹۸ به اتهام جاسوسی بازداشت شد؛ او فقط نزدیک به شمخانی نبود؛ بلکه در زمان وزارت دفاع شمخانی، معاون او بوده و بعدها نیز گویا در برهه‌هایی در کنار شمخانی بوده است.
علیرضا اکبری زمستان ۱۴۰۱ به اتهام افساد فی الارض از طریق جاسوسی برای بریتانیا اعدام شد و شمخانی نیز زیر فشار قرار گرفت. آن هم در زمانی که او در حال پیشبرد مذاکرات پنهانی ایران و عربستان با وساطت چین بود. او ماموریت هدایت این مذاکرات را برعهده داشت؛ البته به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی. او مدتی پس از امضای آشتی ایران و سعودی، با پایان ۱۰ سال دبیری شورای عالی امنیت ملی مواجه شد و جای خود را به علی‌اکبر احمدیان داد.
چرا در دولت رئیسی برجام احیا نشد؟
اما او در همین گفت‌وگوی اخیر خود رسما اعلام کرد که در سه سال دولت رئیسی مسئول مذاکرات هسته‌ای بود؛ موضوعی که تا پیش از این به صورت درگوشی به گوش می‌رسید. حالا با تایید این خبر، و کنار هم قرار گرفتن تکه‌های پازل مذاکرات هسته‌ای در دوران دولت سیزدهم، می‌توان به این سوال پاسخ داد؛ چرا در دولت سیزدهم مذاکرات احیای برجام تا لبه‌ی امضا رفت اما امضا نشد؟
۲۹۲۱۹
