مرجعیت تقلیدِ زنانه

موضوع اجتهاد زنان که رهبر انقلاب در دیدار با زنان مطرح کردند، تقریبا یک یا دو سال پیش، آیت الله جوادی آملی در درس خارج فقه القضاء خود به این موضوع اشاره کرده و تاکید کردند که درحال حاضر زنان ما تحصیل کرده و مانند مردان، در حوزه علمیه قم، فقه و اصول را در سطوح عالی تدریس می‌کنند. به عنوان مثال درس کفایه، مکاسب و حتی درس خارج نیز تدریس می‌کنند. در حوزه این موارد نشانه اجتهاد است.

مقام معظم رهبری نیز از همین جهت به این نکته اشاره کردند و این نکته چیزی جز واقعیت امر نیست. دیدگاه شخصی بنده نیز از ابتدا این بوده که هیچ دلیلی بر عدم توانایی زنان در مرجع تقلید شدن، امام جماعت شدن، قاضی شدن و حتی رهبر شدن وجود ندارد.

گرچه در میان فقهای گذشته، این مباحث و شک ها وجود داشته است، اما درحال حاضر وقتی در ادله دقت شود، متوجه این خواهیم شد که هیچ دلیلی برای منع زنان از این مناصب نخواهیم داشت. زیرا بانوان درحال حاضر هم تعداد و هم علم و توانایی بالایی دارند، در نتیجه می‌توانند در منصب قضا و مرجعیت تقلید نیز بنشینند.

مرجع کسی است که در مسائل دینی، علم و تخصص دارد. در بحث اجتهاد نیز دو حالت مطرح می‌شود؛

1.اجتهاد مطلق

2.اجتهاد متجزی

رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود، بحث اجتهاد متجزی را مطرح کردند و این بدان معنا بود که قطعا بانوان در بخشی از مسائل فقهی که مربوط به زنان می‌شود، تخصص و اطلاعات بیشتری داشته و توانایی این را دارند که مرجع تقلید زنان و صاحب نظر در یکسری مباحث فقهی مربوط به خود باشند. 

دیدگاه شخصی بنده نیز منعطف بر همین موارد بوده و در تمامی مباحث و کلاس هایی که برگزار کردم، بر توانایی زنان در این موضوع تاکید کرده‌ام.

* استاد حوزه علمیه قم

27219